Rejowiec (województwo lubelskie)

Z Wikipedii

Współrzędne: 51° N 23° EBłąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” Błąd w wyrażeniu: Nierozpoznany znak interpunkcyjny „,” (Rejowiec (województwo lubelskie))

Rejowiec
Herb Rejowca
Województwo	lubelskie
Powiat	chełmski
Gmina	Rejowiec
Położenie	51° 05' 40,9'' N 23° 16' 59,5'' E
Liczba mieszkańców (2004)  • liczba ludności	2226 (dane UG)
Strefa numeracyjna (do 2005)	82
Kod pocztowy	22-360
Położenie na mapie Polski Rejowiec

Rejowiec – wieś w Polsce położona w województwie lubelskim, w powiecie chełmskim, w gminie Rejowiec.

[edytuj] Historia

Miejscowość zawdzięcza swoje powstanie Mikołajowi Rejowi, który w 1542 roku założył tu wieś Sawczyn, a następnie, gdy liczba ludności wzrosła, w 1547 uzyskał od króla Zygmunta I Starego przywilej lokacyjny, nadający prawa miejskie i nazwę Rejowiec (od nazwiska założyciela miasta).

Z inicjatywy Reja powstał tu silny ośrodek kalwinizmu. Miejscowy zbór kalwiński przetrwał do 1700 roku. Rej zmarł w 1569 i pochowany został w Rejowcu. Trudno ustalić miejsce jego pochówku, ponieważ nie wiadomo dokładnie, gdzie znajdował się zbór kalwiński. W rękach spadkobierców Mikołaja Reja Rejowiec pozostawał do końca XVII wieku. Potem właścicielami miejscowości byli m.in. hetman Wacław Rzewuski, Boreccy, Ossolińscy, Woronieccy.

W 1796 powstała cerkiew unicka pw. Michała Archanioła. W pierwszej połowie XIX wieku Ossolińscy wznieśli klasycystyczny pałac. W wieku XIX za sprawą Józefa Budnego – właściciela miasta, w Rejowcu zaczął rozwijać się przemysł. Powstała cukrownia i gorzelnia (istniejące do dziś) oraz młyny. Z inicjatywy Budnego w latach 1906-1907 zbudowano kościół w stylu neogotyckim pw. św. Józefata. W XIX wieku liczba ludności szybko wzrastała w związku z rozwojem przemysłu: w 1810 448 mieszkańców, a w 1886 – 1710 osób (w tym roku powstała gmina Rejowiec).

Rejowiec utracił prawa miejskie w ramach represji caratu po upadku powstania styczniowego. W 1921 miejscowość liczyła 2596 mieszkańców. W okresie II wojny światowej hitlerowcy utworzyli w Rejowcu getto dla Żydów miejscowych, a także czeskich, węgierskich i niemieckich. W 1943 roku getto zlikwidowano, a jego mieszkańców wywieziono do obozu koncentracyjnego na Majdanku. W czasie wojny w okolicach Rejowca działał silny ruchu oporu. Po wojnie Rejowiec zamieszkiwało 1400 osób. Ten znaczny spadek liczby ludności był skutkiem wymordowania przez Niemców ludności żydowskiej.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie chełmskim. Od 1 stycznia 2006 wchodzi w skład powiatu chełmskiego (przedtem krasnostawskiego).

Miejscowość jest siedzibą gminy Rejowiec. Osada znajduje się w odległości 14 km na zachód od Chełma i 5 km na płd.- wsch. od Rejowca Fabrycznego.

[edytuj] Zabytki

• Pałac Ossolińskich (I połowa XIX wieku, klasycyzm, eklektyzm)
• Cmentarz żydowski

Zespół pałacowo-parkowy w Rejowcu. Adres: ul. Parkowa 1, 22-360 Rejowiec. Pałac klasycystyczny, wybudowany w 2 ćw. XIX w., najprawdopodobniej rozbudowany w partii skrzydeł bocznych na przełomie XIX – XX w. Pełnił rolę rezydencji możnych rodów szlacheckich i arystokratycznych, m. in. Ks. Woronieckich, hr. Łubieńskich, w ostatnim okresie (do 1944 r.) należał do Budnych - przedstawicieli nowej burżuazji przemysłowej. W bezpośrednim otoczeniu pałacu znajduje się XIX-wieczny park angielski, przekształcony w w. XX, silnie zredukowany po ostatniej wojnie. W skład zespołu wchodzą obecnie: pałac, oficyna pałacowa, zapewne z XVIII w., przekształcona w w. XIX i XX oraz czworak wzniesiony równocześnie z pałacem. Zespół pałacowo-parkowy położony jest na niewielkiej wyniosłości terenu, oddzielony od osady rozległymi łąkami. Budynek pałacu to wolno stojący, składający się z korpusu głównego i dwóch, skośnie przylegających do niego skrzydeł bocznych, murowany z cegły, otynkowany. Korpus główny zwrócony jest frontem na płn.- wsch. Założony na rzucie zbliżonym do kwadratu, dwukondygnacyjny, nie podpiwniczony, z czworoboczną jednokondygnacyjną wieżą ustawioną centralnie. Na osi od frontu korpusu portyk i trójboczny ryzalit od południa. Wnętrze dwutraktowe i trójdzielne w parterze, z hallem i ośmioboczną salą na osi północ - południe. Piętro na planie krzyża równoramiennego, którego ramię południowe zwiększone jest o głębokość trójbocznego ryzalitu. Skrzydła boczne, biegnące w kierunku płd.- wsch. i płd.- zach. położone są na rzucie nieregularnym, utworzonym przez dwa przylegające do siebie prostokąty, nierównej długości. Narożnik płd.- zach. skrzydła zachodniego zakończony jest półkoliście, w skrzydle wschodnim natomiast, wrażenie półkolistości osiągnięte jest przez kolumnadę, która w narożniku płd.- wsch. przechodzi półkoliście do głębokości traktu tylnego. Oba skrzydła flankowane są wieżyczkami o przekroju koła. W układzie przestrzenno - kompozycyjnym parku zachowano "istniejącą osiowość założenia z płd.- zachodu na płn.- wschód". Od strony płn.- wsch. znajdował się główny dziedziniec pałacowy z okrągłym lub owalnym gazonem pośrodku. Aleja dojazdowa prowadziła od wsch. przez neogotycką bramę wjazdową, bezpośrednio na teren dziedzińca. Zespół pałacowy zaliczany jest do III grupy zabytków architektury.

[edytuj] Zobacz też

• Rejowiec
• Rejowiec Fabryczny
• Rejowiec-Kolonia

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Gmina Rejowiec
• Cmentarz żydowski
• Pałac w Rejowcu

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi