Izbica (województwo lubelskie)

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy wsi w powiecie krasnostawskim. Zobacz też: inne miejsca o tej nazwie.

Współrzędne: 50°53' N 23°10' E

Izbica

Herb Izbicy

50° 53' N
23° 10' E

Liczba
mieszkańców (1998)
• liczba ludności

2,1 tys.

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

22-375

Tablice rejestracyjne

LKS

Położenie na mapie Polski

Izbica

Strona internetowa wsi

Izbica (jęz. jidysz: איזשביצא Izbitz, Izbitze) - miejscowość w powiecie krasnostawskim, województwie lubelskim.

[edytuj] Położenie geograficzne

Położona na obszarze Wyżyny Lubelskiej (Działów Grabowieckich), 12 km na południe od Krasnegostawu oraz 22 km na północ od Zamościa, nad rzeką Wieprz w otulinie Skierbieszowskiego Parku Krajobrazowego. Leży przy trasie 17 E372 Warszawa-Lublin-Lwów-Kijów oraz linii kolejowej Rejowiec Fabryczny-Rawa Ruska-Lwów.

W latach 1975-1998 miejscowość położona była w województwie zamojskim.

[edytuj] Informacje ogólne

Izbica jest siedzibą Urzędu Gminy od 1919 r. Dzieli funkcje administracyjne z pobliską wsią Tarnogóra, w której znajdują się: liceum ogólnokształcące, Gminny Ośrodek Kultury, parafie: rzymskokatolicka oraz polskokatolicka.

W 1998 r. liczba mieszkańców Izbicy wynosiła ok. 2,1 tys.

Najwięksi pracodawcy w Izbicy to LZZ Herbapol oraz Gminny Zakład Komunalny zarządzający klinkiernią (zakładem wytwarzania klinkieru), wzniesioną w 1929.

Obecnie miejscowość boryka się z dużym (ok. 20%) bezrobociem.

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o miejscowości datują się na 1419 r (jako wieś wchodząca w skład parafii Krasnystaw). W 1540 roku Król Zygmunt I Stary wydał zgodę na lokację na gruntach Izbicy miasta Nowy Tarnów (na prawie magdeburskim), ale nie doszła ona do skutku. W 1750 Antoni Granowski, starosta tarnogórski, otrzymał od Augusta III Sasa przywilej na założenie miasta i sprowadzenie do niego Żydów. W roku 1754 miejscowość otrzymała przywilej na jarmarki. Izbica utraciła prawa miejskie decyzją władz carskich w roku 1869 w ramach represji po powstaniu styczniowym. Miejscowość tą włączono wtedy do gminy Tarnogóra. W 1919 r. Izbica ponownie stała się siedzibą urzędu gminy. W latach 30. XX wieku zelektryfikowano miejscowość.

Po 1772 roku Izbica weszła w skład zaboru austriackiego, w 1809 r. Księstwa Warszawskiego, a po 1815 roku Królestwa Polskiego (Kongresowego).

Wokół dworu osiadłego tutaj w XIX wieku cadyka Mordechaja Josefa Leinera i jego syna Jakuba powstał silny ośrodek ruchu chasydzkiego.

W roku 1827 Izbica miała 51 domów, które zamieszkiwało 407 osób (wyłącznie Żydów). W okresie międzywojennym w Izbicy mieszkało od 3 tys. (1921 r.) do prawie 6 tys. (1939 r.) osób, w tym ok. 90% pochodzenia żydowskiego. Z uwagi na tak duży odsetek ludności żydowskiej mieszkającej w Izbicy popularne było wówczas powiedzenie "Izbica, Izbica - żydowska stolica". Miejscowość rozwijała się w tym okresie bardzo dynamicznie leżąc przy ruchliwej trasie Lublin-Zamość (wybudowanej w 1835 r.). Podczas I wojny światowej (w 1917 r.) wybudowano przebiegającą przez Izbicę linię kolejową.

Podczas II wojny światowej utworzony został tutaj niemiecki, nazistowski obóz przejściowy dla Żydów przed deportacją do ośrodków zagłady Belzec w Bełżcu i Sobibor w Sobiborze. Na miejscowym cmentarzu żydowskim (tzw. kirkucie) rozstrzelano około 4,5 tys. Żydów. Ostatni Żydzi zostali deportowani z Izbicy 28 kwietnia 1943 roku.

[edytuj] Atrakcje turystyczne

Skierbieszowski Park Krajobrazowy
Działy Grabowieckie
Cmentarz żydowski (kirkut)
Pomnik poległych w latach 1863, 1920, 1939 i 1940
Wieża ciśnień z 1911 r.

[edytuj] Zobacz też

[edytuj] Linki zewnętrzne

Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

[edytuj] Bibliografia

Thomas "Toivi" Blatt Z popiołów Sobiboru. Historia Przetrwania, seria "Biblioteka Zeszytów Muzealnych", Muzeum Pojezierza Łęczyńsko-Włodawskiego, Włodawa, 2002, ISBN 83-912511-7-9.