Siły Obronne Izraela

Z Wikipedii

CaHaL
Siły Obronne Izraela
Państwo	Izrael
Historia
sformowanie	28 maja 1948
pierwszy dowódca	Yaacov Dori
Dane podstawowe
wiek poboru	18 lat
aktualny dowódca	Gabi Ashkenazi
Dostępni
mężczyźni	wiek 15-49: 1 499 186 (dane 2000)
kobiety	wiek 15-49: 1 462 063 (dane 2000)
Podlegają służbie wojskowej
mężczyźni	wiek 15-49: 1 226 903 (dane 2000)
kobiety	wiek 15-49: 1 192 319 (dane 2000)
Osiągają corocznie wiek poboru
mężczyźni	50 348 (dane 2000)
kobiety	47 996 (dane 2000)
Wojskowy budżet
kwota	18,7 mld USD (dane 1999)

Siły Obronne Izraela (właść. Armia Obrony Izraela; hebr. צבא הגנה לישראל, Cwa Hagana l-Israel, w skrócie CaHaL, hebr. צה"ל; pol. Siły Obronne Izraela, SOI, ang. Israel Defence Forces, IDF) – oficjalna nazwa armii izraelskiej, jednej z najsprawniejszych i najnowocześniejszych sił zbrojnych na świecie. W dużej mierze zawdzięcza to strategicznemu partnerstwu i wsparciu finansowemu i technologicznemu ze strony Stanów Zjednoczonych.

Siły zbrojne tego małego państwa cechuje rzadko spotykana w innych krajach o ustroju demokratycznym koncepcja „narodu pod bronią”, umożliwiająca szybką mobilizację stosunkowo dużej liczby żołnierzy. Przyjęcie tej koncepcji wymusiła przewaga ludnościowa sąsiednich narodów arabskich, z których niektóre odmawiają Izraelowi prawa do istnienia. Sprawia to, że Izrael znajduje się w stanie permanentnego zagrożenia własnego istnienia. Izraelska doktryna wojskowa opiera się na następujących punktach:

• Izrael nie może sobie pozwolić na przegranie jakiejkolwiek wojny,
• strategia defensywna, brak roszczeń terytorialnych,
• dążenie do uniknięcia otwartego konfliktu zbrojnego poprzez działania polityczne i strategię odstraszania,
• unikanie eskalacji konfliktów,
• zażegnywanie ewentualnych niebezpieczeństw dla państwa w sposób szybki i zdecydowany
• zwalczanie terroryzmu.

Armia stworzona, by móc realizować powyższą doktrynę, zdołała odnieść spektakularne zwycięstwa w szeregu konfliktów zbrojnych z koalicjami sąsiadujących państw arabskich, przede wszystkim w wojnie sześciodniowej w 1967.

Łączna liczba żołnierzy wynosi 175 tys. (oraz 430 tys. rezerwistów), dysponujących nowoczesnymi i licznymi samolotami, pojazdami pancernymi i okrętami wojennymi. Choć oficjalnie tego nie potwierdzono, Izrael jest w posiadaniu broni jądrowej, w liczbie – według zachodnich ekspertów – około czterystu głowic, które przenoszone mogą być także przez rakiety średniego zasięgu Jerycho i Lance.

Spis treści 1 Historia Sił Obronnych Izraela 2 Struktura dowodzenia 2.1 Głównodowodzący 3 Siły Lądowe 4 Marynarka (Hejl ha-Jam, חיל הים) 5 Lotnictwo (Hejl ha-Awir, חיל האוויר) 6 Pobór 7 Kobiety w SOI 8 Mniejszości narodowe w SOI 9 Rezerwa 10 Zobacz też 11 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia Sił Obronnych Izraela

Artykuł główny: Historia Sił Obronnych Izraela

Zobacz też: Historia Izraela, Wojny izraelsko-arabskie

[edytuj] Struktura dowodzenia

Siły Obronne Izraela nie mają instytucji naczelnego dowódcy. Jedna z Ustaw Zasadniczych, dotycząca armii z 1976 przeniosła dowództwo nad armią na rząd. Tak więc minister obrony - zawsze cywil, choć często emerytowany oficer - jest najwyższym dowódcą SOI i uosobieniem cywilnej kontroli nad wojskiem. Gabinet musi każdokrotnie wyrażać zgodę na główne wojskowe cele i operacje. W normalnych warunkach zajmuje się tym głównie Rada Bezpieczeństwa Narodowego i to na niej spoczywa główna odpowiedzialność. Cykliczne raporty dotyczące stanu wojska podawane są do wiadomości izraelskiego parlamentu - Knesetu, a te zajmujące się sprawami funduszy armii do Rady Finansowej.

Najwyższy rangą oficer SOI (formalnie uznawany za głównodowodzącego), jedyny wojskowy w stopniu generała - porucznika, jest jednocześnie szefem sztabu generalnego, bezpośrednio odpowiedzialnym przed ministrem obrony. Od 2007 funkcję tę pełni generał Gabi Ashkenazi. Sztab generalny zajmuje się „profesjonalnymi sprawami", takimi jak organizacją, treningiem, planowaniem oraz wykonywaniem operacji wojskowych. Szef sztabu generalnego mianowany jest przez ministra obrony na okres 3 lat, która to kadencja może być skrócona lub przedłużona. Wewnątrz ministerstwa obrony najwyższy rangą oficer odpowiedzialny jest za produkcję obronną, infrastrukturę, budżet, a pomimo to minister może interweniować we wszystkie dziedziny działalności armii.

Sztab generalny składa się z:

• ogólnego szefa personelu,
• dowódców zasobów ludzkich, logistyki, wywiadu,
• trzech dowódców terytorialnych,
• dowódców sił powietrznych, marynarki i wojsk lądowych.

Dowódca sił lądowych odpowiedzialny jest za wyszkolenie, taktykę, wyposażenie i rozwój czterech korpusów wojsk naziemnych: piechoty, sił pancernych, artylerii i jednostek inżynieryjnych. Kontrola operacyjna nad wyżej wymienionymi siłami wywodzi się od szefa sztabu, któremu podlegają dowódcy trzech obszarów strategicznych: Północnego (oddziały skierowane do obrony przeciwko ewentualnemu atakowi z terenu Syrii i Libanu), Centralnego (oddziały przeciwko Jordanii) i Południowego (skierowane przeciwko Egiptowi); dowodzą oni dywizjami i brygadami.

Marynarka wojenna i siły lotnicze nie są traktowane jako całkowicie autonomiczne rodzaje sił zbrojnych, jednakże zarówno lotnictwo (Hejl ha-Awir) jak i oddziały morskie (Hejl ha-Jam) zawsze cieszyły się większą swobodą, niż jest to zapisane w jakichkolwiek dokumentach. Ich dowódcy mają status najwyższych doradców szefa sztabu. Wraz z dowódcami poszczególnych stref obrony lądowej, posiadają oni rangę dwugwiazdkowych generałów.

[edytuj] Głównodowodzący

• 1948-1949 - Yaacov Dori
• 1949-1952 - Yigael Yadin
• 1952-1953 - Mordechai Maklef
• 1953-1958 - Mosze Dajan
• 1958-1961 - Chaim Laskov
• 1961-1964 - Zvi Tzur
• 1964-1968 - Icchak Rabin
• 1968-1972 - Chaim Bar-Lev
• 1972-1974 - David Elazar
• 1974-1978 - Mordechai Gur
• 1978-1983 - Rafael Eitan
• 1983-1987 - Moshe Levi
• 1987-1991 - Dan Shomron
• 1991-1995 - Ehud Barak
• 1995-1998 - Amnon Lipkin-Shahak
• 1998-2002 - Shaul Mofaz
• 2002-2005 - Mosze Ya'alon
• 2005-2007 - Dan Haluz
• od 2007 - Gabi Ashkenazi

[edytuj] Siły Lądowe

Rząd izraelski ze zrozumiałych powodów nie udostępnia dokładnych informacji na temat rozmiaru, uzbrojenia i rozmieszczenia jednostek armii. W 1988 Międzynarodowy Instytut Studiów Strategicznych w Londynie ustalił wielkość sił naziemnych na 175 tys. żołnierzy, w czym 16 tys. żołnierzy zawodowych. Dodatkowo 430 tys. mężczyzn i kobiet było regularnie szkolonymi rezerwistami, których ewentualna pełna mobilizacja zajmowała maksymalnie 72 godziny. Sztaby dowódcy każdego z trzech obszarów strategicznych podzielone są na gałęzie odpowiedzialne za zasoby ludzkie, operacje, trening i dostawy. Zakres władzy każdego z takich oficerów rozszerzony jest na oddziały wojskowe zajmujące się obroną obszaru, włączając w to zabezpieczenie wiosek, zwłaszcza tych znajdujących się niedaleko ewentualnej linii frontu. W czasie wojny dowódcy stref zajmują się również koordynacją działań jednostek powietrznych i morskich znajdujących się w obszarach ich zwierzchnictwa.

Siły pancerne składają się z trzech dywizji pancernych, każda z nich złożona z dwóch brygad pancernych i jednej brygady artylerii, plus jedna brygada pancerna i jedna piechoty zmechanizowanej gotowe do mobilizacji. Dostępnych jest także pięć niezależnych brygad piechoty zmechanizowanej. Rezerwy taktyczne składają się z dziewięciu dywizji pancernych, jednej mobilnej drogą lotniczą oraz z dziesięciu brygad piechoty rozlokowanej dla ochrony granic. W praktyce układ oddziałów jest bardzo łatwo zmienić w zależności od sytuacji strategicznej, nie stanowi problemu ewentualne przeniesienie jakiegoś oddziału do strefy, w której jest on potrzebny, nawet jeśli znajduje się ona daleko od miejsca pierwotnego stacjonowania danej jednostki.

Od wojny 1967 roku, brygada jest podstawową jednostką armii izraelskiej, a dowódcy owych oddziałów cieszą się stosunkowo znaczną autonomią. Szczególnie widoczne było to podczas starć zbrojnych, a pewna swoboda dowódców brygad stała się jedną z głównych zasad SOI. Pomiędzy 1977 a 1987, armia izraelska zmieniła układ sił w wojskach pancernych, co spowodowane było wzrostem liczby czołgów. Zredukowano liczbę brygad piechoty, zwiększając jednocześnie ilość brygad pancernych z 20 do 33 w czasie mobilizacji. Naziemne oddziały armii izraelskiej są wysoko zmechanizowane. Liczą sobie blisko 4 tys. czołgów w tym:

• 1280 czołgów Merkava
• 300 czołgów M60A4
• 600 czołgów M60A3
• 400 czołgów M60
• 250 czołgów M48A5
• 800 czołgów Centurion
• 100 czołgów T-62
• 200 czołgów T-55

Oraz 11 tys. innych pojazdów opancerzonych. Daje to liczbę równą połączonym armiom Egiptu, Syrii i Jordanii.

Większość z wymienionych oddziałów rozmieszczonych jest na północnych i wschodnich obszarach przygranicznych, gotowych na ewentualny atak z terenów Jordanii, Syrii i Egiptu. Zaraz po tym, jak w lipcu 1985 Siły Obronne Izraela wycofały się z południowego Libanu, więcej niż sześć syryjskich dywizji zostało skoncentrowanych w rejonie Golan – Damaszek. SOI odpowiedziały konstruując kilka linii obronnych złożonych z min i zapór przeciwczołgowych na Wzgórzach Golan, a także poprzez koncentrację oddziałów piechoty i wojsk pancernych niedaleko granicy. Jednocześnie wzmocniono kontrolę skierowaną przeciwko nielegalnym jej przekroczeniom.

[edytuj] Marynarka (Hejl ha-Jam, חיל הים)

Jest to najmniejsza liczebnie część składowa armii izraelskiej - według danych z 1988 składała się ona z ok. 1 tys. oficerów i 8 tys. żołnierzy, w tym 3,2 tys. poborowych. Marynarka wojenna doskonale spełniła pokładane w niej nadzieje podczas wojny w 1973, kiedy to udało jej się zatopić osiem arabskich okrętów torpedowych, nie tracąc przy tym żadnego. Wkrótce potem Syria otrzymała od ZSRR nowe, nowocześniejsze jednostki na miejsce zniszczonych. Podobnie było z Egiptem, który - dysponując flotą złożoną ze 140 okrętów w 1988 - przewyższał Izrael pod tym względem. Pomimo tego równowaga sił została zachowana za sprawą zaawansowania technologicznego jednostek izraelskich.

W latach 80. i 90. wykorzystywanie morza jako środka transportu dla przerzutów broni m.in. dla Organizacji Wyzwolenia Palestyny zwróciło uwagę na konieczność zabezpieczenia wybrzeża. Oprócz kilku wyjątków akcje zwrócone przeciwko działaniom wymienionym powyżej kończyły się sukcesami: używanie okrętów torpedowych do niszczenia statków-matek, patrole w łodziach motorowych dla dozorowania nabrzeży, a także kontrola radarowa wykrywająca wrogą aktywność w bezpośredniej bliskości wybrzeży morskich. Niemniej jednak, stratedzy izraelskiej obrony poświęcają najmniejszą uwagę marynarce spośród trzech głównych formacji wojskowych w SOI. W związku z tym wielu ekspertów ocenia, że pomimo modernizacji, jeśli chodzi o oddziały morskie kraje arabskie są najbliżej doścignięcia Izraelczyków w wyścigu militarnym. W 1993 do służby wprowadzono zbudowane w USA w oparciu o izraelski projekt korwety typu Saar 5 wyposażone w rakiety Harpoon i Gabriel, a także zdolne do zabrania na pokład helikoptera (typu SA-366G Dauphin, Kaman SH-2F, lub Sikorsky S-76N - możliwe jest również przenoszenie dwóch śmigłowców z tym, że jeden podczas postoju znajduje się na ladowisku a nie w hangarze okrętu). W latach 1999 - 2000 do służby weszły trzy zbudowane w Niemczech okręty podwodne typu Dolphin (INS "Dolphin", INS "Leviathan" oraz INS "Tekuma").

W 1988 flota izraelska liczyła około 70 jednostek bojowych w czym: 3 jednostki podwodne, 3 wodoloty wyposażone w rakiety, 22 szybkie łodzie atakujące (z izraelskimi rakietami Gabriel na wyposażeniu) oraz 32 przybrzeżne motorówki patrolowe. Marynarka izraelska preferuje mniejsze i szybsze jednostki, zwrotne, ale o stosunkowo dużej sile ognia. Najbardziej typowy model – typ Reshef - to maszyna o zasięgu ok. 2,4 tys. kilometrów.

Flota operuje w dwóch niepołączonych strefach – Morzu Śródziemnym (główne porty to Hajfa i Aszdod) i w Zatoce Akaba (port wojskowy w Ejlacie). Pierwsze jednostki typu Reshef stacjonowały na Morzu Czerwonym, ale zostały przetransportowane (opływając Przylądek Dobrej Nadziei) na Morze Śródziemne – powodem stał się zwrot Synaju Egiptowi. Z tego też powodu od końca lat 80. ochroną Zatoki Akaba zajmują się patrole przybrzeżne złożone z łodzi typu Kabur.

Marynarka izraelska nie posiada oddziałów piechoty morskiej, choć utworzono elitarny oddział ok. 300 komandosów operujących głównie w akcjach odbijania zakładników i sabotażu. Wykorzystują oni także lekkie samoloty i śmigłowce Bell. Dzięki tym nowoczesnym maszynom oddziały te mogły być transportowane do niemal każdego miejsca na wybrzeżach wschodniego Morza Śródziemnego. Udało się to zademonstrować w lipcu 1982, kiedy to oddziały komandosów izraelskiej marynarki wojennej wylądowały i zaatakowały bojowników Organizacji Wyzwolenia Palestyny niedaleko Sidon na libańskim wybrzeżu.

[edytuj] Lotnictwo (Hejl ha-Awir, חיל האוויר)

Dzięki niezwykłym wysiłkom Izraelowi udało się zdobyć grupę samolotów bojowych, kiedy siły lotnicze krajów arabskich zaatakowały to państwo w czasie wojny wyzwoleńczej w 1948. Pierwsze maszyny przyleciały z Czechosłowacji, były to odnowione Messerschmitty i Spitfire’y z czasów II wojny światowej. Czechosłowacja zajęła się również szkoleniem izraelskich pilotów, chociaż ci zostali wkrótce potem zastąpieni przez setki wytrenowanych i doświadczonych ochotników z wielu krajów. Prestiż sił lotniczych Izraela zwiększył się po doświadczeniach z wojny sześciodniowej z 1967 roku, kiedy to brawurową akcją udało im się zniszczyć niemal wszystkie samoloty krajów arabskich. Wykorzystując efekt zaskoczenia, Izraelczycy zaatakowali jednostki znajdujące się jeszcze na ziemi.

W 1988 w siłach powietrznych służyło około 28 tys. żołnierzy, w tym 9 tys. to zawodowcy, a 19 tys. – żołnierze z poboru, zajmujący się głównie obroną przeciwlotniczą. Dodatkowo ok. 50 tys. rezerwistów w każdej chwili mogło być powołanych pod broń.

Dowódca sił powietrznych, bezpośrednio podległy szefowi sztabu, dowodzi niewielką grupą koordynatorów, odpowiedzialnych za takie gałęzie działalności wojskowej jak operacje militarne, ćwiczenia i wywiad. Ma ona swą siedzibę w kwaterze głównej niedaleko Tel Awiwu. Rozkazy przebywają drogę bezpośrednio od dowódcy sił lotniczych do dowódców baz, z których każdy kontroluje kilkoma szwadronami. W 1988 Izrael dysponował dziewiętnastoma szwadronami bojowymi, w skład których wchodziło dwanaście szwadronów myśliwców przechwytujących, sześć szwadronów myśliwców i jeden szwadron wywiadowczy. Razem 524 maszyny, a dokładniej samoloty:

• wielozadaniowy myśliwiec F-16, po raz pierwszy wprowadzony do służby w lotnictwie izraelskim w 1980,
• większy i cięższy myśliwiec F-15, pierwsze pojawiły się w 1976,
• dwumiejscowy myśliwiec F-4 Phantom, dostarczony do Izraela pomiędzy 1969 a 1977,
• IAI Kfir – zaprojektowany i wyprodukowany w Izraelu myśliwiec, oparty na konstrukcji francuskiego Mirage III, wprowadzony do służby w 1975,
• A-4 Skyhawk, model nieco starszy, wprowadzony w 1966, obecnie używany już raczej tylko samolot treningowy.

Prace nad myśliwcem drugiej generacji – IAI Lavi (lwiątko) - zostały wstrzymane w 1987 z powodu wysokich kosztów. Zamiast tego, Izrael zakupił od Stanów Zjednoczonych 75 nowoczesnych F-16C i F-16D.

Siły lotnicze wyposażone są także w samoloty posiadające radary szybkiego ostrzegania, transportowe, treningowe i helikoptery (m.in. Apache). Boeing 707s został przebudowany tak, że stał się „latającą stacją benzynową” dla myśliwców, które dzięki niemu tankują w locie. Pomimo tego, że stosunek sił izraelskiego lotnictwa do połączonych oddziałów powietrznych krajów arabskich wynosi jak 1:4, to jednak poziom technologiczny maszyn i wyszkolenia pilotów przemawia zdecydowanie na korzyść Izraelczyków.

Powyższe zalety wykorzystano w stopniu optymalnym we wspomnianej już wojnie sześciodniowej. W czasie bombardowań nieprzyjacielskich lotnisk siłom powietrznym żydowskiego państwa udało się zniszczyć 469 samolotów wroga, z czego niemal 400 na ziemi. Tylko 46 izraelskich maszyn zostało straconych.

Natomiast wojna Jom Kippur w 1973 cechowała się dużą liczbą indywidualnych pojedynków pomiędzy pilotami myśliwców. Przeważali w nich Izraelczycy, którzy według oficjalnych danych strącili 227 samolotów wroga, tracąc tylko 15. Z drugiej jednak strony aż 60 maszyn zaginęło w misjach wspierania oddziałów naziemnych. W walkach w Libanie w 1982 samoloty armii izraelskiej zniszczyły większość syryjskich wyrzutni rakietowych w dolinie Bekaa. Strącono także 19 maszyn wroga, bez strat własnych. Izraelskie siły powietrzne pokazały też, że można na nie liczyć w operacjach niekonwencjonalnych. W 1976 samolot transportowy przeniósł komandosów SOI do lotniska w Entebbe, byłej stolicy Ugandy. Stało się tak, ponieważ uprzednio wylądował tam cywilny samolot pasażerski, uprowadzony przez arabskich terrorystów. Akcja zakończyła się sukcesem – uwolnieniem zakładników. W czerwcu 1981 myśliwiec bombardujący F-16 zniszczył reaktor atomowy niedaleko Bagdadu, lecąc uprzednio na małym pułapie nad terytorium Arabii Saudyjskiej i Iraku, w celu uniknięcia wykrycia przez radary. W 1985 izraelskie myśliwce F-15 uzupełniwszy zapasy paliwa w powietrzu zaatakowały kwaterę główną Organizacji Wyzwolenia Palestyny niedaleko Tunisu, więcej niż 2 tys. kilometrów od swoich baz.

Właściwie pewne jest, że Izrael posiada arsenał jądrowy, który jest niezwykle ważnym elementem stosowanej przez niego doktryny odstraszania. Jego dokładna wielkość nie jest znana, przypuszcza się jednak iż wynosi ponad 400 głowic i zajmuje czwarte miejsce na świecie pod względem liczbności. Jedyny izraelski ośrodek atomowy, Dimona na pustyni Negew jest pilnie strzeżony. Pewną ilość informacji na ten temat ujawnił jeden z jego pracowników, Mordechaj Vanunu, który za ujawnienie tajemnic broni atomowej Izraela został osądzony i skazany na 18 lat więzienia.

[edytuj] Pobór

Służba wojskowa w Izraelu jest obowiązkowa, rozpoczyna się w wieku 18 lat, zarówno dla mężczyzn, jak i dla kobiet. Długość służby zmieniała się w czasie, w zależności od charakterystyki personelu SOI. W 1988 mężczyźni służyli trzy lata, a kobiety rok. Obecnie jest to odpowiednio 3 i 2 lata. Nowi imigranci poniżej 18 roku życia w momencie przyjazdu do Izraela wciągani są na listy poborowe i powoływani do wojska w momencie osiągnięcia pełnoletniości. Mężczyźni-imigranci w wieku od 19 do 23 lat służą w skróconym okresie, a ci starsi niż 24 lata powoływani są tylko na 120 dni. Imigrantki w wieku powyżej 19 lat są ze służby wojskowej zwolnione. Ci natomiast, którzy odbyli już służbę w armiach swoich poprzednich krajów, powoływani są na okresy krótsze niż zwykle trwająca służba.

Zwolnienia ze służby z powodu złego stanu zdrowia lub innych powodów są rzadkie i przeważnie 90% z ok. 30 tys. poborowych rocznie jest wcielanych do wojska. Należy tutaj jednak wspomnieć o kilku setkach ultraortodoksów, studiujących w szkołach religijnych jesziwach, którzy są zwolnieni ze służby w armii. Ponadto ministerstwo obrony ocenia, że co roku około 20 tys. ortodoksów niechętnych lub obojętnych wobec idei syjonistycznych i Państwa Izrael uchyla się od powinności wojskowych. W jednostkach przestrzega się przepisów religijnych, podaje koszerne jedzenie, celebruje tradycyjne święta żydowskie.

Prawo izraelskie zapewnia młodym ludziom uzyskanie średniego wykształcenia przed pójściem do wojska. Po ukończeniu szkoły średniej zdają oni na studia, a dopiero później zostają powołani – ich indeksy ulegają „zamrożeniu” na czas służby wojskowej. Standardy przyjmowania do wojska, zarówno psychiczne, jak i fizyczne są bardzo niskie – ma to na celu zapewnienie jak największej liczby żołnierzy. Jednakże już wcieleni poddawani są drobiazgowym i skomplikowanym badaniom medycznym i psychologicznym – ci z lepszymi wynikami mają większe szanse na dostanie się do jednostek znajdujących się na linii „frontu”. Synowie i bracia żołnierzy, którzy zginęli w walkach, nie są kierowani do takich oddziałów, chyba że za prośbą i pozwoleniem swoich rodziców.

Kilka elitarnych oddziałów składa się wyłącznie z ochotników. Są to jednostki pilotów, "podwodniaków", komandosów (uważanych przez światowych ekspertów za jedne z najskuteczniejszych tego typu - przykład Sayeteret Matkal w Operacji Piorun) niektórych oddziałów zwiadowczych. Z powodu dużej liczby kandydatów konieczne było wprowadzenie szczegółowej i ostrej selekcji wszystkich chętnych. Pierwszeństwo jako takie ma w tej kwestii lotnictwo – służący w nim żołnierze to kandydaci najlepsi z możliwych. Poborowi mają także możliwość wskazania, do jakiej jednostki pragną trafić. Sztandarowym przykładem oddziału ochotniczego jest brygada piechoty Golani, która odznaczyła się w konfliktach zbrojnych z 1973 i 1982 roku.

[edytuj] Kobiety w SOI

Standardy selekcji dla kobiet w armii izraelskiej są ze zrozumiałych powodów wyższe niż dla mężczyzn, a zwolnienia ze służby są o wiele częstsze. Powoływanych jest tylko ok. połowy z 30 tys. kobiet osiągających każdorocznie wiek poborowy. Co roku ze służby zwalniane jest niemal 20% z powodów religijnych, 10% dlatego że są mężatkami, a większość z pozostałych 20% nie spełnia wymagań. Ustawa przyjęta przez Kneset w 1978 r. zapewnia kobietom prawo do zwolnienia ze służby z powodów religijnych jedynie po podpisaniu deklaracji przywiązania do ortodoksyjnych wartości i praktyk. Wzmogło to kontrowersje i obawy przed tym, czy taka „furtka” nie otworzy drogi dla kobiet niereligijnych, które będą chciały po prostu uchylić się o obowiązku i w efekcie nie osłabi to SOI. Z tego powodu kobiety zwolnione z powodów religijnych muszą wypełnić służbę pracując w placówkach opieki socjalnej lub edukacyjnych. Taka służba zastępcza trwa tyle, ile zwykła służba wojskowa.

Poborowe służą w Kobiecych Korpusach Armii, znanych pod hebrajskim skrótem Chen. Po 5 tygodniach podstawowego treningu, żołnierki zostają kierowcami, pielęgniarkami, radiooperatorkami, kontrolerkami lotów, instruktorkami kursów. Kobiety nie biorą udziału w bezpośredniej walce zbrojnej od czasów wojny wyzwoleńczej w 1948 roku.

[edytuj] Mniejszości narodowe w SOI

Muzułmańscy i chrześcijańscy Arabowie są zwolnieni z obowiązku służby wojskowej ze zrozumiałych względów. Pomimo tego mogą zgłaszać się do armii na ochotnika – niestety, często okazywali się oni szpiegami organizacji terrorystycznych. Pomimo tego, na początku 1987 roku SOI rozpoczęły starania o zwiększenie liczby Arabów, zwłaszcza chrześcijan i Beduinów służących w wojsku.

Obowiązkową służbą wojskową są objęci Druzowie i Czerkiesi. Druzowie domagali się umożliwienia im pełnego zaangażowania w sprawy państwowe, również przez przynależność do armii, już od 1956 roku, kiedy to przywódcy tej społeczności wystosowali apel do rządu izraelskiego. W 1987 roku pierwszy Druz został mianowany generałem izraelskiej armii.

Przedstawiciele mniejszości narodowych służą przeważnie w oddzielnych jednostkach: Oddział Mniejszości, nazywany też Oddziałem 300; Druzyjski Oddział Zwiadowczy i Oddział Śledzący – złożony głównie z Beduinów. W 1982 roku sztab generalny postanowił zintegrować te oddziały z resztą armii, umożliwiając przedstawicielom mniejszości dostęp do innych oddziałów i umieszczając także Żydów w Oddziałach Mniejszości. Do dziś wyjątkiem tutaj jest wywiad i siły lotnicze.

[edytuj] Rezerwa

Prawo dotyczące służby obronie kraju wymaga, aby każdy obywatel, po wypełnieniu swojej służby wojskowej, pozostawał w stanie gotowości do powołania ponownego na wypadek wojny (miluim), co pewien czas wzywany jest na ćwiczenia w bazach wojskowych do wieku 51 lat. Bardzo niewiele kobiet zmuszonych jest do wypełniania tego obowiązku, u nich górna granica wieku to 34 lata i wymagany brak dzieci. Długość corocznych ćwiczeń rezerwy zależy od czynników bezpieczeństwa i budżetowych, a także od wyspecjalizowania i stopnia danego rezerwisty. Od 1967 roku długość ta zwiększyła się, z powodu większego zapotrzebowania na żołnierzy. Podobnie było w latach osiemdziesiątych, kiedy to palestyńskie powstanie zmusiło SOI do przedłużenia corocznej służby rezerwistów z 30 do 60 dni. Należy tutaj dodać, że rezerwiści powyżej wieku 39 lat nie służą w oddziałach bezpośrednio zaangażowanych w walki.

Taki system rezerwy jest niezwykle ważny dla witalnych interesów Izraela. Pozwala to krajowi zmniejszyć liczbę żołnierzy zawodowych, a jednocześnie uwalniając dużą część młodych ludzi dla niezbędnych działań cywilnych. Dzięki temu systemowi, SOI może zwiększyć trzykrotnie swój stan osobowy w ciągu od 48 do 72 godzin od ogłoszenia pełnej mobilizacji. Jest on uciążliwy dla niektórych Izraelczyków, ale dla większości stanowi rodzaj ucieczki od rutyny codziennego życia. Oceniają oni służbę rezerwową jako pozytywny fenomen socjalny, który oddziałuje pozytywnie na demokrację, choć na krótki czas wydatnie redukując różnice pomiędzy poszczególnymi warstwami społecznymi. Niemniej jednak, zdarzały się historie takie jak ta z września 1988 roku, kiedy to szereg lekarzy i wyższych oficerów SOI zostało skazanych za łapówkarstwo – za 300-500 $ załatwiali oni zwolnienia z wojska. Długość wypełniania obowiązku wojskowego jest również uważana za jedną z głównych przyczyn emigracji z Izraela, chociaż liczbę takich „uciekinierów” trudno z całą pewnością ustalić.

[edytuj] Zobacz też

• Izrael
• Hagana, Irgun, Lehi
• Mossad, Aman, Szin Bet

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Israel Defence Forces
• www.izrael.badacz.org