Sowieck

Z Wikipedii

Współrzędne: 55°4' N 21°53' E55.0666667 21.8833333 (Sowieck)

Sowieck
Herb Sowiecka
Państwo	Rosja
Obwód	kaliningradzki
Burmistrz	W. Swetlow
Położenie	55° 4' N 21° 53' E
Ludność (2005) • liczba ludności	43 300
Nr kierunkowy	+7 (40161)
Tablice rejestracyjne	39
Położenie na mapie kraju Sowieck

Stary herb Tylży

Sowieck lub Sowietsk (ros. Советск, przed 1946 niem. Tilsit, pol. Tylża, lit. Tilžė) - miasto w obwodzie kaliningradzkim w Rosji (43,3 tys. mieszkańców w 2004).

Miejscowość położona u ujścia rzeki Tylży do Niemna, przy granicy z Litwą. Tradycyjna nazwa miejscowości (Tylża) pochodzi z języka pruskiego.

Co najmniej od 1365 roku u zbiegu rzek Tylży i Niemna istniała warownia krzyżacka. W latach 1406 - 1409 Krzyżacy wznieśli na jej miejscu zamek. Wokół zamku powstała osada, która z czasem zyskała na znaczeniu i w roku 1552 Albrecht Hohenzollern nadał jej prawa miejskie. W czasie wojny siedmioletniej miasto było okupowane przez Rosję. W 1807 podczas wojen napoleońskich miejsce podpisania traktatów pokojowych między Francją, Rosją i Prusami, które m.in. zadecydowały o utworzeniu Księstwa Warszawskiego. W XIX wieku rozpoczął się rozwój gospodarczy miasta, które było ważnym ośrodkiem przemysłu drzewnego, a także zasłynęło z produkcji sera tylżyckiego. W 1832 roku otwarto drogę do Królewca, w 1853 drogę do Kłajpedy, w 1865 linię kolejową do Królewca, a w 1875 do Kłajpedy. Miasto było ważnym ośrodkiem kultury litewskiej, gdyż mniejszość litewska stanowiła około 50% mieszkańców okolicznych ziem.

W czasie I wojny światowej miasto zostało zajęte przez Rosjan, ale w odróżnieniu od wielu innych miast regionu nie poniosło większych szkód. Po zakończeniu wojny negatywny wpływ na gospodarkę miasta miało przyłączenie (w 1923 roku) okręgu Kłajpedy do Litwy. W 1939 miasto liczyło 59 105 mieszkańców.

W czasie II wojny światowej od października 1944 miasto leżało na linii frontu biegnącego wzdłuż rzeki Niemen. W wyniku działań wojennych miasto zostało zniszczone w około 80% i zdobyte 20 stycznia 1945 przez oddziały 3. Frontu Białoruskiego.

Po wojnie miasto weszło w skład obwodu kaliningradzkiego ZSRR. W 1946 nazwę miasta zmieniono na Sowieck. W mieście osiedlono głównie Rosjan znad Wołgi i Białorusinów. Obecnie miasto jest ważnym przejściem granicznym rosyjsko-litewskim, na trasie Kaliningrad-Sankt Petersburg. Na uwagę zasługuje secesyjna zabudowa starego miasta, teatr i graniczny most królowej Luizy. Z dawnych kościołów przetrwał tylko w zdeformowanym kształcie dawny kościół ewangelicko-reformowany z lat 1898-1900.

Do końca II wojny światowej po Tylży kursowały tramwaje.

Sowieck współpracuje na zasadach partnerstwa z Bełchatowem.

[edytuj] Bibliografia

• Georg Dehio, Handbuch der Deutschen Kunstdenkmäler, neu bearb. von Ernst Gall, Deutschordensland Preussen, unter Mitw. von Bernhard Schmid und Grete Tiemann, München; Berlin, Deutscher Kunstverlag, 1952
• Handbuch der historischen Stätten, Ost- und Westpreussen, hrsg. von Erich Weise, Stuttgart, Kröner, 1981, ISBN 3-520-31701-X (unveränd. Nachdr. d. 1. Aufl. 1966)
• Carl von Lorck, Dome, Kirchen und Klöster in Ost- und Westpreussen. Nach alten Vorlagen, 2. unver. Aufl., Frankfurt am Main, Weidlich, 1982, ISBN 3-8035-1163-1
• Dehio-Handbuch der Kunstdenkmäler West- und Ostpreussen. Die ehemaligen Provinzen West- und Ostpreussen (Deutschordensland Preussen) mit Bütower und Lauenburger Land, bearb. von Michael Antoni, München; Berlin, Dt. Kunstverl., 1993, ISBN 3-422-03025-5