Szpak

Z Wikipedii

Ten artykuł dotyczy ptaka. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Szpak

Dorosły osobnik Sturnus vulgaris vulgaris w szacie godowej (prawdopodobnie samiec)

Systematyka

szpak

Nazwa systematyczna

Sturnus vulgaris

Linnaeus, 1758

Status ochronny

Kategoria zagrożenia (CzKGZ)
EX	EW	CR	EN	VU	NT	LC

Kategoria: niższego ryzyka

Galeria zdjęć w Wikimedia Commons

Szpak (szpak zwyczajny) (Sturnus vulgaris) – mały ptak z rodziny szpakowatych zamieszkujący w zależności od podgatunku^[1]:

Sturnus vulgaris vulgaris Linnaeus, 1758 - podgatunek nominatywny; Europa od Islandii, przez Wyspy Brytyjskie i Europę Kontynentalną po Wołgograd na wschodzie, Pireneje i północno-zachodnią Hiszpanię na południowym zachodzie, Półwysep Apeniński, zachodnią Grecję, zachodnią Bułgarię, środkową Rumunię, oraz Ukrainę i południowo-zachodnią Rosję. Współwystępuje z Sturnus vulgaris poltaratskyi na wschodnich krańcach Europy oraz z Sturnus vulgaris tauricus w Grecji, Tracji, wschodniej Bułgarii, wschodniej Rumunii, południowej Mołdawii i południowo-zachodniej Ukrainie, i na wschód od dolnego Dniepru. Introdukowany w Ameryce Północnej,
Sturnus vulgaris faroensis Feilden, 1872 - Wyspy Owcze,
Sturnus vulgaris zetlandicus Hartert, 1918 - Szetlandy i Hebrydy Zewnętrzne,
Sturnus vulgaris granti Hartert, 1903 - Azory,
Sturnus vulgaris poltaratskyi (syn. S. v. menzbieri) Finsch, 1878 - zachodnia Syberia, wschodnie krańce Europy i wschodnia Baszkiria, Zabajkale, na południu osiąga północny Kazachstan oraz Ałtaj and zachodnią Mongolię. Współwystępuje z S. v. porphyronotus na północnych stokach Ałtaju, w Kotlinie Dżungarskiej oraz wschodnim Tien-Szanie,
Sturnus vulgaris tauricus Buturlin, 1904 - południowo-wschodnia Ukraina, Krym, brzegi Morza Azowskiego, na północ od Doniecka i na wschód Rostowa nad Donem i Noworosyjska, także Azja Mniejsza sięgając na wschodzie co najmniej po środkową Anatolię,
Sturnus vulgaris purpurascens Gould, 1868 - wschodnia Azja Mniejsza, północny Irak i zachodnie Zakaukazie,
Sturnus vulgaris caucasicus Lorenz, 1887 - północny Kaukaz na północnym zachodzie aż do Stawropola a na północnym wschodzie po deltę Wołgi, wschodnie Zakaukazie oraz północny, zachodni i południowo-zachodni Iran,
Sturnus vulgaris nobilior Hume, 1879 - wschodni Turkmenistan, wschodni Iran i Afganistan. Współwystępuje z S. v. porphyronotus na południowych stokach Pamiru,
Sturnus vulgaris porphyronotus Sharpe, 1888 - wschodni Uzbekistan i Tadżykistan przez Tien-Szan po Sinkiang i Kotlinę Dżungarską,
Sturnus vulgaris humii W. E. Brooks, 1876 - zachodnie Himalaje,
Sturnus vulgaris minor Hume, 1873 - Sind w Pakistanie,
Sturnus vulgaris oppenheimi Neumann, 1915 - Azja Mniejsza.

Cechy gatunku: Nieco mniejszy od kosa, upierzenie z pięknym, metalicznym połyskiem i licznymi białymi plamkami. Jesienią upierzenie prawie czarne z połyskiem fioletowym na głowie, zielonkawym na grzbiecie i tylko samica zachowuje nieco białych plam.

Wymiary średnie: Długość ciała ok. 21 cm
Rozpiętość skrzydeł 38 cm
Waga ok. 80 g

Biotop: Osiedla ludzkie, sady, ogrody, parki, zadrzewienia śródpolne, obrzeża drzewostanów. Pierwotnie ptak typowo leśny

Gniazdo: Umieszczone w dziupli lub skrzynce lęgowej o średnicy otworu 5 cm

Jaja: W miesiącach od kwietnia do czerwca składa od 4-6 jaj o średnich wymiarach 29x21 mm, różnobiegunowych, mało wydłużonych, jednobarwnie jasnobieskich, połyskujących.