Wilhelm Koppe
Z Wikipedii
Wilhelm Koppe (ur. 15 czerwca 1896 w Hildesheim, zm. 2 lipca 1975 w Bonn) - Wyższy Dowódca SS i Policji (niem. Höhere SS und Polizei Führer, HSSPF), w Kraju Warty i Generalnym Gubernatorstwie oraz SS-Obergruppenführer, generał Waffen-SS[1]. Zbrodniarz hitlerowski[2], odpowiedzialny za masowe zbrodnie na Polakach i Żydach[3] w czasie okupacji niemieckiej w Polsce.
Urodził się w Hildesheim, był weteranem I wojny światowej. Początkowo był drobnym kupcem i hurtownikiem[4]. Do NSDAP wstąpił w 1930, do SA w 1931, a w 1932 do SS. Do wybuchu II wojny światowej pełnił funkcję regionalnego dowódcy SS i SD m. in. w Münster, Gdańsku, Dreźnie i Lipsku. W październiku 1939 Koppe został powołany na stanowisko Wyższego Dowódcy SS i Policji w Kraju Warty (niem. Wartheland) w okupowanej Polsce.
Był współpracownikiem gauleitera Arthura Greisera w prześladowaniu miejscowej ludności żydowskiej i polskiej - m. in. ofiarował Greiserowi jeden ze swych oddziałów policyjnych do eksterminacji ludzi chorych na gruźlicę[4]. Na przełomie maja i czerwca 1940 organizował masowy mord przy użyciu samochodowych komór gazowych na 1558 niemieckich i ok. 500 polskich niepełnosprawnych pacjentów z ośrodka opiekuńczego w Działdowie. Jego zwierzchników uderzała jego nadgorliwość i bezwzględność, pozbawiona cienia ludzkich uczuć[4]. Był teoretykiem kolonizacji wschodu przez element germański[4]. W listopadzie 1939 roku Wilhelm Koppe wydał polecenie, aby Poznań w przeciągu trzech miesięcy stał się wolny od Żydów (niem. judenrein)[5] - był wówczas odpowiedzialny zarówno za eksterminację Żydów, jak i za stosowanie represji (w tym masowe egzekucje i deportacje) wobec pozostałej ludności (m. in. masowe wysiedlenia Polaków), którą III Rzesza pozbawiła większości praw[4]. Za swoją służbę w Kraju Warty uzyskał 30 stycznia 1942 awans na jeden z najwyższych stopni w SS: SS-Obergruppenführera.
W październiku 1943 Koppego mianowano Wyższym Dowódcą SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie (również w okupowanej Polsce), z siedzibą w Krakowie. Zastąpił on Friedricha Wilhelma Krügera. Równolegle sprawował funkcję sekretarza stanu do spraw bezpieczeństwa (niem. Staatssekretär für das Sicherheitswesen) w "rządzie" Generalnego Gubernatorstwa. Również na tych stanowiskach Koppe był jednym z głównych organizatorów terroru wobec cywilnej ludności polskiej, stosując odpowiedzialność zbiorową i akcje pacyfikacyjne[4]. Na przełomie stycznia i lutego 1944 wydał rozkaz rozstrzelania 100 Polaków[6], więźniów politycznych z hitlerowskiego więzienia Montelupich, w odwecie za nieudany zamach na generalnego gubernatora Hansa Franka (akcji dokonała Armia Krajowa dnia 29 stycznia 1944). Zgodnie z tym poleceniem 50 Polaków rozstrzelano w dniu 2 lutego 1944 w Dębicy, a następnych 50 w miejscowości Podłęże[6].
6 czerwca 1944 przygotował akcję przeciwpartyzancką w lasach biłgorajskich, połączoną z rozkazem z 27 czerwca 1944 nakazującym stosowanie metod odwetowych wymierzonych w ludność cywilną za zamachy na Niemców lub próby sabotażu ważnych urządzeń (wbrew opinii szefa RSHA Ernsta Kaltenbrunnera który stwierdził iż metody odwetowe nie dają pożądanych rezultatów) - zgodnie z rozkazem miano rozstrzeliwać nie tylko ujętych sprawców, ale wszystkich mężczyzn z ich rodzin (ojciec, synowie od lat 16, bracia, szwagrowie, wujowie i stryjowie)[4]. Kobiety miały być deportowane do obozów koncentracyjnych[4].
Za dokonane w Polsce zbrodnie Polskie Państwo Podziemne wydało na Wilhelma Koppego wyrok śmierci - 11 lipca 1944 w Krakowie miał miejsce nieudany zamach (Akcja Koppe) na jego życie, dokonany przez 1 kompanię "Pegaz" Batalionu Parsol.
Jako Wyższy Dowódca SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie (niem. Höhere SS und Polizei Führer, HSSPF), 20 lipca 1944 wydał rozkaz ewakuowania lub mordowania więźniów,[4] podczas wycofywania się oddziałów niemieckich z terytorium okupowanej Polski. Zwłoki rozstrzelanych polecił palić lub wysadzać w powietrze budynki więzienne[4]. W instrukcji zaznaczał iż więźniowie nie mogą być wyzwoleni. W kwietniu 1945 przeniesiono go na stanowisko Wyższego Dowódcy SS i Policji na tzw. obszarze "Süd" (siedzibę miał w Monachium, od listopada 1943 był także dowódcą miejscowego Nadregionu SS "Ost").
Po 1945 Wilhelm Koppe został dyrektorem jednej z fabryk czekolady[1] w RFN pod fałszywym nazwiskiem Lohmann[1]. Został także oskarżony przez władze polskie o zbrodnie wojenne popełnione w okupowanej Polsce. Po zakończeniu wojny, mimo powtarzających się próśb o ekstradycję (także w okresie PRL), Koppe nie został wydany przez władze RFN i uniknął odpowiedzialności karnej za zbrodnie przeciwko ludzkości[7]. W 1960 został aresztowany, ale 19 kwietnia 1962 zwolniony za kaucją w wysokości 30 tysięcy marek. W 1964 prokuratura w Bonn wszczęła przeciw niemu postępowanie, oskarżając m.in. o współudział w zamordowaniu 145000 osób. W 1966 postępowanie zostało oddalone przez sąd krajowy w Bonn, z powodu złego stanu zdrowia oskarżonego. Zmarł w 1975 w Bonn.
Przypisy
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Roman, Zbigniew Hrabar: Na rozkaz i bez rozkazu. Sto i jeden wybranych dowodów hitlerowskiego ludobójstwa na dzieciach. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1968, s. 256.
- ↑ Stanisław Kania: Zbrodnie hitlerowskie w Polsce. Warszawa: Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, 1983, s. 22. ISBN 83-217-2351-9.
- ↑ Stanisław Kopf, Stanisław Starba-Bałuk: Armia Krajowa. Warszawa: Wydawnictwo Ars Print Production, 1999, s. 200. ISBN 83-87224-16-2.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 4,6 4,7 4,8 4,9 Czesław Madajczyk: Polityka III Rzeszy w okupowanej Polsce. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, ss. 242, 358 (tom 2).
- ↑ Województwo Wielkopolskie - Poznań. www.izrael.badacz.org, 2004-2007.
- ↑ 6,0 6,1 Przewodnik po upamiętnionych miejscach walk i męczeństwa, lata wojny 1939-1945. Warszawa: Rada Ochrony Pomników Walki i Męczeństwa, 1966, s. 186.
- ↑ Nowa Encyklopedia Powszechna PWN. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2004, ss. 552 (tom4). ISBN 83-01-14179-4.
[edytuj] Bibliografia
- Szymon Datner, Wilhelm Koppe - nieukarany zbrodniarz hitlerowski, Warszawa-Poznań, 1963
