Caproni Ca.3
Z Wikipedii
Caproni Ca.1 / Ca.3 (Ca.32 / Ca.33) to seria włoskich ciężkich bombowców okresu I wojny światowej.
Spis treści |
[edytuj] Powstanie i wersje
Włochy, jako pierwsze państwo obok Rosji, jeszcze przed wybuchem I wojny światowej przystąpiły do rozwijania ciężkiego lotnictwa bombowego, wyposażonego w samoloty mogące przenieść więcej ładunku bojowego niż stosowane wówczas lekkie jednosilnikowe bombowce. Konstrukcję włoskich ciężkich bombowców powierzono inż. Gianni Caproni, kierującemu firmą lotniczą Caproni. Pierwszym bombowcem skonstruowanym przez niego był Caproni Ca.30. Był to samolot dwupłatowy, zbudowany w oryginalnym układzie trzysilnikowym z dwoma belkami ogonowymi. Jeden silnik znajdował się na końcu centralnej gondoli załogi i napędzał śmigło pchające, a dwa silniki napędzały śmigła ciągnące, znajdujace się z przodu belek ogonowych. Układ ten stał się znakiem charakterystycznym wszystkich bombowców Caproni z okresu I wojny światowej.
Ca.30 napędzany był 3 silnikami rotacyjnymi Gnome i oblatany w październiku 1914. Silnikami Gnome była napędzana także ulepszona wersja Ca.31. Próby w locie wykazały jednak konieczność zmiany silników na mocniejsze, co dokonano w wersji Ca.32, w której zainstalowano silniki rzędowe Fiat A10 mocy 100 KM. Ca.32 jako pierwsza wersja został przyjęty na uzbrojenie wojska, otrzymując wojskowe oznaczenie Ca.1. Wyprodukowano ich 166 sztuki. Od łącznej mocy silników, wersja ta oznaczana była również Ca.300. Kolejna wersja Ca.32, przyjęta na uzbrojenie jako Ca.2, różniła się zmianą środkowego silnika na Isotta-Fraschini V4B o mocy 150 KM. Wyprodukowano jedynie 9 samolotów tej wersji, oznaczanej również Ca.350 (uwaga: istnieje pewna rozbieżność w literaturze odnośnie stosowania oznaczeń Ca 30, 31, 32).
Najliczniejszą wersją była Ca.33, przyjęta na uzbrojenie jako Ca.3. Samolot ten był taki sam, jak wcześniejsze wersje, lecz napędzany trzema silnikami Isotta-Fraschini V4B o mocy 150 KM, przez co oznaczany był również Ca.450. Wyprodukowano go w ilości 270 sztuk (czasami podawana jest liczba 250 lub 269). Wyprodukowano ponadto 19 (83?) sztuk na licencji we Francji w zakładach REP (Robert Esnault-Pelterie). Opracowano następnie także dalsze wersje rozwojowe samolotu Ca.33: Ca.34 (bez kół przednich), Ca.35, Ca.36, Ca.37. Układ konstrukcyjny Ca.30 został powtórzony w kolejnych, większych bombowcach okresu I wojny: Caproni Ca.4 i Caproni Ca.5. Po wojnie mimo to, podjęto ponownie produkcję zmodyfikowanego wariantu Ca.36 (Ca.3 Modificato), posiadającego m.in. składane skrzydła do hangarowania. Ze 153 zbudowanych Ca.36, 144 weszły na uzbrojenie lotnictwa włoskiego. Zbudowano także wariant sanitarny Ca.36S.
[edytuj] Służba:
Samoloty Ca.1 weszły na wyposażenie jednostek bombowych lotnictwa włoskiego w lecie 1915. Po raz pierwszy weszły do akcji 20 sierpnia 1915, atakujac austriackie lotnisko w Aisovizza. W bombowce Caproni wyposażono 15 eskadr bombowych (Squadriglia) o numerach 1 do 15. Samoloty te głównie używane były do atakowania celów w Austro-Węgrzech, co wymagało przelotów nad Alpami. 24 samoloty tego typu dokonały pierwszego masowego nalotu na instalacje wojskowe w mieście Fiume (Rjeka). 11 eskadra operowała w Albanii, a 12 eskadra w Libii. W 1918 eskadry 3, 14 i 15 operowały we Francji. Bombowce Caproni były lubiane przez załogi, posiadały dobre własności pilotażowe i były dość niezawodne. W związku z wzrastajacą skutecznością myśliwców, samoloty Caproni później wykorzystywane były do nalotów nocnych.
Oprócz lotnictwa włoskiego, z powodu początkowego braku własnych ciężkich bombowców, Caproni Ca.3 weszły także na wyposażenie kilku eskadr brytyjskich, a od 1917 również amerykańskich. Były one używane także w lotnictwie francuskim (oryginalne Caproni - w eskadrach o skrócie CAP, licencyjne - w eskadrach o skrócie CEP).
Produkowane po wojnie zmodyfikowane Ca.3 Modificato (Ca.36) były używane w lotnictwie włoskim do ok. 1927 roku.
[edytuj] Opis techniczny:
Trzysilnikowy dwupłatowiec o konstrukcji drewnianej, pokryty płótnem. Układ dwukadłubowy, z gondolą centralną i dwoma belkami ogonowymi, osadzonymi na dolnym płacie. Potrójne usterzenie kierunku. Załoga: 4 ludzi w otwartej gondoli - przedni strzelec w nosie kadłuba, za stanowiskiem strzelca dwóch pilotów siedzących obok siebie oraz tylny strzelec - mechanik, zajmujący w czasie walki stanowisko w ochronnej "klatce" przed śmigłem pchającym, stojąc na centralnym silniku. Zbiorniki paliwa znajdowały się w gondoli centralnej, za miejscami pilotów. Napęd (Ca.3): trzy silniki rzędowe Isotta-Fraschini V4B o mocy 150 KM. Podwozie trójpodporowe, z dodatkową płozą ogonową.
Uzbrojenie obronne stanowiło 2 do 4 karabinów maszynowych Revelli kaliber 6,5mm lub 7,7mm: 1 na obrotnicy w nosie kadłuba i 1 lub 2, sporadycznie 3 na obrotnicy na "klatce" tylnego strzelca. Bomby podwieszane pod kadłubem, ładunek bomb: 250 kg (Ca.1) - 450 kg (Ca.3).
[edytuj] Dane lotno-taktyczne
Ca.1 / Ca.3
- wymiary:
- rozpiętość: 22,2 m
- długość: 10,9 m
- wysokość: 3,7 m
- powierzchnia nośna: 95,64 m² - 100 m² (rozbieżne dane)
- masy:
- masa własna: 2000 / 2300 kg
- maksymalna masa startowa: 3000 / 3810 kg
- osiągi:
- prędkość maksymalna: 110 / 137-140 km/h
- pułap: 4000 / 4800 m
- zasięg: 400 / 450-500 km
- długotrwałość lotu: 4 h
