Książę Walii
Z Wikipedii
Książę Walii (ang. Prince of Wales) - oficjalny tytuł przyznawany najstarszemu synowi panującego w Wielkiej Brytanii władcy. Drugi syn otrzymuje tytuł księcia Yorku.
Obecnym księciem Walii jest Karol, najstarszy syn królowej Elżbiety II, jego młodszy brat Andrzej jest księciem Yorku, zaś książę Edward, najmłodszy z rodzeństwa Earlem Wessex.
Pierwszym księciem Walii został w 1218 r. Llywelyn ab Iorwerth, książę Gwynedd, po zjednoczeniu walijskich księstw.
W 1301 r. nadał ten tytuł swemu synowi - późniejszemu Edwardowi II - król Anglii, Edward I, aby podkreślić ostateczne powiązanie podbitej Walii z koroną angielską. Według legendy, król obiecał wtedy podbitym Walijczykom, że ich władcą będzie księże urodzony w Walii, który nie mówi słowa po angielsku. Jego obietnica została entuzjastycznie przyjęta przez mieszkańców, a Edward I dotrzymał jej w podstępny sposób – nadając ten tytuł swemu narodzonemu synowi, który nie mówił jeszcze w ogóle... Ta legenda powstała najprawdopodobniej w XVI wieku, ale faktem jest, że Edward II urodził się w Caernarfon w Walii. Ku historycznej ścisłości należy jeszcze dodać, że jego pierwszym językiem była zapewne normandzka odmiana francuskiego, a nie angielski.
- Książę Walii jest tradycyjnie adresowany "Jego Królewska Wysokość" (ang. His/Her Royal Highness). Żona księcia Walii przyjmuje tytuł księżnej Walii, jednak jak było w przypadku księżniczki Diany, traci ona ten tytuł w przypadku rozwodu. Tradycja ta została zmieniona z okazji ślubu obecnego księcia Walii, księcia Karola i Camilli Bowles, która otrzymała tytuł "księżnej Kornwalii" pod presją znacznej części opinii publicznej, uważającej Dianę za "jedyną i prawdziwą" księżną Walii.
- Godłem księcia Walii są trzy pióra strusie z nasuniętą koroną, związane wstęgą z dewizą.
- Dewiża księcia Walii jest Ich Dien {niem. - służę) - przyjęta przez Czarnego Księcia od umierającego króla Czech, w bitwie pod Crecy w 1346 r.
Dodatkowymi tytułami księcia Walii są:
- jako następca tronu Anglii:
- książę Kornwalii
- hrabia Chester
- jako następca tronu Szkocji
- książę Rothesay
- hrabia Carrick
- baron Renfrew
- lord Wysp
[edytuj] Książęta walijscy
| # | Imię | Urodzony | Zmarł | Czas rządów | Rodzice | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Llywelyn ab Iorwerth |  |
ok. 1173 |
11 kwietnia 1240 Aberconwy |
1218-1240 | Iorwerth Drwyndwn (1145-1174), król walijski Marared ferch Madog |
| 2 | Dafyff ab Llywelyn | ok. 1208 |
25 lutego 1246 Aber |
1240-1246 | Llywelyn ab Iorwerth (ok. 1173-1240), książę Walii Joanna Plantagenet (1210-1238), c. Jana bez Ziemi, króla Anglii |
|
| 3 | Llywelyn ab Gruffydd | ok. 1223 |
11 grudnia 1282 |
1246-1282 | Gruffydd ap Llywelyn (ok. 1200-1244) Senena |
|
| 4 | Dafydd III ab Gruffydd | ok. 1235 |
3 października 1283 |
1282-1283 | Gruffydd ap Llywelyn (ok. 1200-1244) Senena |
|
| 5 | Madoc | ??? |
??? |
1294-1295 | Llywelyn ap Maredudd (zm. 1263), pan Meirionydd ??? |
|
| 6 | Owain III Lawgoch | ok. 1330 |
lipiec 1378 |
1372-1378 | Thomas ap Rhodi (zm. 1363) |
|
| 7 | Owain IV Glyndwr |  |
1359 |
ok. 1416 |
1400-1415 | Gruffydd Fychan II, pan Glyndyfrdwy Elen ferch Thomas ap Llywelyn |
[edytuj] Książęta angielscy
| # | Imię | Urodzony | Zmarł | Czas rządów | Rodzice | |
|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Edward |  |
25 kwietnia 1284 Caernarvon |
21 września 1327 Berkley |
1301-1307 | Edward I Długonogi (1239-1307), król Anglii Eleonora (1246-1290), c. Ferdynanda III Świętego, króla Kastylii |
| 2 | Edward "Czarny Książę" |  |
15 czerwca 1330 Woodstock |
8 czerwca 1376 Westminster |
1343-1376 | Edward III Plantagenet (1312-1377), król Anglii Filipa d'Hainaut (ok. 1314-1369), c. Wilhelma I, hrabiego Hainaut |
| 3 | Ryszard |  |
6 czerwca 1377 Bordeaux |
14 lutego 1400 Pontefract |
1376-1377 | Edward Czarny Książę (1330-1376), książę Walii Joanna (1328-1385), c. Edmunda Plantageneta, 1 hrabiego Kentu |
| 4 | Henryk |  |
16 września 1387 Monmouth |
31 sierpnia 1422 Vincennes |
1399-1413 | Henryk IV (1367-1413), król Anglii Maria de Bohun (1369-1394), c. Humphrey'a de Bohun, 7 hrabiego Hereford |
| 5 | Edward Westminster | 13 października 1453 Westminster |
4 maja 1471 Tewkesbury |
1453-1471 | Henryk VI Lancaster(1421-1471), król Anglii Małgorzata d'Anjou (1429-1482), c. Rene I, księcia Andegawenii |
|
| 6 | Edward York |  |
4 listopada 1470 Westminster |
sierpień 1483 Tower |
1470-1483 | Edward IV York (1442-1483), król Anglii Elżbieta Woodville (ok. 1437-1492), c. Ryszard Woodville'a, 1 hrabiego Rivers |
| 7 | Edward Middleham | 1473 Middleham |
9 kwietnia 1484 |
1483-1484 | Ryszard III (1452-1485), król Anglii Anna Neville (1456-1485), c. Ryszard Neville'a, 16 hrabiego Warwick |
|
| 8 | Artur Tudor |  |
20 września 1486 Winchester |
2 kwietnia 1502 Ludlow |
1486-1502 | Henryk VII Tudor (1457-1509), król Anglii Elżbieta (1466-1503), c. Edwarda IV |
| 9 | Henryk Tudor |  |
28 czerwca 1491 Greenwich |
28 stycznia 1547 Whitehall |
1502-1509 | Henryk VII Tudor (1457-1509), król Anglii Elżbieta (1466-1503), c. Edwarda IV |
| 10 | Edward Tudor |  |
12 października 1537 Hampton Court |
6 lipca 1553 Greenwich |
1537-1547 | Henryk VIII Tudor (1491-1547), król Anglii Jane Seymour (1507-1537), c. sir. Johna Seymoura |
| 11 | Henryk Fryderyk Stuart |  |
19 lutego 1594 Stirling |
6 listopada 1612 |
1610-1612 | Jakub I Stuart (1566-1625), król Anglii i Szkocji Anna (1574-1619), c. Fryderyka II, króla Danii i Norwegii |
| 12 | Karol Stuart |  |
19 listopada 1600 Dunfermline |
30 stycznia 1649 Londyn |
1616-1625 | Jakub I Stuart (1566-1625), król Anglii i Szkocji Anna (1574-1619), c. Fryderyka II, króla Danii i Norwegii |
| 13 | Karol Stuart |  |
29 maja 1630 St. James's Palace |
6 lutego 1685 |
1630-1649 | Karol I Stuart (1600-1649), król Anglii i Szkocji Henrietta Maria de Bourbon (1609-1669), c. Henryka IV Wielkiego, króla Francji |
| 14 | Jakub Franciszek Edward Stuart |  |
10 czerwca 1688 St. James's Palace |
1 stycznia 1766 Rzym |
1688-1689 | Jakub II (1633-1701), król Anglii i Szkocji Maria (1658-1718), c. Alfonsa IV d'Este, księcia Modeny |
| 15 | Jerzy August |  |
10 listopada 1683 |
25 października 1760 |
1714-1727 | Jerzy I (1660-1727), król Wielkiej Brytanii Zofia Dorota von Celle (1666-1726), c. Jerzego Wilhelma, księcia Brunszwickiego na Lueneburgu |
| 16 | Fryderyk Ludwik |  |
1 lutego 1707 |
31 marca 1751 Londyn |
1727-1751 | Jerzy II (1683-1760), król Wielkiej Brytanii Karolina von Ansbach (1683-1737), c. Jana Fryderyka, margrabiego Brandenburg-Ansbach |
| 17 | Jerzy |  |
4 czerwca 1738 Londyn |
29 stycznia 1820 Windsor |
1751-1760 | Fryderyk Ludwik (1707-1751), książę Walii Augusta von Sachsen-Gotha (1719-1772), c. Fryderyka II, księcia Sachsen-Gotha-Altenburg |
| 18 | Jerzy |  |
12 sierpnia 1762 St. James's Palace |
26 czerwca 1830 |
1762-1820 | Jerzy III (1738-1820), król Wielkiej Brytanii Charlotta (1744-1818), c. Karola Ludwika Fryderyka, księcia Mecklemburg-Strelitz-Mirow |
| 19 | Albert Edward |  |
9 listopada 1841 Buckingham |
6 maja 1910 Buckingham |
1841-1901 | Albert von Sachsen-Coburg-Gotha (1819-1861) Wiktoria (1819-1901), królowa Wielkiej Brytanii |
| 20 | Jerzy |  |
3 czerwca 1865 Londyn |
20 stycznia 1936 Sandringham House |
1901-1910 | Edward VII (1841-1910), król Wielkiej Brytanii Aleksandra (1844-1925), c. Chrystiana IX, króla Danii |
| 21 | Edward |  |
23 czerwca 1894 Richmond |
28 maja 1972 Paryż |
1910-1936 | Jerzy V Windsor (1865-1936), król Wielkiej Brytanii Maria (1867-1953), c. Franciszka, księcia Teck |
| 22 | Karol |  |
14 listopada 1948 Buckingham |
1958- | Filip Mountbatten (ur. 1921), książę Edynburga Elżbieta II (ur. 1926), królowa Wielkiej Brytanii, c. Jerzego VI, króla Wielkiej Brytanii |
