Portaal:Steden/Uitgelicht stad Internationaal

Hieronder vindt u een opsomming van sjablonen ter ondersteuning van het Portaal:Steden. Wekelijks wordt een van deze sjablonen op het portaal weergegeven.

___

Portalen Mens & maatschappij

Auto - Christendom - Dagelijks leven - Filosofie - Geschiedenis - Geneeskunde - Kunst & Cultuur - Landbouw - Luchtvaart - Media - Muziek - Openbaar vervoer - Politiek - Psychologie - Religie - Scouting - Sport - Steden - Toerisme

Apeldoorn is de grootste stad op de Veluwe in de Nederlandse provincie Gelderland. Het is de veertiende stad van Nederland met 137.060 inwoners (2004). Apeldoorn is de hoofdplaats van de gelijknamige gemeente.

Apeldoorn ontwikkelde zich pas in de laatste honderd jaar tot een van de grootste steden van het land. Apeldoorn staat tegenwoordig bekend om haar prachtige stadsparken en haar groene karakter. Kenmerkend is de Apeldoornse huisjes-structuur, met veel monumentale en vrijstaande woningen en relatief weinig hoogbouw. Door de bouw van de nieuwbouwwijken Zonnehoeve en Zuidbroek, zal het inwoneraantal in de komende jaren stijgen naar ongeveer 164.000 inwoners.

De geschiedenis van Apeldoorn begint ongeveer in 792, toen het als "villa ut marca Appoldro" werd genoemd in een schenkingsacte. In die tijd was het nog niet meer dan een paar huizen. Aan het eind van de 16e eeuw kwam de productie van papier op gang en groeide Apeldoorn snel. Aan de Grift (een beekje dat tegenwoordig ook weer door het centrum kabbelt) werden de eerste papiermolens neergezet.

In 1684 kocht Stadhouder Willem III huis Het Loo, omdat het centraal in een groot jachtgebied lag. In vervolg op andere paleizen, en met name die van Versailles, wilde hij echter ook in Apeldoorn een paleis van formaat en de fonteinen moesten ook hoger spuiten dan die van Versailles, wat ook gelukt is. Ook Koningin Wilhelmina heeft nog gewoond op Paleis het Loo.

In de jaren zestig vestigden zich de rijksdiensten in Apeldoorn en daarmee ook vele andere bedrijven. Het aantal inwoners groeide weer snel, hele nieuwbouwwijken moesten uit de grond worden gestampt. Zo zijn in de jaren '60 en '70 van de vorige eeuw de wijken Maten (35.000 inwoners) en Zevenhuizen gebouwd. Zevenhuizen bezit de eerste echte hoogbouwwoningen van Apeldoorn.

Paramaribo is de hoofdstad van Suriname. De stad is gelegen aan de westoever van de rivier de Suriname, ongeveer 23 kilometer van zee, en beslaat vrijwel geheel district Paramaribo. Er wonen tegen de 250.000 mensen.

De naam is waarschijnlijk een verbastering van de naam van een Indianendorp, Parmirbo geheten. Aan het begin van de 17e eeuw zouden Nicolaes Baliestel en Dirck Claez bij dit dorp een handelspost hebben gevestigd. Deze viel in Engelse handen. De Engelsen bouwden er een fort, Fort Willoughby genaamd. Ze vestigden zich echter in Thorarica, een landinwaarts gelegen plaatsje ten zuiden van Paramaribo. In 1667 werd het gebied veroverd door een Zeeuwse expeditie met zeven schepen onder Abraham Crijnssen. De Zeeuwen noemden het fort Zeelandia en doopten Paramaribo om in Nieuw Middelburg, een naam die nooit aansloeg. Fort Zeelandia werd het centrum van de nieuwe kolonie; zo belangrijk dat Paramaribo door niet-inwoners nog altijd foto wordt genoemd, een verbastering van fort. Vanaf het fort werd Paramaribo westwaarts uitgebreid, waarbij werd gebouwd op zogeheten ritsen, strookvormige schelpafzettingen.

Praag (Tsjechisch: Praha) is de hoofdstad van Tsjechië en vormt tevens een Tsjechische regio. Voordien was het de hoofdstad van Tsjechoslowakije. Praag telt bij benadering 1.210.000 inwoners, en heeft een oppervlakte van 496 km².

Reeds in 880 werd er in Praag een burcht gesticht door hertog Bořivoj van de dynastie der Premysliden. Deze burcht lijkt echter helemaal niet op de huidige Praagse burcht. Het is onder andere via deze dynastie dat het christendom tot in deze streken komt. Het huidige Praag ontstond in 1784, toen vier stadjes werden verenigd door Jozef II:

In 1918 viel het polyetnische Oostenrijk-Hongarije uiteen. Praag werd de hoofdstad van een onafhankelijk Tsjechoslowakije. Tijdens het interbellum onderhield Praag nauwe banden met Parijs. Alexander Dubček streefde in 1968 een communisme met een menselijk gezicht na. Dat humane socialisme kwam tot een hoogtepunt in de Praagse Lente. De Russische troepen, samen met troepen van 4 andere Warschaupact leden, vielen Tsjechoslovakije binnen, en maakten een einde aan de Praagse lente op 21 augustus 1968. De Tsjechen en Slowaken moesten tot 1989 wachten vooraleer de Fluwelen Revolutie een einde maakte aan het communisme in hun land. Op 1 januari 1993 viel het land uiteen in Tsjechië en Slowakije. Praag is sindsdien de hoofdstad van de nieuwe Tsjechische Republiek.

Momenteel is Praag een toeristische trekpleister. Voor de toeristen zijn er vele (oude en nieuwe) bezienswaardigheden, grote winkelstraten, en daarnaast komen velen om in de voetsporen te treden van één van Praags bekendste inwoners: de schrijver Franz Kafka. Met de auto is Praag gemakkelijk bereikbaar. Daarnaast is er een vliegveld, en kan men de stad per (nacht)trein of touringcar bereiken. De binnenstad zelf is wat minder geschikt voor autoverkeer, maar het netwerk van trams en metro functioneert prima.

bewerk

Nairobi is de hoofdstad van Kenia. De naam komt van het Masai Ewaso Nyirobi, dat "koele wateren" betekent. De oppervlakte is ongeveer 150 km², en het aantal inwoners bedraagt circa 2 miljoen. De belangrijkste talen die er worden gesproken zijn Swahili en Engels.

Nairobi werd in 1899 gesticht als een bevoorradingsdepot voor de Oeganda Spoorweg die werd aangelegd tussen Mombasa en Oeganda. De stad werd aan het begin van de 20ste eeuw geheel herbouwd, nadat hij was getroffen door de pest en was platgebrand. Daarna bleef de stad groeien. Nairobi werd in 1907 de hoofdstad van het Brits Oost-Afrikaans Protectoraat en bleef hoofdstad toen Kenia in 1963 onafhankelijk werd.

Nairobi heeft een internationale luchthaven Jomo Kenyatta International Airport. Onder meer KLM en British Airways landen hier.

Wilson Airport was het vliegveld in de tijd voor de straalvliegtuigen. Het werd in de jaren dertig en veertig gebruikt voor tussenlandingen op de route van Southampton naar Kaapstad. Op deze route werden vliegboten gebruikt tussen Groot-Brittannië en Kisumu, waarna de routes naar het zuiden door landvliegtuigen werden uitgevoerd. Wilson Airport is nog steeds in gebruik als vliegveld voor het gebruik van kleinere vliegtuigen, bijvoorbeeld voor het vervoer van toeristen. De internationale hulporganisatie Missionary Aviation Fellowship heeft hier een basis, vanwaaruit hulpvluchten worden gevlogen.

bewerk

Londen is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk en van Engeland. De term "Londen" wordt gewoonlijk gebruikt voor Greater London of voor de stedelijke agglomeratie, niet voor de kleine City of London en haar centrum (dat over het algemeen "the City" of "the Square Mile" wordt genoemd). De miljoenenstad Londen of greater London ligt in het zuidoosten van Engeland. De stad wordt ruwweg van west naar oost doorsneden door de rivier de Theems.

De City is de historische stadskern, waar voornamelijk financiële instellingen zijn gevestigd. Het gebied is slechts 2,7 km² groot en wordt ook wel de square mile genoemd. De wijk heeft ongeveer 5000 inwoners. De City en de twaalf direct omliggende boroughs vormen gezamenlijk Central London of Inner London. De stad als geheel wordt aangeduid met de term Greater London en is 1580 km² groot. Er wonen ongeveer 6,6 miljoen mensen. Londen heeft een uitgebreid metrostelsel (Underground, bijgenaamd 'The Tube').

Londen is niet altijd de hoofdstad geweest van Engeland. Tijdens de vroege Middeleeuwen was Winchester de hoofdstad van het land. Londen werd al vroeg een financieel en handelscentrum: in 1567 werd de Royal Exchange (de Beurs) gesticht. Londen begon zich meer en meer uit te breiden buiten de Romeinse muur, die ook de grens van de middeleeuwse stad was geweest. Op enkele kilometers ten westen van de "City" begon zich een nieuw centrum te vormen, rondom de abdij van Westminster, waar zich ook het Engelse Parlement ging vestigen.

In de 18e eeuw was Londen een zeer welvarende stad. De politieke centrumfunctie werd onderstreept door verschillende internationale conferenties die er in de 19de en 20ste eeuw werden gehouden. Londen wordt naast Parijs, New York en Tokio beschouwd als één van de Grote Vier wereldsteden.

bewerk

Sydney is de hoofdstad van de deelstaat Nieuw-Zuid-Wales in Australië, en is de grootste en oudste stad in het land. Met een inwonertal van meer dan 4.200.000 inwoners (2005), is het ook het financiële en handelscentrum van Australië. Het is ook een toeristische trekpleister, en wordt regelmatig gekozen tot een van de mooiste en meest leefbare steden in de wereld. In 2000 vonden de Olympische Spelen plaats in Sydney.

Sydney ligt tussen de Grote Oceaan in het oosten en de Blue Mountains in het westen. Het heeft de grootste natuurlijke haven in de wereld, en heeft meer dan 70 stranden, waaronder de beroemde Bondi Beach. Sydney heeft 's werelds grootste suburbane gebied, twee keer zo groot als Peking, en zes keer zo groot als Rome of het groter-Londen. Een aantal nationale parken liggen binnen de grenzen van de stad.

Het gebied rondom de haven van Sydney wordt al 40.000 jaar en langer bewoond door aboriginalstammen. Alhoewel verstedelijking de meeste sporen van deze bewoning heeft uitgewist, zijn er nog steeds rotstekeningen te vinden op verschillende locaties. Europese belangstelling groeide toen kapitein James Cook in 1770 Botany Bay (nu een wijk in het zuiden van Sydney) ontdekte. Op instructie van de Britse overheid werd er een strafkamp door Arthur Phillip in 1788 gesticht. Hij kwam in eerste instantie aan land in Botany Bay, maar vond dit geen goede plaats. Na een korte zeiltocht noordelijk ging hij uiteindelijk aan wal in Sydney Cove in Port Jackson (de echte naam voor de haven van Sydney).

Met de industrialisering groeide Sydney snel, en aan het begin van de 20ste eeuw had het al meer dan 1 miljoen inwoners. In de 20ste eeuw bleef Sydney groeien, en de stad heeft tegenwoordig een cosmopolitische uitstraling door de grote hoeveelheid verschillende culturen die de stad binnenstroomden.

bewerk

De Vrije en Hanzestad Hamburg is de op één na grootste stad van Duitsland en heeft de belangrijkste haven van het land. De stad ligt aan de rivier de Elbe. De stad maakt geen deel uit van een deelstaat, maar vormt er zelf een. Binnen de officiële grenzen wonen 1,7 miljoen mensen. In aangrenzende stedelijke gebieden wonen er nog eens 750.000. In de agglomeratie als geheel wonen 4 miljoen mensen.

De stad werd in de eerste tien jaar van de 9e eeuw gesticht onder de naam "Hamma Burg" ("versterkte stad") en werd in 845 door de Vikingen verwoest. In de Middeleeuwen maakte Hamburg, dat centraal lag ten opzichte van de belangrijkste handelsroutes op de Noordzee en de Oostzee, deel uit van de Duitse Hanze, een handelsverbond. Later bezetten onder andere Denemarken en Napoleon de stad. Branden teisterden Hamburg in onder andere 1284 en 1842 en in de Tweede Wereldoorlog werd de stad vooral in 1943 zwaar getroffen door bombardementen van de geallieerden.

Hamburg kent diverse vormen van industrie, en heeft een metro en vliegvelden. De Alte Elbtunnel (1911) was de eerste rivierondertunneling op het Europese continent. Er zijn diverse wetenschappelijke instellingen, onder andere een universiteit en het Max-Planck-Institut. Sankt Pauli is een bekend vermaakscentrum. De meeste historische gebouwen zijn in de Tweede Wereldoorlog verwoest. De haven is de grootste zeehaven in Duitsland. Het zwaartepunt ligt op containeromslag. Groter wordende schepen dreigen tot verlies van omslag aan andere havens te leiden. Om dit te keren zou een uitdieping van de Elbe noodzakelijk zijn.

De belangrijkste kerken zijn: de neogotische Sint-Petrus, de Sint Jacobuskerk, de Katharinnenkerk en de Sint Michaelskerk. Verder kent Hamburg tal van indrukwekkende moderne bouwwerken.

bewerk

Tokio (ook wel als Tokyo gespeld volgens het Hepburn-systeem is de hoofdstad van Japan. De stad is gelegen in de prefectuur Tokio in de regio Kanto op het eiland Honshu. In de prefectuur wonen zo'n 12 miljoen mensen. De Tokio-Yokohama agglomeratie is de grootste ter wereld en telt 35,5 miljoen inwoners. Tokio wordt naast Parijs, New York en Londen als één van de Grote Vier Werelsteden beschouwd.

Tokio heette aanvankelijk Edo. Dit vissersdorpje groeide uit tot de de facto hoofdstad van Japan, toen de Tokugawa-familie in 1603 het shogunaat overnam. De officiële hoofdstad bleef Kyoto, waar de keizers resideerden. Die keizers waren slechts in naam staatshoofd; de werkelijke macht berustte bij de Tokugawa shoguns. In 1868 trok keizer Meiji de macht echter weer aan zich. (Meiji-restauratie) Hij besloot dat Edo de officiële hoofdstad van Japan zou worden, en doopte de stad om in Tokyo, dat oostelijke hoofdstad betekent.

In 1923 werd de stad getroffen door een zeer zware aardbeving, met een kracht van 8,2 op de schaal van Richter. Door de daaropvolgende branden werd de stad nagenoeg geheel verwoest. Meer dan 140 duizend inwoners kwamen om. De plannen voor de wederopbouw waren nog lang niet voltooid, toen Japan deelnemer werd aan de Tweede Wereldoorlog. Vooral aan het eind van de oorlog werd Tokio zwaar gebombardeerd. Het totaal aantal slachtoffers overtrof dat van de atoombommen op Hiroshima en Nagasaki. Toen de oorlog was afgelopen woonden er in Tokio nog maar de helft van het aantal inwoners van 1940. De bewoners bouwden zo snel mogelijk hun eigen huizen weer op uit alle materiaal dat ze konden vinden. Daardoor heeft Tokio zijn originele stratenpatroon behouden.

bewerk

Rome (Italiaans: Roma) is de hoofdstad van Italië en het bevat het Vaticaan, een onafhankelijke ministaat die het hoofdkwartier van de Rooms-Katholieke Kerk huisvest. Het is tevens hoofdstad van de regio Latium en de provincie Rome. Door Rome stroomt de rivier de Tiber. Rome is oorspronkelijk gebouwd op zeven heuvels.

Rome werd volgens een beroemde legende gesticht door de tweeling Romulus en Remus. De legende is oorspronkelijk afkomstig van de Romeinse schrijver Marcus Terentius Varro. De vroegste geschiedenis is voor een deel in nevelen gehuld. In navolging van de Ilias en Odyssee werd er in opdracht van Gaius Iulius Caesar Octavianus (Augustus) door de dichter Vergilius en de historicus Livius een epos over geschreven.

Er was mogelijk een aantal koningen (Reges) aan het begin van de Romeinse geschiedenis, maar waarschijnlijk waren dit zetbazen van de naburige Etrusken die de bewoners van Latium overheersten. De Romeinen verjoegen deze overheersers (en leermeesters) en stichtten een staat die zij zelf een Res Publica (zaak van het volk) noemden. In plaats van een koning kregen twee jaarlijks gekozen consuls de macht. Verder was er een raad, de Senaat, waar de belangrijke beslissingen genomen werden en een aantal andere belangrijke hoge ambtenaren zoals censors en volkstribunen, ieder met hun eigen rechten en plichten die vastgelegd waren in de wet (Lex).

Door uitbreiding ontstond het Romeinse Rijk. Zie ook de geschiedenis van het Romeinse Rijk en de lijst van Keizers van Rome.

bewerk

Rio de Janeiro of kortweg Rio is de hoofdstad van de gelijknamige staat in het zuidwesten van Brazilië. De stad ligt aan een wijde baai, de Baía de Guanabara. De stad is beroemd om zijn drukbezochte stranden, het reusachtige standbeeld van Jezus, de Cristo Redentor, op de 710 meter hoge Corcovado, en het uitbundige jaarlijkse carnaval.

Rio de Janeiro heeft ongeveer 6,15 miljoen inwoners (2004), cariocas of fluminenses genaamd, en een oppervlakte van 1256 km². Inclusief voorsteden bedraagt de bevolking 10 tot 13 miljoen inwoners. Het is de tweede stad van Brazilië (na São Paulo) en was de hoofdstad van heel Brazilië tot 1960, toen Brasilia die rol overnam.

De naam Rio de Janeiro betekent in het Portugees januaririvier. Toen de Portugezen op 1 januari 1502 de Guanabara-baai ontdekten, dachten zij dat het om de monding van een rivier ging, vandaar de naam. De stad zelf werd op 1 maart 1565 door de Portugees Estácio de Sá gesticht onder de naam Saõ Sebastião do Rio de Janeiro, met de bedoeling andere Europeanen uit het gebied te verdrijven. Deze hadden namelijk pogingen ondernomen om dit gebied, waarop de Portugezen krachtens het Verdrag van Tordesillas aanspraak maakten, in bezit te nemen. Zo had in 1555 een groep Fransen onder leiding van Nicolas Durand de Villegagon op een eilandje in de baai de kolonie Antarctisch Frankrijk gesticht, die echter korte tijd later was bezweken, voornamelijk ten gevolge van de onderlinge twisten tussen calvinisten en katholieken.

De stad is gebouwd op vlakke stukken land tussen rotsige bergen (zog. morros), waarvan de gebieden aan de kustlijn het dichtstbevolkt zijn. De bekendste stranden zijn de Copacabana, Ipanema en Barra da Tijuca, waarvan vooral de laatste in opkomst is.

bewerk

Parijs (Frans: Paris) is de hoofdstad en met afstand de grootste stad van Frankrijk. Het is de zetel van de Franse regering. Met zijn 2 miljoen inwoners in het centrum en 10 miljoen voor de hele agglomeratie, met inbegrip van de "banlieue" is het, na Londen, de grootste stad van West-Europa. De stad wordt in tweeën gedeeld door de rivier de Seine en is verdeeld in arrondissementen; het centrum telt er twintig. De stad is inmiddels zo groot gegroeid dat hij op zeven heuvels gebouwd is, waarvan Montmartre de hoogste is. Dit waren vroeger aparte dorpen.

In 52 v. Chr. veroverde Julius Caesar Parijs, dat door de Romeinen Lutetia Parisiorum werd genoemd. Het dankt zijn naam aan het volk de Parisii, dat zich vestigde op de eilandjes in de Seine. Dit was strategisch een slimme zet, en bovendien waren er handelsroutes die langs deze plek voerden. Hierdoor was het mogelijk om te groeien in welvaart. In de 13e eeuw werd de rechter oever van de Seine drooggelegd, die tot dan toe moerassig was. In de 13e eeuw werd ook begonnen aan de bouw van het Louvre en de Notre-Dame. Later werd Parijs bezet door de Engelsen. Toen de bezetting achter de rug was, werd er opnieuw een bouwwoede ontketend. Overblijfselen hiervan zijn: Pont Neuf en de tuinen van Luxemburg (les jardins du Luxembourg). Op 14 juli 1789 vond de bestorming van de Bastille plaats, die de Franse Revolutie inluidde. Tijdens de heerschappij van Napoleon III werd Parijs grondig verbouwd door Georges-Eugène Haussmann. Een zwarte dag in de geschiedenis van Parijs is 28 mei 1871. Toen lieten 20.000 Parijzenaren het leven tijdens een opstand.

Parijs wordt naast Londen, New York en Tokio beschouwd als één van de Grote Vier wereldsteden.

bewerk

Mekka (مكة of مكة المكرّمة Makka al-Mukarrama) (1.294.168 inwoners (2004)) is de hoofdstad van de provincie Mekka in Saoedi-Arabië in de historische regio Hidjaz. Het ligt 73 kilometer van Djedda, in de zanderige Abrahamvallei op 277 meter boven zeeniveau en 80km van de Rode Zee.

De stad is de heiligste stad binnen de islam en de hadj, de pelgrimage naar Mekka, is verplicht voor iedere moslim die het zich financieel en qua gezondheid kan veroorloven. Voor een moslim is de al-Masjid al-Haram, de moskee met de Ka'aba de heiligste plaats ter aarde. Zowel de stad als de moskee zijn streng verboden voor niet-moslims. Een van de vijf zuilen van de islam is de eerder genoemde hadj. Circa 2 tot 3 miljoen pelgrims trekken tijdens de islamitische maand Dhu al-Hijjah naar de stad. Ook de kleinere bedevaart gedurende het jaar, de Umrah, trekt vele miljoenen moslims.

Het belangrijkste gebouw in Mekka is de Ka'aba. Volgens de islamitische overlevering werd een meteoriet, de Hadjar al-Aswad, door de engel Djibril aan Ibrahim gegeven en waren het Ibrahim en Ishma'il die de Ka'aba hebben heropgericht en in een hoek van deze kubus de meteoriet hebben verwerkt. Als onderdeel van de Hadj loopt men o.a. zeven keer rond de Ka'aba en probeert men de Hadjar al-Aswad aan te raken of te kussen. Ook legt de Ka'aba de islamitische gebedsrichting, de qibla, vast. Men behoort vijf keer per dag in de richting van de Ka'aba te bidden, dus in de richting van Mekka.

Pelgrims gaan tijdens de Hadj ook naar de bron Zamzam om van het water aldaar te drinken. Het water wordt geacht een heilzame werking te hebben. Vaak wordt ook wat van dit water mee naar huis genomen.

bewerk

Barcelona ligt aan de oostkust van Spanje, en is de hoofdstad van de autonome regio Catalonië en tevens de hoofdstad van de provincie Barcelona. De stad Barcelona telde in 2004 1,6 miljoen inwoners inwoners, en is naar aantal inwoners na Madrid de grootste stad van Spanje.

In de 2e eeuw v. Chr. werd op de plek waar nu Barcelona ligt, een Romeinse kolonie gevestigd. De stad heeft een historisch Gotisch centrum, waar veel historische gebouwen intact gebleven zijn. Deze stad is dag en nacht in beweging, Les Rambles is de toeristische slagader van de stad. Men vindt er terrasjes, dagbladenkiosken, vogel- en reptielenverkopers, bloemenstandjes, en vooral veel artiesten die hun kunsten laten zien. Onder deze laatste vooral de levende beelden die deze straat haar typisch karakter geven. Barcelona heeft een universiteit, de Universiteit van Barcelona.

In de Romeinse periode was Barcelona, Barcino, slechts één van de vele vestingen in de route die van Rome via de zuid-Franse kust tot aan Cadiz liep, en had de typische achthoekige vorm van een Romeinse stad. Rond het jaar 900, na de herovering op de Moren werd de stad uitgebouwd door de Catalaanse hertogen tot hun hoofdstad. De stad werd aan de zuidzijde verder uitgebreid met een gebied gelegen tussen de Rambles en de huidige Avinguda del Paral·lel, Ronda de Fontana, Ronda de Sant Antoni en de huidige straat Pelai, in de periode van Philips II, rond 1230 tot 1273.

De stad had tot 12 augustus 1854 een geweldige stadsmuur met 66 torens en tien toegangspoorten. Op deze datum werd een begin gemaakt met het afbreken van deze stadsmuur en de uitbreiding van Barcelona, het "Eixample", met zijn typische rechtlijnige stratenpatroon, een ontwerp van de stedenbouwkundige Ildefons Cerdà.

bewerk

Chicago is één van de grootste steden van de Verenigde Staten. In de stad woonden in 2000 2.896.016 mensen, in de metropool zijn dit er meer dan 9 miljoen. Hiermee vormt na New York en Los Angeles de derde stad van de VS. De stad ligt in de staat Illinois, aan de oever van het Michiganmeer. De oppervlakte van de stad is 606 km². Chicago werd gesticht in 1830, en kreeg in 1837 stadsstatus toegekend.

Chicago kent een zeer groot zakencentrum. In het verleden met de tijd van de spoorwegen was Chicago het punt van vertrek van bijna alle treinen die op weg gingen naar het westen van de Verenigde Staten. Ook vandaag de dag ligt Chicago nog op een uitzonderlijk strategische positie, zowel voor trein als autoverkeer. Deze positie heeft Chicago tot het grootste industriële centrum van Amerika gemaakt, zelfs nog groter dan New York City en Los Angeles. Nabij de stad bevindt zich ook nog een zeer grote luchthaven genaamd O'Hare Airport. Deze luchthaven was tot voor kort de grootste luchthaven van de wereld en telt 8 start en landingsbanen.

Chicago had ooit het grootste openbaar vervoernetwerk in de Verenigde Staten. In het begin van de 20ste eeuw reden er meer dan 3000 trams over meer dan 1000 mijl aan sporen. Na grote fusies tussen openbaar vervoerbedrijven in de stad werd de CTA opgericht, de Chicago Transit Authority.

In 1992 werd de metro van Chicago volledig overstroomd doordat een werker per ongeluk een gat maakte in de bodem van de Chicago rivier, waarna het onmogelijk bleek dit gat te dichten.

bewerk

Moskou (Russisch: Москва, Moskva) is de hoofdstad van Rusland, en voorheen van de Sovjet-Unie. Het ligt aan de rivier de Moskva en heeft ongeveer 12-14 miljoen inwoners. In Moskou bevindt zich het Kremlin, dat als zetel van de nationale regering dient. De patriarch van Moskou is het hoofd van de Russisch-orthodoxe Kerk. De inwoners worden Moskovieten genoemd.

Moskou wordt voor het eerst genoemd in 1147. Op dat moment is het nog slechts een klein stadje in een afgelegen provincie. In 1237-38 werd de stad door de Mongolen veroverd, en opnieuw werd de stad afgebrand en de bevolking uitgemoord. De stad herstelde zich echter en werd de hoofdstad van het onafhankelijke vorstendom. Vanwege haar strategische positie nabij de bovenloop van de Wolga groeit de stad langzaam maar gestaag. Ook haar stabiliteit en rijkdom trekt vluchtelingen van elders in Rusland.

Langzaam breidt de stad zich uit en onder Ivan I verslaat Moskou Tver in de strijd om de troon van Vladimir. Van de Khan krijgt het de belangrijke concessie dat het vorstendom niet wordt verdeeld onder zijn zonen, maar als een geheel op zijn oudste zoon overgaat. De Khan van de Gouden Horde probeert aanvankelijk de macht van Moskou in te perken, maar als de macht van Litouwen groeit, ziet hij in Moskou een belangrijke bondgenoot. Onder Ivan III bevrijdt Moskou zich van de Mongoolse overheersing en groeit het uit tot hoofdstad van geheel Rusland (tot de 17e eeuw Moskovië genoemd). Dat blijft het tot 1700, als Peter de Grote Sint-Petersburg sticht en het tot de nieuwe hoofdstad maakt.

Bij de invasie door Napoleon in 1812, steken de Moskovieten hun eigen stad in brand en verlaten het. Napoleons troepen trekken Moskou binnen, maar moeten zich spoedig terugtrekken en worden verslagen door honger en kou. Na de Russische revolutie maakt Lenin Moskou opnieuw de hoofdstad.

bewerk

Alexandrië is een stad in het noorden van Egypte, aan de Middellandse Zee. Het ligt aan de noordwestpunt van de Nijldelta. De stad is genoemd naar Alexander de Grote, die een wereldrijk vestigde waar ook Egypte deel van uitmaakte. In zijn opdracht bouwde de Griekse architect Dinocrates de stad vanaf ongeveer 330 v. Chr. Bijna 1000 jaar was Alexandrië de hoofdstad van Egypte. Aan het begin van onze jaartelling was Alexandrië (na Rome) de tweede stad van het Romeinse Rijk, met wellicht ca. 400.000 inwoners. De stad had een zeer gemengde bevolking. De Egyptenaren waren waarschijnlijk wel in de meerderheid, maar zij waren sterk gehelleniseerd. Ook woonden er veel Grieken, Syriërs en Joden.

Na de stichting van Caïro was Alexandrië langzaam vervallen tot een groot vissersdorp. Omstreeks 1800 had de stad slechts 4.000 inwoners. In de 19e eeuw werd Alexandrië opnieuw een grote stad, met een multicultureel karakter. Dit was te danken aan de politiek van de Osmaanse onderkoning Mehmed Ali, die een voor zeeschepen toegankelijke haven van groot belang achtte voor de ontwikkeling van zijn land. Hij liet de verzandde haven uitbaggeren en herstellen en moedigde de Europese zakenwereld uit om te investeren in bv de Egyptische katoenteelt. Dit werd een groot succes en tegen 1900 bestond een kwart van de inmiddels 400.000 inwoners uit Europeanen. Onder deze laatsten waren de Grieken de grootste groep.

Vandaag de dag is Alexandrië met ongeveer 4 miljoen inwoners een van de grootste steden ter wereld en, na Caïro, de belangrijkste stad van Egypte. Er is een belangrijke chemische industrie gevestigd en verschillende andere technologische bedrijven. In 2003 is er de Bibliotheca Alexandrina geopend die eenzelfde internationale functie moet gaan vervullen als de vroegere hellenistische bibliotheek.

bewerk

Boedapest (Hongaars: Budapest) is de hoofdstad van Hongarije. De stad is gelegen aan weerszijden van de Donau en telt ruim 1,8 miljoen inwoners. De stad bestaat uit twee delen: Boeda (met Óbuda, op de rechteroever van de Donau) en Pest (op de linkeroever), die in 1873 werden verenigd. De stad herbergt bijna 20% van alle inwoners van Hongarije en speelt in dat land een dominante rol op bijna alle gebieden (bestuur, handel, industrie, verkeer, cultuur). Het is daarnaast het belangrijkste verkeersknooppunt en (in toenemende mate) het culturele hart van Centraal-Europa.

Beide oevers van de Donau werden al door de Romeinen bewoond: op de plaats van het huidige stadsdeel Óbuda lag Aquincum, en op de plaats van Pest het kleinere Contra-Aquincum. De Hongaren verschenen pas eeuwen later, tegen het jaar 900. Boeda, dat strategisch op een heuvel ligt, kreeg in 1247 een kasteel en werd in 1361 de hoofdstad van het koninkrijk Hongarije.

De Turken namen Boeda in 1541 in. De stad was vanaf 1686 in Oostenrijkse handen. In 1787 komt Hongarije onder Habsburgs bewind, dat tot 1918 aan de macht blijft, zij het dat vanaf 1867 Oostenrijk en Hongarije gelijkwaardige partners zijn binnen Oostenrijk-Hongarije. In deze periode maakt met name Pest een enorme groei door. De bevolking bedroeg rond 1900 730.000 zielen.

De twintigste eeuw bracht nieuwe stadsuitbreidingen (Újpest, Kispest, Angyalföld), maar vooral dramatische gebeurtenissen als de deportatie en vernietiging van grote delen van de omvangrijke joodse gemeenschap, de bevrijding (maar feitelijk nieuwe bezetting) door de Sovjet-Unie en het neerslaan van de Hongaarse Opstand in 1956 door diezelfde Sovjet-Unie. Deze gebeurtenissen hebben alle hun sporen in het stadsbeeld nagelaten.

Sinds in 1989 in Boedapest de Republiek Hongarije werd uitgeroepen, is de stad het decor van ingrijpende hervormingen. De terugkeer van de markteconomie heeft het stadsbeeld zeer verlevendigd.

bewerk

Mexico-stad, vaak gewoon Mexico genoemd, is de hoofdstad van Mexico.

De stad is gelegen in het Federaal District, maar de agglomeratie Mexico-stad beslaat ook delen van de deelstaat Mexico. Mexico-stad is een van de grootste steden ter wereld. Het Federaal District heeft 8,6 miljoen inwoners, de agglomeratie ruim 25 miljoen. De grootste voorsteden, Ecatepec en Nezahualcóyotl, hebben zelf al meer dan een miljoen inwoners. Mexico ligt 2.240 meter boven de zeespiegel.

De stad werd in 1325 als Tenochtitlan door de Azteken gesticht. Volgens de legende zou hun stamgod Huitzilopochtli de plaats aanwijzen waar de op dat moment nog nomadische Azteken zich moesten vestigen, door een adelaar op een cactus een slang te laten verslinden. Dit tafereel staat afgebeeld op het wapenschil en de Vlag van Mexico. Deze gebeurtenis vond plaats op een eiland in het Texcocomeerwaar de Azteken hun hoofdstad stichtten. De stad breidde zich al snel uit over andere eilanden, zodat er een eilandstad ontstond. Op haar hoogtepunt had Tenochtitlan 200.000 tot 300.000 inwoners, op Parijs en Constantinopel na de grootste stad ter wereld.

In 1519 bereikte de Spaanse conquistador Hernán Cortés de stad. Na eerst vriendelijk te zijn ontvangen werd hij later de stad uitgejaagd. Na een maandenlange belegering gaf de stad zich op 13 augustus 1521 over. Het werd de hoofdstad van het onderkoninkrijk Nieuw-Spanje en na 1821 van het onafhankelijke Mexico, alhoewel vanwege burgeroorlogen meerdere malen andere steden tijdelijk de hoofdstad zijn geweest. In 1847 werd Mexico-stad bezet door de Amerikanen en in 1863 door de Fransen.

In de twintigste eeuw begon het inwonertal fors te groeien, en het was zelfs een tijdlang de grootste stad ter wereld. In 1968 werden de Olympische Spelen in Mexico-stad georganiseerd.

bewerk

Keulen (Duits: Köln) is een stad in Duitsland, in de deelstaat Noord-Rijnland-Westfalen, gelegen aan de Rijn, ten noorden van Bonn en ten zuiden van Düsseldorf. Keulen is met 970.000 inwoners de vierde stad van Duitsland en de grootste van Noord-Rijnland-Westfalen. In de gehele Keulse agglomeratie wonen meer dan een miljoen mensen. De stad speelde vanaf de Middeleeuwen een belangrijke kerkelijke en politieke rol.

De naam van de stad gaat terug op de Romeinen, die er de nederzetting Colonia Agrippina hadden. Voor die tijd woonden er de Eburonen en de Romeinen noemden hun nederzetting op een eilandje in de Rijn Oppidum Ubiorum. De Romeinen vestigden er hun gouverneurszetel voor de provincie Germania Inferior, waaronder ook de nu Nederlandse gebieden ten zuiden van de Rijn vielen, en hierdoor groeide de nederzetting uit tot een flinke stad. In de plattegrond van het centrum van de stad is de oude ommuring en het Romeinse rechthoekige stratenplan nog zichtbaar.

Al in de vroege Middeleeuwen begon de stad weer te groeien omdat de ligging op het kruispunt van grote handelswegen en de Rijn belangrijk bleef. Ook de prinsbisschop van Keulen bleef steeds een belangrijke figuur op het politieke toneel van de Middeleeuwen en domineerde ook lange tijd het gebied van het huidige Nederland. In de Nieuwe Tijd verminderde de invloed buiten het Rijnland maar bleef hier de belangrijkste stad tot aan de industriële revolutie. Toen werden de noordelijker streken van het Ruhrgebied economisch veel belangrijker. Wel bleef het belang als cultuur- en universiteitsstad gehandhaafd en was er een van de belangrijkste spoorwegknooppunten van Duitsland. Het centrum van Keulen werd in de Tweede Wereldoorlog zwaar gebombardeerd. Nadat de verwoestingen van de oorlog hersteld waren groeide de stad weer snel uit tot zijn aloude positie van een van de belangrijkste steden van Duitsland.

bewerk

Peking of Beijing is de hoofdstad van China. Peking is één van de vier gemeenten in de Volksrepubliek China die de status heeft gelijk aan die van een provincie.

Na Sjanghai is Peking qua inwonertal de grootste stad van de Volksrepubliek, er wonen ongeveer 15 miljoen inwoners in Peking (bevolkingsaantal is geschat voor 2005). De stad is een belangrijk knooppunt voor verschillende vormen van vervoer met vele spoorwegen, autowegen en autosnelwegen die in en uit de stad gaan. Peking wordt vooral gezien als het belangrijkste centrum voor bestuur, onderwijs en cultuur. De economische hoofdsteden van China zijn echter Sjanghai en Hongkong.

Er waren al steden in de buurt van Peking in het 1e millennium v.Chr. De hoofdsstad van de Staat Yan (燕), een van de machten tijdens de Warring States Period, werd gesticht te Ji (T: 薊 / S: 蓟), nabij het moderne Peking. Ji wordt vaak aangezien als het begin van Peking, maar voor de 6e eeuw werd de stad verlaten. De exacte locatie van de stad is tot op heden onbekend, ondanks dat er veel moeite is gestoken in het vinden van de plaats.

In lijn met de tradities die gelden in Oost-Azië, waar de naamgeving 'hoofdstad' expliciet in de naam van de stad voorkomt is Beijing als zodanig benoemd. Beijing (北京) betekent letterlijk "noordelijke hoofdstad". De term Peking vindt zijn oorsprong bij een groep Franse missionarissen van 400 jaar geleden en is de naam voor de hoofdstad in de taal Yue (kantonees). Het correspondeert met een archaïsche uitspraak die geen rekening houdt met de klankverandering van 'k' naar 'j' in Mandarijn, die optrad gedurende de Qing-dynastie. In de Nederlandse taal is Peking gebruikelijker dan Beijing, maar het gebruik van laatstgenoemde neemt wel sterk toe.

bewerk

Napels is de derde stad van Italië, en de grootste van de Mezzogiorno (Zuid-Italië). Napels is tevens hoofdstad van de regio Campanië (Campania) en van de provincie Napels. De Napolitaanse agglomeratie heeft ruim 3 miljoen inwoners.

Napels heeft een rijke geschiedenis, kunst en cultuur, wereldberoemde gastronomie en een eigen dialect, het Napolitaans, dat zover afwijkt van het Italiaans dat men het met meer recht een taal zou kunnen noemen (vergelijkbaar met de positie van het Catalaans in Spanje). De historische stad is gesticht door inwoners van de Griekse kolonie Cumae, rond de achtste eeuw voor Christus. Neapolis werd een van de belangrijkste steden van Magna Graecia, het Griekstalige zuiden van Italië en daarmee een van de culturele vormers van het vroege Rome.

Napels werd in de 4e eeuw v. Chr. min of meer gedwongen een bondgenoot van het republikeinse Rome. Gedurende de periode van het Romeinse rijk bleef Napels een belangrijke stad maar werd langzamerhand het Grieks verdrongen door het Latijn, mede door de vele Romeinse koloniën bewoond door veteranen die rond de stad gesticht werden.

Na 1945, toen de repressieve fascisten verdwenen waren die de maffia flink beteugeld hadden, kon de Camorra zijn tentakels ook uitslaan naar de bovenwereld. De buurt Spaccanapoli in het centrum van Napels, genoemd naar een smalle straat die deze buurt in tweeën snijdt, ademt in die zin een heel bijzondere sfeer. In november 2004 werd via de media bekend dat sinds het begin van dat jaar de onderlinge strijd van de Napolitaanse maffia om de hegemonie over de stad, al 113 slachtoffers heeft geëist. De politie van Napels en de regering in Rome lijken machteloos te staan.

Qua cultuur heeft Napels nog steeds nauwe banden met Sicilië, en in het bijzonder met Palermo.

bewerk

Los Angeles is een grote, uitgestrekte metropool aan de westkust van de Verenigde Staten. De officiële naam is El Pueblo de Nuestra Señora Reina de los Ángeles de la Porciuncula, "Stad van Onze Vrouwe Koningin van de Engelen van het Kleine Deel". Deze naam was door de Spanjaarden ingevoerd. De huidige naam wordt vaak afgekort als LA en wordt ook wel ook wel City of Angels genoemd.

Los Angeles is de grootste stad in Californië, en de op een na grootste stad in de Verenigde Staten, met een inwoneraantal van 3,957,875 (2005). In de Los Angeles metropolitan area (omvat Los Angeles, San Bernardino, Riverside, Ventura en de Orange Counties) wonen meer dan 16 miljoen mensen met veel verschillende etnische en economische achtergronden.

De stad geniet van een zacht en zonnig klimaat, zelfs in de winter. Het is er het gehele jaar ongeveer 21 graden. Er is veel filmindustrie: Beverly Hills, Hollywood met haar Hollywood Walk of Fame en Mann's Chinese Theatre. De echte mediaindustrie is echter verspreid over vier districten aangrenzend aan Los Angeles: Burbank (NBC, Warner Bros., Disney), Century City (20th Century Fox, MGM), Universal City (Universal Studios, NBC Universal) en Culver City (Sony Pictures Entertainment).

Ook de stranden van Venice en Huntington Beach, zijn populair. Disneyland ligt ook in de buurt van Los Angeles en was de eerste Disneyland in zijn soort. Het is vooral de uitgestrektheid van de metropool die opvalt. Hoewel het centrum veel hoogbouw kent, is Los Angeles voornamelijk een laagbouwstad.

bewerk

Birmingham is een stad in het Verenigd Koninkrijk, in de regio West Midlands. De stad is de op-een-na-grootste stad van het land, en had in 2002 989.956 inwoners. In de hele metropool leven circa 2,6 miljoen mensen.

Birmingham was het centrum van de Britse metaalindustrie en van "Black Country", zo genoemd naar de rokende fabrieksschoorstenen die zich hier concentreerden ten tijde van de industriële revolutie. Evenals andere steden uit de regio, zoals Wolverhampton, Dudley en Coventry, is Birmingham tegenwoordig een centrum voor de dienstverlenende sector, met futuristische hoogbouwkantoren. Hoe het gebied er vroeger uitzag is nog een beetje te zien in het Black Country Museum, dat een aantal authentieke huizen en ambachtelijke bedrijfjes toont.

Birmingham wordt vaak Brum genoemd (afgeleid van de oude naam Brummagem), en de inwoners heten Brummies. Het is een van de meest multiculturele steden van het Verenigd Koninkrijk. Een groot deel van de bevolking komt uit het Caraïbische gebied, uit het Indische subcontinent of uit Ierland.

Volgens de volkstelling van 2001 behoort 29,7 % van de inwoners tot een etnische minderheid. In Birmingham wonen na Jamaica de meeste Rastafaris ter wereld, en in de stad vindt ook de op-twee-na-grootste parade ter gelegenheid van St. Patrick's Day plaats (na Dublin en New York).

De stad wordt jaarlijks door miljoenen toeristen bezocht, en biedt na West End in Londen de beste gelegenheid van het land om inkopen te doen. Het ooit door reusachtige grauwe industriecomplexen gedomineerde stadsbeeld is in de laatste jaren aanzienlijk opgeknapt.

Sinds de jaren zeventig ontwikkelde Birmingham zich van industriestad tot centrum voor de dienstverlenende sector. Naast de luchthaven werd het National Exhibition Centre gebouwd, de grootste jaarbeurs van het land. In 1998 vond in Birmingham een G8-topontmoeting plaats, en in 1999 vond hier het wereldwijde IUGG-congres plaats. bewerk

Jakarta (ook Djakarta) is de hoofdstad en regeringszetel van de Republiek Indonesië. Het ligt op de noord-westkust van het eiland Java. Het officiële inwonertal van Jakarta bedraagt 9.792.000 (per 2004). De agglomeratie telt circa 17 miljoen inwoners. Jakarta is een speciaal hoofdstedelijk gebied met de status van provincie.

Jakarta heette oorspronkelijk Sunda Kelapa. De stad werd later door Fatahillah veroverd, die de stad hernoemde in Jayakarta (op 22 juni 1527, nog steeds de officiële wordingsdatum van de stad)

Jan Pieterszoon Coen veroverde deze stad op de bewoners en vernietigde hem. Op de resten liet hij het nieuwe fort en de nieuwe stad bouwen. Aanvankelijk wilde hij dit Nieuw-Hoorn noemen (naar zijn geboorteplaats Hoorn), maar de heren XVII, de hoogste bestuurders van de VOC, besloten anders. Het werd Batavia genoemd en bleef dit tot 1942, het jaar dat Nederlands-Indië bezet werd door Japanse troepen. Batavia werd toen Djakarta. Hoewel de naam Batavia niet meer wordt gebruikt als de naam van de hoofdstad van Indonesië, leeft de naam voort als Betawi. Deze naam die een verbastering is en de lokale uitspraak van Batavia weergeeft, wordt gebezigd om de oorspronkelijke bevolking van deze stad en hun taal aan te duiden.

Batavia bleef in Nederlandse handen tot 1942, het jaar dat Nederlands-Indië bezet werd door Japanse troepen. Batavia werd toen weer Jakarta. Na de onafhankelijkheid van Indonesië, werd Djakarta hoofdstad van het nieuwe land. In 1972 is de spelling van de stadsnaam veranderd in Jakarta. Daarnaast wordt de naam Batavia er nog volop gebruikt. Bijvoorbeeld als naam van een luchtvaart maatschappij, Batavia Air, van een bekende café en hotel, Café Batavia en Hotel Batavia enzovoort.

bewerk

Lissabon is de hoofdstad van Portugal. De agglomeratie telt zo'n 2.900.000 inwoners. De stad ligt op de rechteroever van de Taag, op korte afstand van de Atlantische Oceaan, in de streek Estremadura.

Volgens de legende is Lissabon gesticht door de Griekse held Odysseus tijdens zijn lange tocht naar huis, de Odyssee. Rond 1200 v.Chr. ontstond er een Fenicische handelspost. Rond 200 v.Chr. werd de stad veroverd door de Romeinen. Toen het Romeinse Rijk uiteenviel, viel de stad in handen van volkeren uit het noorden en raakte ze in verval. Onder de Moren, die rond 711 het Iberische schiereiland binnenvielen, bloeide de stad weer op en werd ze weer een belangrijk handelscentrum.

Afonso Henriques, die zich in 1139 tot eerste koning van Portugal had uitgeroepen, veroverde Lissabon in 1147 met hulp van onder meer de kruisvaarder Gilbert of Hastings. Afonso liet hierna een bestaand fort op een heuvel ombouwen tot koninklijk paleis. Het Castelo de São Jorge vervulde deze rol tot begin 16e eeuw. De stad ontwikkelde zich sterk, zowel economisch als cultureel; in 1290 werd bijvoorbeeld de Universiteit van Lissabon gesticht. Met Vasco da Gama's ontdekking van de zeeweg naar Indië, rond 1500, begon de Portugese Gouden Eeuw.

Op 1 november 1755 werd de stad getroffen door een zware aardbeving. De vele doden, 15.000 volgens sommige bronnen, vielen niet alleen door instortingen, maar ook door branden en hoge golven uit de rivier. Onder de pragmatische premier, de latere markies van Pombal, werd aan de wederopbouw begonnen. Zijn invloed is terug te zien in het strakke stratenplan van het zuiden van de wijk Baixa. Ook de 20e eeuwse dictator António de Oliveira Salazar moderniseerde de stad. In 1998 huisvestte Lissabon de Expo.

bewerk

Kaapstad, bijgenaamd de Moederstad, is de hoofdstad van de Westelijke Kaap provincie en is het wetgevend centrum van Zuid-Afrika. Ze heeft ongeveer 2,9 miljoen inwoners (2001).

Kaapstad werd in 1652 gesticht door de Nederlander Jan van Riebeeck als handelspost van de Vereenigde Oostindische Compagnie en is daarmee de oudste Europese vestiging van het land. Lange tijd was ze de hoofdstad van de Nederlandse Kaapkolonie. Nadat eind achttiende eeuw de VOC bankroet ging en Nederland een Fransgezinde regering kreeg (zie Bataafse Republiek), werden Kaapstad en de Kaapkolonie in 1806 veroverd door de Britten, net als veel andere Nederlandse koloniën overigens. Bij de oprichting van het Koninkrijk der Nederlanden kreeg Nederland enkele kolonies terug, waaronder Nederlands-Indië, maar de Britten behielden de Kaapkolonie voor zichzelf vanwege de strategische ligging op de vaarweg naar Indië. De oorspronkelijke kolonisten voelden zich steeds meer onderdrukt door de Britse kolonisator en trokken uiteindelijk in groten getale als de Boeren het Zuid-Afrikaanse achterland in. Pas in 1910 verkregen de kolonies zelfstandigheid als de Unie van Zuid-Afrika.

In Kaapstad is zowel de Nederlandse als de Engelse overheersing vandaag nog duidelijk zichtbaar in de Hollandse en Victoriaanse architectuur. Ze vormt daarmee een belangrijke toeristische bestemming. Ingeklemd tussen de Tafelbaai aan de ene kant en de Tafelberg aan de andere zijde, liggen er woonbuurten rondom de zakenkernen van het centrum met zijn wolkenkrabbers. De ijzige Benguelastroom stroomt vanuit het zuiden en veroorzaakt een klimaat met winterregens waarin fruit goed gedijt. Het schiereiland is één van de zes plantenkoninkrijken van de wereld. Veel soorten zijn specifiek voor de regio en uniek in de wereld. Hieronder vallen vooral Fynbos, een soort heide-achtige bebossing, en Proteas, de nationale bloem.

bewerk

Sofia (Bulgaars: София) is de hoofdstad van Bulgarije en met ongeveer 1.200.000 inwoners met afstand de grootste stad van het land. De stad ligt in het westen van het land aan de rivier de Iskur, aan de voet van het Vitoshagebergte. De stad heeft een internationale luchthaven.

De oudst bekende naam van de stad is Serdica: dit was de naam die de Romeinen aan de nederzetting gaven, naar de Serden, de Thracische stam die hier woonde. De Hunnen verwoestten het Romeinse Serdica, waarna de Byzantijnse keizer Justianus I de stad als Triaditsa herbouwde. De Slavische Bulgaren noemden haar Sredets (= Serdica) en doopten haar in 1376 om in Sofia, naar de Sveta Sofia-kerk. Zes jaar later werd de stad (en de rest van het land) bezet door het Ottomaanse Rijk. De Turken zouden bijna vijf eeuwen blijven.

In 1878 namen de Russen tijdens de Russisch-Turkse Oorlog de stad in: Sofia werd na de Turkse nederlaag in 1879 de hoofdstad van het moderne Bulgarije. Aanvankelijk was dat alleen de noordelijke helft van het land, omdat Bulgarije in het Verdrag van Berlijn was opgesplitst. Het was toen de derde stad van het land: Roese en Varna waren allebei groter. Ook Plovdiv, de hoofdstad van de zuidelijke helft van Bulgarije, toen bekend als Oost-Roemelië, was op dat moment groter. Vanaf de hereniging van Bulgarije in 1885 zou de stad snel groeien. Tussen 1879 en 1939 nam het inwonertal toe van 20.000 tot 300.000. In de Tweede Wereldoorlog leed Sofia zware schade, waarna de stad in communistische stijl werd herbouwd en uitgebreid.

Het bekendste gebouw van de stad is de Alexander Nevski-kathedraal, die werd gebouwd als aanhankelijkheidsbetuiging aan de Russische bevrijders van 1878, een gebeurtenis die lang doorgewerkt heeft. Van de voormalige Oostblok-staten had Bulgarije de hechtste band met de Sovjet-Unie.

bewerk

Buenos Aires bewerk

München bewerk

Bangkok bewerk

Kopenhagen bewerk

Montréal bewerk

Sjabloon:StadINL 31 bewerk

Kinshasa is de hoofdstad en grootste stad van de Democratische Republiek Congo. Met een bevolking van ongeveer 4,5 miljoen is het ook een van de grootste steden van Afrika bezuiden de Sahara. Het is een stad van scherpe contrasten met chique woonwijken, commerciële gebieden, twee universiteiten en zich uitbreidende sloppenwijken naast elkaar.

Kinshasa is gelegen aan de zuidoever van de rivier de Congo, direct tegenover Brazzaville, hoofdstad van de Republiek Congo. De stad werd in 1881 door Henry Morton Stanley als handelspost gesticht en werd door hem Léopoldville (Leopoldstad) genoemd als eerbetoon aan Koning Leopold II, die het enorme gebied bestuurde wat nu de Democratische Republiek Congo is. De voltooiing van een spoorlijn in 1898 zorgde voor een levensvatbare manier van vervoer langs de rakken stroomafwaarts en stimuleerde de ontwikkeling van Kinshasa. In 1920 werd Kinshasa tot hoofdstad van Belgisch Congo verheven, en verving daarmee het stadje Boma, dat aan zee lag.

In 1965 greep Mobutu Sese Seko met zijn tweede staatsgreep de macht in Congo. Hij begon een politiek van "Afrikanisering" met als doel de namen van personen en plaatsen te vervangen door Afrikaanse namen. In 1966 werd de naam Léopoldville gewijzigd in Kinshasa, naar een dorpje dat ooit op die plek stond. De stad groeide snel onder Mobutu en trok mensen aan vanuit het hele land, die hun geluk wilde zoeken in de stad of die etnische strijd waren ontvlucht.

Kinshasa is nog steeds een groot cultureel en intellectueel centrum met een florerende gemeenschap van musici en artiesten. De stad is ook het grote industriële centrum van het land en verwerkt veel van de natuurlijke producten die uit het binnenland komen. De stad moest zich in 2003 verweren tegen opstandige soldaten, die protesteerden tegen de onmacht van de regering om hen te betalen.

bewerk

Sjabloon:StadINL 33 bewerk

Sjabloon:StadINL 34 bewerk

Sjabloon:StadINL 35 bewerk

Sjabloon:StadINL 36 bewerk

Sjabloon:StadINL 37 bewerk

Sjabloon:StadINL 38 bewerk

Madrid is de hoofdstad van Spanje en heeft ruim 3.000.000 inwoners. Het is de grootste stad van het land, centraal gelegen op de Kastiliaanse Hoogvlakte (de Meseta). De stad ligt op 646 m hoogte en is daarmee de hoogstgelegen hoofdstad in de Europese Unie. Ongeveer 50 km ten zuiden van Madrid ligt de 'moederstad', de oude kastiliaanse hoofdstad Toledo.

Madrid is een voor Europa 'jonge' metropool. In de jaren 852 tot 886 werd een burcht (alcazar) op de plaats van het huidge Palacio Real opgericht. De omliggende bebouwing werd 'magerit' genoemd, en vanaf 939 Madschrít. In 1038 werd Madrid kastiliaans. In 1309 vond in Madrid de eerste samenkomst van het parlement van Kastilië plaats (andere bronnen stellen 1239 als jaar). Met de verplaatsing van de residentie van Fillip II vanuit Toledo in 1561 begon de groei van de stad. In 1606 werd Madrid de officiële hoofdstad, eerder had Valladolid die positie. Tussen 1701 en 1713 vond de Spaanse Erfopvolgingsoorlog plaats. Van 1808 tot 1813 werd Madrid door de Fransen bezet; Napoleons broer Joseph werd koning. De Fransen maakten kloosters en hele wijken plat om ruimte te krijgen.

Van 1833 tot 1876 vond de karlistenoorlog plaats. Ook heerste er een cholera-epidemie in Madrid. In 1873 werd de eerste republiek uitgeroepen door Emilio Castelar, in 1923 gevolgd door de militaire dictatuur van Miguel Primo de Rivera. Op 14 april 1931 werd in Madrid de Tweede Republiek uitgeroepen. In de Spaanse Burgeroorlog van 1936 tot 1939 was Madrid tot op het laatst republikeins. Na de dood van Franco in 1975 werd Juan Carlos koning en hij leidde Spanje en Madrid de democratisering in.

Op 11 maart 2004 werd de stad opgeschrikt door bomaanslagen.

bewerk

Casablanca (Arabisch: الدار البيضاء ed-Dar el-Beida) is een stad in het westen van Marokko. Casablanca is met een agglomeratie van meer dan 3 miljoen inwoners de grootste stad van Marokko en de belangrijkste haven van het land, gelegen aan de Atlantische Oceaan. De stad is tevens een van de grootste steden van Arabisch Afrika.

Op of nabij het huidige Casablanca lag al vanouds de nederzetting Anfa, waarschijnlijk al sinds de tijd van Carthago. Omdat Anfa een broeinest van piraten was, vernietigden de Portugezen de stad in 1468. In 1515 herbouwden de Portugezen de stad onder de naam "Casa Branca". De Portugezen bleven tot 1755, toen ze na een aardbeving de stad verlieten. Het werd door sultan Sidi Mohammed Ben Abdallah herbouwd als Dar el-Beida. De Spanjaarden kregen het recht er een commercieel centrum te stichten, en gaven het zijn huidige naam.

Toch was het pas na de Franse kolonisatie vanaf 1912 dat Casablanca andere Marokkaanse steden als Fez en Marrakesh overvleugelde: Rabat werd hoofdstad, en de as Rabat-Casablanca werd sterk ontwikkeld. Casablanca werd de belangrijkste handelsstad van het land en de belangrijkste plaats voor Europese vestiging.

In januari 1943 werd in Casablanca de Conferentie van Casablanca gehouden, een belangrijke conferentie, waarin Franklin Delano Roosevelt en Winston Churchill afspraken dat slechts de volledige overgave van nazi-Duitsland als einde van de Tweede Wereldoorlog zou worden geaccepteerd.

Op 16 mei 2003 vonden in Casablanca terroristische aanslagen plaats, waarbij 45 mensen omkwamen.

bewerk

Sjabloon:StadINL 41 bewerk

Sjabloon:StadINL 42 bewerk

Sjabloon:StadINL 43 bewerk

Sjabloon:StadINL 44 bewerk

Sjabloon:StadINL 45 bewerk

Sjabloon:StadINL 46 bewerk

Paramaribo is de hoofdstad van Suriname. De stad is gelegen aan de westoever van de rivier de Suriname, ongeveer 23 kilometer van zee, en beslaat vrijwel geheel district Paramaribo. Er wonen tegen de 250.000 mensen.

De naam is waarschijnlijk een verbastering van de naam van een Indianendorp, Parmirbo geheten. Aan het begin van de 17e eeuw zouden Nicolaes Baliestel en Dirck Claez bij dit dorp een handelspost hebben gevestigd. Deze viel in Engelse handen. De Engelsen bouwden er een fort, Fort Willoughby genaamd. Ze vestigden zich echter in Thorarica, een landinwaarts gelegen plaatsje ten zuiden van Paramaribo. In 1667 werd het gebied veroverd door een Zeeuwse expeditie met zeven schepen onder Abraham Crijnssen. De Zeeuwen noemden het fort Zeelandia en doopten Paramaribo om in Nieuw Middelburg, een naam die nooit aansloeg. Fort Zeelandia werd het centrum van de nieuwe kolonie; zo belangrijk dat Paramaribo door niet-inwoners nog altijd foto wordt genoemd, een verbastering van fort. Vanaf het fort werd Paramaribo westwaarts uitgebreid, waarbij werd gebouwd op zogeheten ritsen, strookvormige schelpafzettingen.

bewerk

Wenen (Duits Wien) is de hoofdstad van Oostenrijk, gelegen bij de Donau. Het heeft 1.631.082 inwoners (2005), en is daarmee veruit de grootste stad en het cultureel en politiek centrum van Oostenrijk. Internationale organisaties die hun hoofdkwartier in Wenen hebben zijn UNIDO, OPEC en IAEA. Deze organisaties zijn gevestigd in "UNO-City", een kantorenstad op de Donauinsel, het eiland tussen het Donaukanaal en de Donau.

In 15 v. Chr. stichtten de Romeinen op de plaats van de huidige binnenstad een militaire post tegen de Germanen met de naam Vindobona. Rond deze post groeide een stad. In 1221 kreeg Wenen stadsrechten en werd een stadmuur opgetrokken. Daarna groeide het snel uit tot een belangrijk handelsknooppunt. In 1278 kwamen Wenen en Oostenrijk onder het huis van Habsburg. In 1438 werd hertog Albrecht V tot koning Albrecht II van het Duitse Rijk gekozen, en werd Wenen rijkshoofdstad. In 1469 werd Wenen bisschopszetel, en in 1526, toen Hongarije en Bohemen onder de heerschappij van de Habsburgers gekomen waren, werd Wenen keizersstad.

Wenen is lange tijd een centrum van klassieke muziek en opera geweest. De stad telt vele bouwwerken uit de barok, maar ook uit andere stijlperioden. Het zomerpaleis van de Oostenrijkse keizers, Schönbrunn, had de intentie Versailles naar de troon te steken. Hoewel het kleiner is dan de Franse tegenhanger blijft het groot en indrukwekkend. De Stephansdom, gebouwd in de 12e eeuw, kardinaalszetel, is ook vermeldenswaard. De binnenstad van Wenen staat op de werelderfgoedlijst van UNESCO.

Buiten de vele monumentale paleizen en kerken biedt Wenen nog meer toeristische attracties.

bewerk

Sint-Petersburg (Russisch: Санкт-Петербург) is na Moskou de belangrijkste stad van Rusland en is een belangrijk industrieel, wetenschappelijk en cultureel centrum. De stad is met zijn architectuur uit de 18e en 19e eeuw, zijn grachten, zijn lange rechte straten, tuinen, parken en paleizen een toeristische trekpleister van belang. De stad heette van 1914 tot 1924 Petrograd, en van 1924 tot 1991 Leningrad.

De stad is gelegen aan de monding van de rivier de Neva in de Finse Golf in een deltagebied. Het inwonertal is circa 5 miljoen. Het is een belangrijk verkeersknooppunt met een zeehaven, een luchthaven (Пулково Poelkovo) en toegang tot het Wolga-Baltische systeem van waterwegen. De stad heeft een metro (sinds 1955). Er is veel industrie, onder andere staal, chemie en machinebouw. De stad is de zetel van de Russische Academie van Wetenschappen en telt vele onderzoeksinstituten, drie universiteiten en een conservatorium. Er zijn zo'n 120 musea waaronder de Hermitage en 18 theaters waaronder het Mariinskitheater.

Sint-Petersburg werd in 1703 gesticht door Peter de Grote als 'venster op het Westen' en werd de hoofdstad van Rusland. Bij de bouw werden vooral dwangarbeiders ingezet. De stad kreeg een Westers aanzien met onder meer zo'n veertig grachten naar Nederlands model.

In de Tweede Wereldoorlog moest de stad een 29 maanden durende belegering door de nazi's doorstaan, die grote opofferingen van de burgerbevolking eiste. Gedurende de wintermaanden was er sporadisch enige bevoorrading over het nabijgelegen Ladogameer mogelijk, maar anderszins was er verschrikkelijke honger in de stad, wat zelfs tot kannibalisme leidde. Het precieze aantal doden (vooral burgers) tijdens de belegering is niet bekend. Alleen op de Piskarovskoje-begraafplaats werden meer dan 600.000 doden begraven. Men schat dat er zeker meer dan miljoen mensen zijn omgekomen. Voor de heldhaftige verdediging kreeg Leningrad de eretitel Heldenstad van de Sovjetunie.

bewerk

Sjanghai (Chinees: 上海, pinyin: Shànghǎi; letterlijk op/bovenzee) is de grootste stad van China. Het is ook een gemeente en is een van de vier steden in China die de status van provincie hebben. De stad is sinds 2004 de grootste wereldhaven en heeft daarmee de positie van Rotterdam overgenomen. Volgens de volkstelling in 2000 was de populatie van Sjanghai op dat moment 16,738 miljoen personen, inclusief migranten.

Shanghai betekent 'op zee'. Er bestaan ook verschillende diminutieven:

In 1553 werd een stadsmuur gebouwd, wat over het algemeen gezien wordt als het begin van de stad Sjanghai. Gedurende de eerste Opiumoorlog in het begin van de 19e eeuw waren Engelse troepen aan de macht in Sjanghai. Toen de oorlog in 1842 werd beëindigd met het Verdrag van Nanking werden enkele havensteden geopend voor internationale handel, waaronder de haven van Sjanghai.

Sjanghai is het handelscentrum en financiële centrum van China. Dit kwam tot stand na economische hervormingen van 1992 en was een decennium later dan veel van de Zuid-Chinese provincies. Anno 2005 is Sjanghai de grootste en meest ontwikkelde stad in China.

Net als vele andere steden in China wordt er op het moment enorm veel gebouwd in Sjanghai. De architectuur in Sjanghai staat bekend om zijn moderne stijl die zowel Chinese als westerse onderdelen combineert. Vanaf de luchthaven Sjanghai Pudong loopt de eerste en enige Magneetzweeftrein (maglev) lijn ter wereld die in commercieel gebruik is. Deze is aangelegd door Transrapid, een Duits maglevbedrijf, en in gebruik genomen in 2002. De maglevlijn loopt tot aan het metrostation Longyang Lu en doet minder dan acht minuten over dit stuk van 30 kilometer.

bewerk

Stockholm ( Uitspraak (info·uitleg), [stɔkːɔlm]^?) is de hoofdstad en de grootste stad van Zweden. In de stad zelf wonen ca. 743.000 mensen en in de hele Stockholmse agglomeratie 1,8 miljoen mensen. De stad Stockholm heeft een oppervlakte van 188 km² en behoort tot de provincie Stockholms län. In Stockholm zetelt de Zweedse regering en het parlement. Het koninklijk paleis van de Zweedse koning, Karel XVI Gustaaf, is er ook te vinden.

De stad ligt op veertien met bruggen verbonden eilanden, op de plaats waar het Mälarmeer (Zw. Mälaren) met de Oostzee in verbinding staat. Aan deze ligging heeft de stad de bijnaam "Venetië van het Noorden" te danken. Net buiten de stad begint de scherenkust, een kustgebied met talloze rotseilanden en -eilandjes die scheren worden genoemd. Veel inwoners van Stockholm hebben dan ook een boot, of zelfs een buitenhuis op een eilandje.

Het oudste deel van Stockholm is de Oude Stad, of Gamla Stan. Deze wijk doet bijna Zuid-Europees aan door de smalle straten en huizen die in okerkleur of rood zijn geschilderd. Op dit eiland is ook het koninklijk paleis gebouwd, met een traditionele wacht. Het wisselen van de wacht is een toeristische attractie geworden.

Sinds begin 2005 wordt er aan een tolheffingsysteem gewerkt voor het gebied rondom de historische binnenstad van Stockholm. Momenteel doen ongeveer 560.000 auto's per dag de binnenstad aan. Er is voor een systeem met tags en tolpoorten gekozen, anders dan het tolsysteem in Londen, dat met camera's werkt. Tijdens de spits zal de toegangsprijs 2,20 euro bedragen. De automobilisten zullen zowel bij het betreden als bij het verlaten van het gebied moeten betalen, met een maximum van 6,60 euro. Een jaar na de introductie van het systeem kan de bevolking zich in een referendum uitspreken over het handhaven of afschaffen van het systeem.

bewerk

New York City (officieel City of New York) is de grootste stad van de Verenigde Staten van Amerika en vormt het centrum van de internationale handel, politiek, communicatie, muziek, mode en cultuur. Met een ongekende hoeveelheid aan hoogstaande musea, galerijen, podia, media, internationale corporaties en groothandels geldt New York City, naast Londen, Parijs en Tokio, als een van de belangrijkste vier wereldsteden.

New York behoorde vroeger aan de Nederlanders. In 1625 arriveerde een Nederlandse boot van de West-Indische Compagnie bij het eiland Manhattan in New York. Zij wilden de bonthandel van deze compagnie in de Hudson-vallei beschermen. Ze noemden de stad Nieuw Amsterdam. In 1628 kocht Peter Minuit Manhattan van de Indianen voor snuisterijen ter waarde van 60 gulden. In 1664 viel Nieuw Amsterdam in de handen van de Engelsen, die het New York noemden naar de hertog van York. In 1673 had Nederland het weer even in bezit maar al gauw nadat ze de naam veranderden in "Nieuw-Oranje" werd het definitief overgedragen aan de Britten bij de Vrede van Westminster in 1674.

New York City, gelegen in de staat New York, heeft een bevolking van 8 miljoen mensen op een oppervlakte van 800 km² en vormt het hart van de New York Metropolitan Area, een van de grootste agglomeraties ter wereld met een bevolkingsaantal van meer dan 22 miljoen. New York City bestaat eigenlijk uit vijf gemeenten: Brooklyn, the Bronx, Manhattan, Queens en Staten Island - waarvan ieder op zich al een grote stad had kunnen zijn.

New York is het belangrijkste centrum van de Amerikaanse zakenwereld. De belangrijkste aandelenbeurs van de wereld is hier gevestigd, de New York Stock Exchange in Wall Street in het financiële centrum van Manhattan.

bewerk

Londen (Engels: London) is de hoofdstad van het Verenigd Koninkrijk en van Engeland. De term "Londen" wordt gewoonlijk gebruikt voor Greater London of voor de stedelijke agglomeratie, niet voor de kleine City of London en haar centrum (dat over het algemeen "the City" of "the Square Mile" wordt genoemd). De miljoenenstad Londen of greater London ligt in het zuidoosten van Engeland. De stad wordt ruwweg van west naar oost doorsneden door de rivier de Theems.

De City is de historische stadskern, waar voornamelijk financiële instellingen zijn gevestigd. Het gebied is slechts 2,7 km² groot en wordt ook wel de square mile genoemd. De wijk heeft ongeveer 5000 inwoners. De City en de twaalf direct omliggende boroughs vormen gezamenlijk Central London of Inner London. De stad als geheel wordt aangeduid met de term Greater London en is 1580 km² groot. Er wonen ongeveer 6,6 miljoen mensen. Londen heeft een uitgebreid metrostelsel (Underground, bijgenaamd 'The Tube').

Volgens de middeleeuwse mythologie van Geoffrey van Monmouth werd Londen gesticht door Brutus de Trojaan en stond bekend als Troia Nova, dat verbasterd werd tot Trinovantum. Koning Lud zou de stad hebben omgedoopt in Caer Ludein, de oorsprong van Londen. Geoffrey voorziet het voor-historische Londen van een rijke tooi van legendarische koningen en interessante verhalen. Archeologen hebben echter geen bewijs gevonden voor een voor- historische of Britse stad. Er zijn wijd verspreide vondsten gedaan, bewijs van landbouw, graven en resten van bewoning, maar niets meer degelijk dan dat.

gedurende de voor-historie was Londen een landbouwgebied met wijd verspreide bewoners. Belangrijke vondsten, zoals het Schild van Battersea, dat in de Theems bij Chelsea (Londen) werd gevonden, doen vermoeden dat het gebied belangrijk was. Er zouden belangrijke vestigingen hebben kunnen zijn te Egham en Brentford en een heuvelfort in Uppall, maar géén stad.

Londen is niet altijd de hoofdstad geweest van Engeland. Tijdens de vroege Middeleeuwen was Winchester de hoofdstad van het land. Londen werd al vroeg een financieel en handelscentrum: in 1567 werd de Royal Exchange (de Beurs) gesticht. Londen begon zich meer en meer uit te breiden buiten de Romeinse muur, die ook de grens van de middeleeuwse stad was geweest. Op enkele kilometers ten westen van de "City" begon zich een nieuw centrum te vormen, rondom de abdij van Westminster, waar zich ook het Engelse Parlement ging vestigen.

In de 18e eeuw was Londen een zeer welvarende stad. Het had van Amsterdam de rol van financieel wereldcentrum overgenomen. De politieke centrumfunctie werd onderstreept door verschillende internationale conferenties die er in de 19de en 20ste eeuw werden gehouden. Londen wordt naast Parijs, New York en Tokio beschouwd als één van de Grote Vier wereldsteden.

bewerk