Aminokwas
Z Wikipedii
Aminokwas jest związkiem chemicznym, zawierający grupę aminową -NH2 (zasadową) oraz grupę karboksylową -COOH (kwasową).
Aminokwasy są rozpuszczalne w wodzie.
W zależności od położenia grupy aminowej, możemy wyróżnić α, β, γ, δ i ε-aminokwasy. Ze względu na liczbę grup aminowych i karboksylowych wyróżniamy aminokwasy:
- obojętne - gdy jest tyle samo (zwykle po jednej) grup aminowych i karboksylowych
- kwaśne - gdy przeważa liczba grup karboksylowych
- zasadowe - gdy przeważa liczba grup aminowych
Szczególne znaczenie mają aminokwasy ze względu to, że są podstawowymi jednostkami budulcowymi białek/polipeptydów. W skład białek i polipeptydów wszystkich organizmów żywych wchodzi 20 "podstawowych" aminokwasów, które są α-aminokwasami szeregu L oraz wiele innych, w większości będących pochodnymi aminokwasów podstawowych.
| Skrót | Pełna nazwa | Typ aminokwasu | Masa cz. | Punkt izoel. | Wygląd | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| A | Ala | Alanina | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 89,09 | 6,11 |  |
|
| C | Cys | Cysteina | obojętny hydrofilowy aminokwas siarkowy | 121,16 | 5,05 |  |
Dwie cysteiny mogą utworzyć mostek dwusiarczkowy tworząc tzw. cystynę |
| D | Asp | Kwas asparaginowy | kwaśny | 133,10 | 2,85 |  |
|
| E | Glu | Kwas glutaminowy | kwaśny | 147,13 | 3,15 |  |
|
| F | Phe | Fenyloalanina (*) | obojętny hydrofobowy aromatyczny | 165,19 | 5,49 |  |
|
| G | Gly | Glicyna | obojętny hydrofilowy | 75,07 | 6,06 |  |
Ponieważ przy węglu α znajdują się dwa atomy wodoru, glicyna nie jest optycznie czynna. |
| H | His | Histydyna (*) | zasadowy | 155,16 | 7,60 |  |
|
| I | Ile | Izoleucyna (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 131,17 | 6,05 |  |
|
| K | Lys | Lizyna (*) | zasadowy | 146,19 | 9,60 |  |
|
| L | Leu | Leucyna (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 131,17 | 6,01 |  |
|
| M | Met | Metionina (*) | obojętny hydrofobowy | 149,21 | 5,74 |  |
zawiera siarkę |
| N | Asn | Asparagina (Amid kwasu asparaginowego) |
hydrofilowy | 132,12 | 5,41 |  |
|
| P | Pro | Prolina | hydrofobowy heterocykliczny | 115,13 | 6,30 |  |
Może zakłócać takie struktury białka jak helisa alfa i harmonijka beta. |
| Q | Gln | Glutamina (Amid kwasu glutaminowego) |
hydrofilowy | 146,15 | 5,65 |  |
|
| R | Arg | Arginina (*) | zasadowy | 174,20 | 10,76 |  |
|
| S | Ser | Seryna | obojętny hydrofilowy hydroksyaminokwas | 105,09 | 5,68 |  |
|
| T | Thr | Treonina (*) | obojętny hydrofilowy hydroksyaminokwas | 119,12 | 5,60 |  |
|
| V | Val | Walina (*) | obojętny hydrofobowy alifatyczny | 117,15 | 6,00 |  |
|
| W | Trp | Tryptofan (*) | obojętny hydrofobowy aromatyczny i heterocykliczny | 204,23 | 5,89 |  |
|
| Y | Tyr | Tyrozyna | obojętny hydrofilowy | 181,19 | 5,64 |  |
|
(*) aminokwasy egzogenne; pozostałe to aminokwasy endogenne
Zobacz też: przegląd zagadnień z zakresu biologii
