Azot
Z Wikipedii
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | |||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Azot, N, 7 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | niemetal | ||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 15 (VA), 2, p | ||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 1,2506 kg/m3, bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | bezbarwny | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | |||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 14,0067 u | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 65 (56) pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 75 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 155 pm | ||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [He]2s22p3 | ||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 5 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | ±3, 5, 4, 2 | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | silnie kwaśne | ||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | heksagonalna | ||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | |||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | gazowy | ||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 63,14 K (-210,01 °C) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 77,35 K (-195,8°C) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 13,54×10-3 m³/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 2,7928 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 0,3604 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 334 m/s (298,15 K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | |||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 3,04 (Pauling) 3,07 (Allred) |
||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 1040 J/(kg*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | bd | ||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 0,02598 W/(m*K) | ||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 1402,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1402,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 1402,3 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 7475,0 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
V Potencjał jonizacyjny | 9444,9 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
VI Potencjał jonizacyjny | 53266,6 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
VII Potencjał jonizacyjny | 64360 kJ/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | |||||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
|||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu |
Azot (N, łac. nitrogenium) pierwiastek chemiczny z grupy niemetali. Zawartość w górnych warstwach Ziemi wynosi 0,0019%. Stabilnymi izotopami azotu są 14N i 15N.
Pierwiastek został odkryty w 1772 r. przez Daniela Rutherforda.
Azot w stanie wolnym występuje w postaci N2. W cząsteczce tej dwa atomy tego pierwiastka są połączone ze sobą wiązaniem potrójnym. Azot jest pierwiastkiem stosunkowo biernym chemicznie co spowodowane jest bardzo wysoką wartością energii wiązania w cząsteczce N2, wynosi ona aż 945.33 ± 0.59 kJ · mol-1.
Azot jest podstawowym składnikiem powietrza (78,09% masy). Wchodzi w skład wielu związków, takich jak: amoniak, kwas azotowy, azotany oraz wiele ważnych związków organicznych.
Jest dla życia na Ziemi jednym z najważniejszych pierwiastków. Wchodzi w skład wielu biocząsteczek, takich jak aminokwasy, nukleotydy i kwasy nukleinowe.
Azot w fazie stałej występuje w sześciu odmianach alotropowych nazwanych od kolejnych liter greckich (α, β, γ, δ, ε, ζ). Najnowsze badania wykazują prawdopodobne istnienie kolejnych dwóch odmian (η, θ).
Ciekły azot – jest jednym z najczęściej stosowanych środków chłodzących, do uzyskiwania temperatur poniżej – 100°C, gdyż stosunkowo łatwo można go otrzymać przez skraplanie powietrza. Gazowy azot jest masowo stosowany do napełniania balonów i jako najtańsza z dostępnych atmosfera ochronna w wielu procesach przemysłowych.
[edytuj] Otrzymywanie
Azot o wysokiej czystości można uzyskać poprzez termiczny rozkład azotanu(III) amonu:
NH4NO2 → N2↑ + 2H2O