Tal
Z Wikipedii
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Dane ogólne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Nazwa, symbol, l.a.* | Tal, Tl, 81 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności metaliczne | metal grup głównych | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Grupa, okres, blok | 13 (IIIA), 6, p | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Gęstość, twardość | 11850 kg/m3, 1,2 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Kolor | szary | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności atomowe | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa atomowa | 204,3833 u | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień atomowy (obl.) | 190 (156) pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień kowalencyjny | 148 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Promień van der Waalsa | 156 pm | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Konfiguracja elektronowa | [Xe]4f145d106s26p1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
e- na poziom energetyczny | 2, 8, 18, 32, 18, 3 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Stopień utlenienia | 3, 2, 1 | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności kwasowe tlenków | średnio zasadowe | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Struktura krystaliczna | heksagonalna | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Własności fizyczne | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Stan skupienia | stały | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura topnienia | 577 K (304 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Temperatura wrzenia | 1746 K (1473 °C) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Objętość molowa | 17,22×10-3 m3/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło parowania | 164,1 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło topnienia | 4,142 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciśnienie pary nasyconej | 5,33×10-6 Pa (577 K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Prędkość dźwięku | 818 m/s (293,15K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Pozostałe dane | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
Elektroujemność | 1,62 (Pauling) 1,44 (Allred) |
|||||||||||||||||||||||||||||||||
Ciepło właściwe | 129 J/(kg*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność właściwa | 6,17×106 S/m | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Przewodność cieplna | 46,1 W/(m*K) | |||||||||||||||||||||||||||||||||
I Potencjał jonizacyjny | 589,4 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
II Potencjał jonizacyjny | 1971 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
III Potencjał jonizacyjny | 2878 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
IV Potencjał jonizacyjny | 4900 kJ/mol | |||||||||||||||||||||||||||||||||
Najbardziej stabilne izotopy* | ||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
||||||||||||||||||||||||||||||||||
Tam, gdzie nie jest zaznaczone inaczej, |
||||||||||||||||||||||||||||||||||
*Wyjaśnienie skrótów: l.a.=liczba atomowa wyst.=występowanie w przyrodzie, o.p.r.=okres połowicznego rozpadu, s.r.=sposób rozpadu, e.r.=energia rozpadu, p.r.=produkt rozpadu, w.e.=wychwyt elektronu |
Tal (Tl, łac. thallium) - pierwiastek chemiczny, metal występujący w bloku p układu okresowego. Nazwa pochodzi od greckiego określenia oznaczającego zieloną gałązkę.
Tal występuje w skorupie ziemskiej w ilości 0,6 ppm.
Został odkryty w 1861 r. przez Sir Williama Crookesa.
Najważniejszymi minerałami talu są:
- lorandyt TlAsS2
- huthinsonit (Pb,Tl)2As5S9
Toksyczność: Związku talu na I i II stopniu utlenienia są silnie toksyczne. Sole talu II są łatwo rozpuszczalne w wodzie. Sam tal w formie pyłu jest również silnie toksyczny, ale nie bezpośrednio tylko na skutek spontanicznego utlenienia w kontakcie z powietrzem. Do zatruć może dojść drogą pokarmową lub oddechową. Charakterystyczny objaw zatrucia to łysienie poprzedzone czernieniem mieszków włosowych. Ponadto zaburzenia trawienia, bóle newralgiczne, zmiany psychiczne, uszkodzenia układu sercowo-naczyniowego. Dawniej sole talu II były częstym składnikiem trucizn przeciw gryzoniom. Ofiary zatrucia talem występują w jednej z powieści Agathy Christie. Antidotum dla zatruć związkami talu jest błękit pruski, który tworzy trwałe, nieprzyswajalne związki komleksowe z tym pierwiastkiem.
- To jest tylko zalążek artykułu związanego z chemią. Jeśli możesz, rozbuduj go.