Dialekt chełmińsko-kociewsko-warmiński
Z Wikipedii
Dialekt chełmińsko-kociewsko-warmiński - zespół młodszych gwar uznawanych przez część dialektologów za odgałęzienie dialektu wielkopolskiego natomiast przez inną część uczonych traktowany jako odrębna jednostka dialektologiczna. Powstał na skutek napływu między XV a XVII wiekiem ludności polskiej z Wielkopolski, Kujaw i Pałuk, mówiącej gwarami dialektu wielkopolskiego na słabo zaludnione tereny objęte panowaniem zakonu krzyżackiego, który zdziesiątkował zamieszkującą tam wcześniej ludność autochtoniczną. Napływ polskich osadników na ziemię dobrzyńską oraz ziemię chełmińską wcześniej zamieszkane przez zdziesiątkowaną ludność pochodzenia mazowieckiego zaowocował powstaniem tam gwar chełmińsko-dobrzyńskich. Napływ polskich kolonistów na tereny zamieszkane wcześniej przez kaszubskich Pomorzan spowodował ukształtowanie się gwar Kociewia. Podobnie osiedlenie się polskiej ludności na Warmii zamieszkanej wcześniej przez bałtyjskich Prusów doszczętnie wytępionych lub zgermanizowanych przez Krzyżaków doprowadziło do powstania gwary warmińskiej.
Gwary miejskie
lwowska • poznańska • łódzka • warszawska
Dialekt wielkopolski:
poznańska • kujawska • gnieźnieńska
Dialekt chełmińsko-kociewsko-warmiński
warmińska
Dialekt małopolski:
krakowska • "góralska" (podhalańska • sądecka • spiska • żywiecka) • łowicka • zagłębiowska • kielecka
Dialekt mazowiecki:
kurpiowska • mazurska • warszawska
Dialekt północnokresowy
białostocka • suwalska • wileńska
Dialekt południowokresowy
lwowska
Dialekt śląski
(przez część Ślązaków oraz organizacje językowe uznawany za osobny język śląski)
