Język migowy

Z Wikipedii

polski jednoręczny alfabet palcowy

Język migowy to język naturalny, charakteryzujący się użyciem kanału wzrokowego, a nie audytywnego. Języki migowe są to te języki wizualno-przestrzenne, które zostają nabyte drogą naturalnej akwizycji przez głuche dzieci od głuchych rodziców. Do niedawna języki migowe były pozbawione wersji pisanej (SignWriting).

Strukturalnie (przynajmniej na najbardziej abstrakcyjnym poziomie) języki migowe nie różnią się zasadniczo od języków fonicznych. Podobnie jak wszystkie języki naturalne, są one dwuklasowymi systemami znaków ze słownikiem i gramatyką.

Podwójne rozczłonkowanie w językach migowych wygląda nieco inaczej niż w fonicznych - kwestią sporną jest istnienie w językach migowych fonemów lub morfemów. Według niektórych autorów w językach migowych następuje swoista fuzja tych dwu poziomów.

Na komunikat w języku migowym składają się znaki manualne, mimiczne oraz ruchy wykonywane głową czy tułowiem. Charakterystyczną cechą komunikacji w językach migowych jest synchroniczność przekazu - funkcjonalna rozłączność artykulatorów umożliwia zamiganie więcej niż jednego elementu równocześnie, np. dwa różne znaki lewą i prawą ręką. Na ogół takie połączenia są zgramatykalizowane - dopuszczalne są tylko pewne z góry określone zestawienia, które komunikują regularnie te same treści (np. określona mimika, towarzysząca manualnemu nadawaniu czasowników, oznacza zmianę trybu).

Elementem o niejasnym statusie w językach migowych są tak zwane alfabety migowe (znaki daktylograficzne - por. obrazek). W pewnym sensie, są one elementem obcym, "cytowanym" (jak znaki alfabetu chińskiego w tekście polskim), nie należącym do danego języka migowego (nie przyłączają żadnych elementów gramatycznych, są zawsze w zdaniu "wyizolowane"). Z drugiej strony, nie są to znaki pozbawione treści - odsyłają one do liter danego alfabetu!

Wbrew popularnym poglądom nie istnieje jeden ogólnoświatowy język migowy, ale wiele w pełni wykształconych języków, których zasięgi nie zawsze pokrywają się z zasięgami języków mówionych. Przykładowo brytyjski język migowy (BSL) jest zupełnie różny od amerykańskiego języka migowego (ASL), który jest z kolei używany zarówno w USA jak i w Kanadzie oraz Meksyku.

Odrębną grupę stanowią języki migowe stworzone na użytek określonych grup zawodowych, wojskowy język migowy służy do porozumiewania się w całkowitej ciszy na szczeblu taktycznym pomiędzy poszczególnymi żołnierzami pozostającymi ze sobą w kontakcie wzrokowym. Osoby przebywające w bardzo hałaśliwym otoczeniu uniemożliwiającym lub utrudniającym komunikację fonetyczną np. pracownicy przemysłu budowlanego także korzystają z własnego języka migowego.

[edytuj] Zobacz też

signuno język migowy oparty na esperanto i gestuno
System Językowo-Migowy (tzw. "język migany")
Polski Język Migowy

[edytuj] Linki zewnętrzne

[edytuj] Bibliografia

Szczepankowski B., (1994) Podstawy języka migowego, WSiP S.A. (uwaga! jest to w rzeczywistości kurs Systemu Językowo-Migowego)
Szczepankowski B., Kossakowska B., Wasilewska T.M., (2001), Język migany pierwsze kroki, Infopress
Hendzel J. K., (1995) Słownik polskiego języka miganego, Offer
Świdziński M., Galkowski T., red. (2003) Studia nad kompetencją językową i komunikacją niesłyszących, Uniwersytet Warszawski
Szczepankowski B., Sokalski G., Panas A., Cis K., (2005) Effatha! Język migowy dla duszpasterzy i katechetów, UKSW