Mięczak zakaźny

Z Wikipedii

	Mięczak zakaźny
(molluscum contagiosum)
ICD-10:	B08.1
B08.1.0 {{{X.0}}}
B08.1.1 {{{X.1}}}
B08.1.2 {{{X.2}}}
B08.1.3 {{{X.3}}}
B08.1.4 {{{X.4}}}
B08.1.5 {{{X.5}}}
B08.1.6 {{{X.6}}}
B08.1.7 {{{X.7}}}
B08.1.8 {{{X.8}}}
B08.1.9 {{{X.9}}}

Mięczak zakaźny (łac. molluscum contagiosum) – choroba wywoływana przez DNA-wirus z grupy ospy (Poxvirus), objawiająca się zmianami na skórze o charakterze twardych woskowobiałych guzków (w piśmiennictwie anglojęzycznym jest to grudka^[1]).

Guzki w mięczaku zakaźnym

Zmiany mięczakowe w okolicy pachy.

[edytuj] Etiologia

Chorobę wywołuje wirus z grupy ospy (Poxvirus), MCV (molluscum contagiosum virus). Jak sama nazwa wskazuje, zakaźność jest bardzo duża. Wyróżnia się cztery typy wirusa, MCV-1 do MCV-4, z których najpowszechniejszy jest MCV-1. Nie wykazano aby któryś typ MCV miał predylekcję do określonych okolic ciała, tak jak jest to w przypadku wirusa opryszczki. Genom wirusów z grupy MCV składa się z pojedynczej cząsteczki dwuniciowego DNA.

[edytuj] Epidemiologia

Większą podatność na zakażenie wykazują dzieci i osoby z niedoborami odporności, często jednocześnie występuje atopowe zapalenie skóry. Najwięcej zachorowań odnotowuje się w grupach wiekowych dzieci do 5 lat i młodych dorosłych od 15 do 29 lat. Ocenia się że w USA mięczak zakaźny stanowi około 1% rozpoznań dermatologicznych. Często występuje wraz z innymi chorobami przenoszonymi drogą płciową. Ten ostatni fakt, jak również niedobory odporności u chorych z HIV, sprawia, ze mięczak zakaźny spotykany jest u około 20% zakażonych HIV.

[edytuj] Objawy i przebieg

Wykwitem pierwotnym jest guzek wielkości 2-6 mm, o kształcie zbliżonym do okrągłego, woskowobiałej barwy, błyszcząca, sprawiająca wrażenie przeświecającej. Charakterystyczne jest pępkowate wgłębienie w części środkowej, widoczne zwłaszcza w większych zmianach. Po nakłuciu i ucisku guzka wydobywa się z niego kaszowata treść perłowego koloru. Niekiedy można stwierdzić dodatni objaw Koebnera.

Guzki są liczne, najczęściej lokalizują się na skórze rąk, twarzy i narządów płciowych, ale mogą być obecne w każdej innej lokalizacji, także na błonach śluzowych. Może wystąpić świąd lub bolesność zmian. Zejście guzka nie pozostawia blizny.

[edytuj] Obraz histologiczny

Histologia mięczaka zakaźnego

Zmiany histologiczne w zakażeniu MCV są bardzo charakterystyczne. Polegają na zrazikowatym przeroście naskórka połączonym z ogniskowym wnikaniem naskórka w głąb tkanki łącznej. W komórkach warstwy kolczystej naskórka obserwuje się liczne, początkowo kwasochłonne, później zasadochłonne cytoplazmatyczne wtręty, tzw. ciałka mięczakowate (molluscum bodies). Są to owalne, homogenne ciała o średnicy 15-35 μm; początkowo widoczne są w komórkach warstwy kolczystej naskórka, mogą jednak znaleźć się w keratynocytach każdej warstwy naskórka. W warstwie podstawnej naskórka można stwierdzić zwiększenie objętości keratynocytów, ich jądra również są powiększone. W warstwie kolczystej natomiast komórki posiadają jądra spłaszczone i zepchnięte na obwód. Zakażone komórki przesuwają się ku powierzchni i z warstwy rogowej "wysypują się" do światła krypt, utworzonych przez rozrastający się naskórek. Zmianom może towarzyszyć miernie nasilony odczyn zapalny. Komórki z ciałkami mięczakowatymi stwierdza się także w preparacie z wyciśniętych z guzka mas, wybarwionym metodą Giemsy.

[edytuj] Różnicowanie

Prosaki (milia)
Rogowiak kolczystokomórkowy (keratoacanthoma)
Rak podstawnokomórkowy (basalioma)
Kępki żółte (xanthoma)
Kłykciny kończyste (condylomata acuminata)
Brodawki młodocianych (verrucae juveniles)
Gruczolak syringialny (syringoma)

[edytuj] Leczenie

Leczenie wyłącznie objawowe, łyżeczkowanie albo mechaniczne wyciskanie treści guzków. Stosuje się nalewkę jodową, azotan srebra, roztwór podofiliny lub fenolu po zabiegach. Mięczak zakaźny często ustępuje samoistnie. W przypadku nasilonych zmian stosuje się antyhistaminiki (cymetydyna), leczenie złuszczające (kantarydyna), imikwimod, retinoidy, a także leki antywirusowe.

[edytuj] Historia

Jednostkę chorobową jako pierwszy opisał angielski dermatolog Thomas Bateman (1778-1821) w 1817 roku. Używane niekiedy synonimy molluscum contagiosum to zespół Batemana (Bateman's syndrome), epithelioma contagiosum, molluscum epitheliale, condyloma porcelaneum, molluscum sebaceum.

[edytuj] Bibliografia

Stefania Jabłońska, Sławomir Majewski: Choroby skóry i choroby przenoszone drogą płciową. Warszawa: 2005. ISBN 83-200-3367-5.
Tomasz F. Mroczkowski (red.) Choroby przenoszone drogą płciową. PZWL 1998, ISBN 83-200-2152-9.
Jerzy Stachura Wenancjusz Domagała (red.) Patologia znaczy słowo o chorobie. Tom II - Patologia narządowa. Wydawnictwo PAU, Kraków 2005. ISBN 83-88857-91-6.