Parasympatykomimetyki
Z Wikipedii
Parasympatykomimetyki, substancje o działaniu cholinergicznym, agoniści receptorów muskarynowych - acetylocholina i inne substancje wykazujące działanie analogiczne do niej. Substancje należące do tej grupy można podzielić na działające bezpośrednio (bezpośrednio łączące się z receptorami) oraz działające pośrednio - przez zwiększanie ilości ACh. Parasympatykomimetyki mają wielokierunkowe działanie na organizm, wiele z nich jest truciznami, środkami psychoaktywnymi i lekami. Wspólną cechą wszystkich parasympatykomimetyków jest pobudzanie (działanie agonistyczne) receptorów muskarynowych.
Spis treści |
[edytuj] Niektóre efekty działania
- zwężenie źrenic
- skurcz oskrzeli
- pobudzenie perystaltyki jelit, skurcz mięśni gładkich przewodu pokarmowego i rozkurcz zwieraczy
- pobudzenie wydzielania przez gruczoły wydzielania zewnętrznego: większa produkcja kwasów trawiennych, śliny, śluzu w oskrzelach i pochwie, większa produkcja wydzieliny gruczołu krokowego
- pobudzenie OUN
- hamowanie pracy serca (zwolnienie tętna, zmniejszenie siły skurczu)
[edytuj] Podział i przykłady
[edytuj] Pochodne choliny
- Acetylocholina
- Metacholina
- Karbachol
- Betanechol
[edytuj] Substancje naturalne
- Pilokarpina
- Muskaryna (silna trucizna, nie stosowana leczniczo)
[edytuj] Parasympatykomimetyki pośrednie
[edytuj] Odwracalne inhibitory acetylocholinesterazy (odwracalne I-AChE)
- neostygmina
- fizostygmina
- galantamina
- edrofonium
[edytuj] Nieodwracalne inhibitory acetylocholinesterazy (nieodwracalne I-AChE)
[edytuj] Zastosowanie
- W lecznictwie
- stany skurczowe obwodowych naczyń krwionośnych - metacholina
- pooperacyjna atonia (brak kurczliwości) jelit i pęcherza moczowego - karbachol, betanechol, edrofonium, fizostygmina, neostygmina
- jaskra (do zmniejszania ciśnienia śródgałkowego) - karbachol, betanechol, pilokarpina, fizostygmina, neostygmina
- pobudzenie wydzielania śliny (w stomatologii) - pilokarpina
- zatrucia atropiną - pilokarpina
- zatrucia kurarynami - odwracalne I-AChE
- nużliwość mięśni (myasthenia gravis) - neostygmina, edrofonium
- Poza lecznicze
- gazy bojowe - Sarin
- insektycydy organofosforanowe
[edytuj] Bibliografia
Janiec Waldemar (red.), Kompendium farmakologii Wydanie II, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2006, ISBN 83-200-3589-9