Plac Stefana Rowińskiego w Ostrowie Wielkopolskim
Z Wikipedii
Plac Stefana Rowińskiego w Ostrowie Wielkopolskim - położony w Śródmieściu plac z zabudową z przełomu XIX i XX wieku. Budynki przy placu nawiązują do różnych stylów architektonicznych, a wiele obiektów było świadkami ważnych wydarzeń w dziejach miasta i Wielkopolski.
[edytuj] Neoromanizm
[edytuj] Neogotyk
- Plebania konkatedralna
Położona za konkatedrą i otoczona obszernym ogrodem. Powstała około roku 1906, posiada ozdobnie zwieńczone ryzality, licowana jest kontrastującymi: czerwoną cegłą i białym tynkiem.
- Dom Katolicki
Powstały pod koniec XIX wieku. Ascetyczny w wyglądzie - prosty budynek z wysokimi (gotyckimi) oknami. Wewnątrz scena teatralna, stworzona w latach zaborów dla przeciwwagi do pruskiego Teatru Miejskiego. Na bokach sceny znajdują się popiersia Tadeusza Kościuszki i Karola Marcinkowskiego, a na kurtynie przedstawione są warszawskie Łazienki. Obiekt był jednym z najważniejszych ośrodków narodowych w Ostrowie w latach pruskich. Najważniejsze wydarzenia, które są związane z Domem Katolickim noszą nazwę Republiki Ostrowskiej.
- Sąd
Lands- und Amtsgericht, obecnie Sąd Rejonowy i Sąd Grodzki. Powstał w 1863 roku z fundacji Bogusława Radziwiłła. W latach 1935-1936 dokonano nadbudowy, która spowodowała częściowe zatarcie cech tzw. stylu normandzkiego, m.in. likwidacji uległy blanki. W 2004 roku dokonano renowacji budynku.
[edytuj] Neorenesans - renesans włoski
- Bank Kupiecki
Budynek z przełomu XIX i XX wieku zawierający także wiele odniesień do neorenesansu. Zdobiony klasycyzującymi ornamentami: lizenami, gzymsami, fryzami. Na budynku znajdują się dwie pamiątkowe tablice: jedna ku czci Piotra Mosia i Stanisława Mikołajczyka, druga odwołuje się do wydarzeń Republiki Ostrowskiej - w budynku mieściła się Powiatowa Rada Ludowa. W latach międzywojennych istniał tu Bank Kupiecki, a obecnie jest to siedziba Sanepidu.
- Kamienica Zakładu Ubezpieczeń Społecznych
Powstała w roku 1913 jako neorenesansowa, przebudowywana znacznie w latach 70., po przebudowach zachowano odwołania do stylów klasycznych. Znajdowały się tu Powiatowa Kasa Chorych, Ubezpieczalnia Społeczna, a do lat 70. redakcja gazety Południowa Wielkopolska.
[edytuj] Neorenesans - renesans francuski
- Kamienica pod adresem Kościelna 9
Powstała w końcu XIX wieku, nawiązuje do renesansu francuskiego. Licowana pomarańczową cegłą, przyozdobiona ryzalitem i niewielką wieżyczką. Obdasznice posiadają tympanony z kartuszami, balkony wzbogacono o ozdobne balustrady i dekoracje w postaci liści akantu. Wysunięty nad balkonami okap podtrzymywany jest przez ozdobne kroksztyny. Mansardę wieńczy barokizujący naczółek z kartuszem herbowym. Sień również jest ornamentowana.
[edytuj] Neobarok
[edytuj] Secesja - modernizm
- Dom Stefana Rowińskiego
Kamienica wzniesiona około roku 1920, zawierająca odniesienia architektoniczne do dwóch stylów. Mieszkał tu i działał Stefan Rowiński - księgarz, działacz społeczny, delegat rządu londyńskiego na Wielkopolskę, polityk endecji. Budynek posiada dwie, ozdobne, wystające z czoła budynku wieżyczki spięte balkonami. Znajduje się na nim tablica pamiątkowa o następującej treści:
- Dom ten był kuźnicą kultury polskiej w okresie zaboru pruskiego. Mieściły się tu księgarnia, redakcja i drukarnia "Gazety Ostrowskiej" - Stefana Rowińskiego 1875-1943.
[edytuj] Modernizm
- Kamienica adwokata Jankowskiego
Przebudowywana na modernistyczną w latach międzywojennych. Obecnie - biura notarialne.
[edytuj] Pomniki
- pomnik św. Jana Nepomucena z ok. 1860 r., zburzony przez hitlerowców w 1939 r., ocalała głowa przechowywana jest w ostrowskiej konkatedrze
- pomnik ks. kard. Mieczysława Ledóchowskiego, ostrowski dostojny więzień, postawiony po I wojnie światowej w hołdzie więzionemu tutaj kardynałowi na postumencie, na którym wcześniej, na ostrowskim Rynku, stał cesarz Wilhelm II. Poświęcony w 1925 r. przez prymasa Edmunda Dalbora. Zburzony przez hitlerowców w 1939 r. Odbudowany wg projektu Łucji Skomorowskiej-Wilimowskiej i poświęcony przez prymasa Józefa Glempa w 1984 r.
- pomnik Żołnierzy Armii Krajowej Ziemi Ostrowskiej, postawiony w 2006 r.
[edytuj] Bibliografia
- Paweł Anders, Kalisz, Ostrów Wielkopolski i okolice, wyd. 2 zmienione, Poznań 1986
- Anna Rogalanka, Sztuka regionu ostrowskiego. Wybrane zabytki i problemy, w:Ostrów Wielkopolski - dzieje miasta i regionu, Poznań 1990
- Ostrów Wielkopolski - dzieje miasta i regionu, praca zbiorowa, Poznań 1990
- Marek Olejniczak, Bedeker ostrowski, Ostrów Wielkopolski 2004
