Z Wikipedii
Pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna L.) - bylina z rodziny psiankowatych (Solanaceae). Ma wiele nazw zwyczajowych: wilcza wiśnia, wilcza jagoda, psinki, leśna tabaka, belladonna. Występuje w Europie, Afryce Północnej, Azji Zachodniej. Introdukowana w części Ameryki Północnej. W Polsce także roślina uprawna i dziczejąca. Występuje głównie w południowej części kraju, roślina rzadka.
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Przypomina niewysoki krzew o wys. od 50 do 150 cm.
- Korzeń
- W pierwszym roku palowy, rozgałęziony. W latach następnych tworzy gałęziste kłącze o średnicy do 7 cm i dużej liczbie korzeni bocznych, z kilkunastoma stożkami wzrostu.
- Łodyga
- Wzniesiona, w dolnej części najczęściej z trzema rozgałęzieniami, wyżej gruczołowato omszona, kanciasta, zielona, częściowo fioletowo lub brunatnie nabiegła.
- Liście
- Jajowate do eliptycznych, zaostrzone, całobrzegie, u nasady zwężone w krótki ogonek. Duże, do 25 cm dł. i 12 szerokości, na szczytach rozgałęzień mniejsze. Na łodygach u dołu skrętoległe, wyżej zbliżone do siebie parami (prawie naprzeciwległe), z których jeden jest zawsze większy a drugi mniejszy.
- Kwiaty
- Pojedyncze (rzadko parami), osadzone w kątach rozgałęzień i kątach ogonków liściowych na krótkich, zwisających szypułkach. Kielich zielony, trwały, otaczający owoc, głęboko rozcięty, do 2 cm dł., korona beczułkowato-dzwonkowata, płatki krótkie, u góry brudnofioletowe, u podstawy brązowożółte, żyłkowane. Korona opada. Pręcików pięć, nitki u dołu omszone, wygięte, słupek jeden z fioletową szyjką. W naszej szerokości geograficznej kwitnie w czerwcu i lipcu.
- Owoce
- Fioletowoczarna, błyszcząca, wielonasienna jagoda wielkości wiśni. Owoc ma słodki smak i jest najbardziej trującą częścią rośliny. Nasiona drobne, nerkowate, brunatne. MTN wynosi od 0,6 do 1,2 g.
- Biotop
- Preferuje miejsca wilgotne, zacienione, z żyzną glebą. Wilczą jagodę można spotkać najczęściej na obrzeżach lasów i na leśnych porębach. Roślina azotolubna, hemikryptofit. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla Ass. Atropetum belladonnae [1]
- Roślina trująca
- Jest jedną z silniej trujących roślin. Szczególnie silnie trujące są owoce. Dawką śmiertelną dla dorosłego człowieka jest 12-15 g suchej masy liści rośliny.
[edytuj] Zastosowanie
- Roślina lecznicza :
- Surowiec zielarski : Roślina, a w szczególności jagody, zawiera alkaloid atropinę oraz hyoscyaminę, i skopolaminę, poza tym flawonoidy kwercetynę, kemferol, garbniki, kwasy organiczne.
- Działanie : Produkowane z pokrzyku preparaty zmniejszają napięcie mięśni gładkich, działają hamująco na układ nerwowy przywspółczulny, rozszerzają źrenicę oka, zmniejszają wydzielanie wszystkich gruczołów. Znajdują zastosowanie w okulistyce podczas badania oka (atropina), a także do leczenia kaszlu, kolki nerkowej i żółciowej, astmy i schorzeń żołądkowo-jelitowych [2].
[edytuj] Ciekawostki
- Łacińska nazwa Atropa wywodzi się od imienia jednej z trzech greckich bogiń przeznaczenia. Właśnie Atropos była tą, która przecinała nić życia. Druga część nazwy belladonna to po łacinie "piękna pani", gdyż Rzymianki używały wyciągów z rośliny jako kosmetyku rozszerzającego źrenice i nadającego im blask oraz skutecznie przyspieszającego i pogłębiającego oddech.
- Jej trujące jagody służyły niegdyś do trucia wilków, stąd nazwa wilcza jagoda.
- Wilcza jagoda w tekstach kultury:
Przypisy
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Jindřich Krejča, Jan Macků: Atlas roślin leczniczych. Warszawa: Zakł. Nar. im. Ossolińskich, 1989. ISBN 83-04-03281-3.
Galeria zdjęć i grafik
