PzKpfw 38(t)

Z Wikipedii

Lehky Tank vz. 38 PzKpfw 38(t) (Panzerkampfwagen 38(tschechische))
PzKpfw 38(t) Ausf. S w muzeum w Munster w barwach niemieckiej 7 Dywizji Pancernej
Dane podstawowe
Państwo	Czechosłowacja / Niemcy
Producent	Škoda w Pilźnie i Českomoravska Kolben Daňek (ČKD) w Pradze
Typ pojazdu	czołg lekki
Trakcja	gąsienicowa
Załoga	4
Historia
Prototypy	1938
Produkcja	1938 – 1942
Wyprodukowano	51
Dane techniczne
Silnik	1 silnik gaźnikowy, 6-cylindrowy Praga EPA I - III o mocy 125 KM (95 kW) przy 2000 obr./min.
Transmisja	mechaniczna
Poj. zb. paliwa	260 l
Pancerz	grubość: 10 – 25 mm
Długość	4,55 m
Szerokość	2,13 m
Wysokość	2,31 m
Prześwit	0,40 m
Masa	9 700 kg (bojowa)
Moc jedn.	13 KM/t
Nacisk jedn.	0,57 lub 0,58 kg/cm²
Osiągi
Prędkość	42 km/h (po drodze) 15 km/h (w terenie)
Zasięg	200 km (po drodze) 150 km (w terenie)
Pokonywanie przeszkód
Brody (głęb.)	0,90 m
Rowy (szer.)	2,10 m
Ściany (wys.)	0,78 m
Kąt podjazdu	29º
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 armata 37,2 mm KwK38(t) L/47,8 (Škoda A-7) kal. 37 mm (zapas amunicji – 90 szt.) 2 karabiny maszynowe MG 37(t) (Model 37) kal. 7,92 mm (zapas amunicji – 2550 szt.)
Użytkownicy
Czechosłowacja, Niemcy, Iran, Peru, Szwajcaria, Szwecja

PzKpfw 38(t) - czechosłowacki czołg używany przez armię niemiecką w czasie II wojny światowej. W armii czechosłowackiej znany był jako LT-38, a według nomenklatury producenta nazywany był Seria TNH, TNHPS, LTP i LTH.

Panzer 38(t) był produkowany do połowy drugiej wojny światowej. Jego produkcja została zakończona gdyż stosunkowo mała wieża czołgu nie mogła pomieścić coraz większych armat które zaczęto montować w czołgach. Jednak ponieważ sama konstrukcja podwozia, układu napędowego i silnika była bardzo udana i sprawdzona w bojach, na podstawie tego czołgu utworzono wiele innych konstrukcji, nie wymagających wieżyczki, takich jak działa pancerne, niszczyciele czołgów Marder i Hetzer czy samobieżne baterie przeciwlotnicze. Szwedzka odmiana tego czołgu Sav m/43 pozostała w służbie do lat 70. XX wieku^{[potrzebne źródło]}.

Spis treści 1 Historia 2 Modele 3 Historia operacyjna 4 Bibliografia

[edytuj] Historia

W 1935 czeska fabryka czołgów ČKD rozpoczęła prace nad następcą czołgu LT-35 który był produkowany w kooperacji ze Škodą. LT-35 był bardzo złożona konstrukcją z szeregiem poważnych wad, ČKD chciało rozpocząć produkcję lepszego modelu dla armii czechosłowackiej jak i na eksport.

Dla nowego typu czołgu postanowiono użyć zawieszenia Christiego. LT-38 okazał się bardzo udaną konstrukcją i sukcesem eksportowym: 50 czołgów zostało sprzedane do Iranu, 24 do Peru i Szwajcarii, zamówienie zostało także złożone przez Łotwę, a w 1938 armia czeska złożyła zamówienie na 150 egzemplarzy modelu TNHPS.

Po przejęciu Czechosłowacji przez Niemcy nazistowskie, kontynuowano produkcję tego czołgu który był dużo lepszym pojazdem niż standardowe wtedy niemieckie czołgi PzKpfw I i PzKpfw II.

Nieco zmodyfikowane podwozie 38(t) zostało użyte do konstrukcji bardzo udanego niszczyciela czołgów Jagdpanzer 38(t).

[edytuj] Modele

• TNHP – wersja eksportowa do Iranu który jako pierwszy złożył zamówienie.
• LTP – wersja eksportowa do Peru.
• LTH – wersja eksportowa do Szwajcarii.
• Str m/41 – licencyjna wersja budowana w Szwecji.
• Sav m/43 – szwedzkie działo pancerne na podwoziu TNH, produkowane w Szwecji.
• Panzer 38(t) A-D – niemieckie wersje czołgu TNH.
• Panzer 38(t) E-G – niemieckie wersje z pancerzem frontowym o grubości 50 mm.
• Panzer 38(t) Ausf S – model przeznaczony dla Szwecji ale używany w armii niemieckiej.
• SdKfz 138 Marder III – działo pancerne z armatą 75 mm z lekkim, niezadaszonym kadłubem.
• SdKfz 139 Marder III – odmiana Mardera III uzbrojona w zdobyczne działo radzieckie 76,2 mm.
• SdKfz 138/1 Grille – samobieżne działo polowe uzbrojone w armatę [150 mm, a także nieuzbrojona wersja tego pojazdu używana jako pojazd amunicyjny.
• SdKfz 140 Flakpanzer 38(t) Gepard – samobieżne działo przeciwlotnicze z działkiem 20 mm.
• SdKfz 140/1 – lekki czołg rozpoznawczy.
• Jagdpanzer 38(t) Hetzer – niszczyciel czołgów z armatą 75 mm L/48 (o długości lufy 48 kalibrów).

[edytuj] Historia operacyjna

Panzer 38(t) służył w czasie kampanii wrześniowej w Polsce (3 dywizja lekka), w czasie ataku na Francję w 1940 i w początkowej fazie ataku na ZSRR. Od 1941 został wycofany z linii frontu ponieważ nie był wystarczającym przeciwnikiem dla radzieckich T-34.

38(t) w wersjach jako działo pancerne i niszczyciel czołgów był konstrukcją bardzo udaną i służył do końca wojny.

Flakpanzer 38(t) nie był takim sukcesem jak inne wersje tego czołgu, był zbyt słabo uzbrojony i opancerzony, aby stawać do walki z alianckimi samolotami myśliwsko-bombowymi, dla których był częstym celem. Jego opancerzenie było tak cienkie, że było z łatwością penetrowane przez ciężkie karabiny maszynowe samolotów.

[edytuj] Bibliografia

• P. Chamberlain i H. Doyle, 1999, Encyclopedia Of German Tanks Of World War Two: The Complete Illustrated Dictionary of German Battle Tanks, Armoured Cars, Self-Propelled Guns and Semi-Track Vechicles, 1939-1945, Sterling, ISBN 978-1-85409-518-3;
• U. Feist, 1974, Leichte Panzers in Action, Sqadron/Signal Publications Inc., ISBN 0-98747-043-5;
• G. Forty, 1995, World War Two Tanks, Osprey Pub Co, ISBN 978-1-85532-532-6;
• D. Jędrzejewski i Z. Lalak, 1999, Niemiecka broń pancerna 1939-1945, Wydawnictwo Lampart, Warszawa, ISBN 83-86776-36-6;
• B. Perrett, 1998, German Light Panzers, 1932-1942, Osprey Publishing, Oxford, ISBN 1-85532-844-5;