Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej

Z Wikipedii

Rada Narodowa Rzeczypospolitej Polskiej – organ konsultacyjny i opiniodawczy prezydenta i rządu RP na uchodźstwie. Ustanowiona dekretem prezydenta RP Władysława Raczkiewicza 9 grudnia 1939 ^[1] we Francji.

Członkowie Rady zostali powołani przez prezydenta 21 grudnia 1939. Byli to : Ignacy Jan Paderewski, Tadeusz Bielecki, Jan Brandys, Arka Bożek, Tytus Filipowicz, Józef Gawlina, Jan Jaworski, Stanisław Jóźwiak, Herman Lieberman, Stanisław Mackiewicz, Stanisław Mikołajczyk, Zygmunt Nowakowski, Ignacy Schwarzbart, Tadeusz Tomaszewski,Zofia Zaleska i Lucjan Żeligowski.

Przewodniczącym Rady został Ignacy Jan Paderewski, a wiceprzewodniczącymi: Tadeusz Bielecki (Stronnictwo Narodowe), Stanisław Mikołajczyk (Stronnictwo Ludowe) i Herman Lieberman (Polska Partia Socjalistyczna).

W skład rady powołano m.in. przedstawicieli partii, które przed wojną znajdowały się w opozycji do sanacji a na emigracji poparły rząd Władysława Sikorskiego: SN, SL, PPS i Stronnictwa Pracy.

W sumie z dwudziestu powołanych ostatecznie do Rady członków wchodziło: po trzech ze stronnictw politycznych, siedmiu bezpartyjnych i jeden przedstawiciel ludności żydowskiej. Została rozwiązana po zawarciu 30 lipca 1941 układu Sikorski-Majski, którego podpisanie spotkało się z ostrym sprzeciwem rady. Reaktywowana została w lutym 1942 pod przewodnictwem Stanisława Grabskiego. Tym razem prezydent powołał w jej skład 31 osób: po 5. przedstawicieli stronnictw, 9. bezpartyjnych, 2. reprezentujących ludność żydowską.

Po niekorzystnych dla Polski ustaleniach mocarstw na konferencji jałtańskiej w lutym 1945, co wywołało przewlekły kryzys w pracach rady, prezydent zmuszony był ją rozwiązać 21 marca.

W 1949, trzecią radę powołał prezydent RP na uchodźstwie August Zaleski. Jej kolejnymi przewodniczącymi byli: Tytus Filipowicz, Zygmunt Podhorski i Franciszek Wilk. Ostatecznie rozwiązała się w 1991 w obliczu przeprowadzenia w Polsce pierwszych po wojnie całkowicie wolnych wyborów do Sejmu i Senatu.

Przypisy