Szałwia wieszcza

Z Wikipedii

Szałwia wieszcza

Systematyka wg Reveala
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Klasa	Rosopsida
Rząd	jasnotowce
Rodzina	jasnotowate
Rodzaj	szałwia
Gatunek	szałwia wieszcza
Nazwa systematyczna
Salvia divinorum Epling & Jativa, 1962
Galeria zdjęć i grafik

Szałwia wieszcza (Salvia divinorum) – gatunek byliny z rodziny jasnotowatych (Lamiaceae Lindl.). Nazywany jest także szałwią proroczą, boską szałwią, szałwią czarownika. Występuje endemicznie w Sierra Mazateca w Meksyku na wysokościach 300–1800 m n.p.m.

[edytuj] Charakterystyka

Pokrój: Roślina osiągająca 0,5–1,5 m wysokości (podczas wegetacji), a podczas kwitnienia wypuszcza pęd generatywny zakończony kwiatostanem, osiągający 3 m.

Sadzonka

Łodyga: Dęta, krucha, o przekroju kwadratowym. Przy potarciu wydziela charakterystyczny zapach.
Liście: Naprzemianległe, eliptyczne z ostrym końcem, o nieregularnych brzegach, osiągające do 30 cm długości i 10 cm szerokości. Błyszczące, w dotyku aksamitne, w smaku bardzo gorzkie.
Kwiaty: Zebrane po 3 do 12 w kwiatostany, purpurowobiałe, bądź niebieskobiałe. Roślina kwitnie rzadko, od października do czerwca. Rozmnażana przez "szczepki".
Biotop: Poszycie lasu.

[edytuj] Zastosowanie

Uprawiana przez szamanów szczepu Mazatec w celach obrzędowych. Sadzona zazwyczaj w poszyciu lasu przy rwących strumieniach. W ostatnich latach uprawiana również w innych częściach świata ze względu na potwierdzone działanie psychoaktywne (redukcja serotoniny)^{[potrzebne źródło]}. Stanowi również obiekt badań z dziedziny psychiatrii, gdyż wykazuje bardzo silne działanie antydepresyjne przy braku stwierdzonych do tej pory efektów ubocznych^{[potrzebne źródło]}.

Skład chemiczny

Jej główny składnik aktywny to salvinorin A, poza tym zawiera jeszcze salvinorin B i salvinorin C.

Historia

Pierwszy opis tej rośliny w zachodniej literaturze został sporządzony przez szwedzkiego antropologa Jean Basseta w 1939 r. Badał on grzyby psylocybinowe w otoczeniu Mazateków i jako pierwszy zanotował używanie przez nich szałwii na uroczystościach religijnych^{[potrzebne źródło]}.

Dokładniejsze informacje o szałwii zanotował Gordon Wasson i Albert Hofmann podczas podróży do Meksyku. Zdobyli materiał roślinny, który zidentyfikowano jako nowy gatunek, mianowicie Salvia divinorium. Gordon Wasson jako pierwszy biały człowiek zażył szałwię podczas obrzędu w 1961 roku. Mazatecka szamanka przygotowała mu napój, wyciskając do wody sok ze świeżych liści. Efekty opisał jako "tańczące kolory w wyrafinowanych trójwymiarowych wzorach".

Pół grama dziesięciokrotnego ekstraktu Salvii

Działanie psychoaktywne

Szałwia była używana przez Mazateków gdy nie było innych środków (grzybów halucynogennych lub powoju). Przed zbiorami szamani klęczeli i odprawiali modły, po czym ostrożnie zbierali liście, aby ich nie uszkodzić. Rytuały Mazateków odbywały się w nocy w ciszy. Średnią dawkę stanowi wg A. Hoffmana 4-12 dużych świeżych liści. Dwa razy większa dawka przepisywana jest dla currandero, szamanów. Liście były podawane zawsze parami, rozgryzane i połykane. Drugą metodą było wyciśnięcie z nich soku. Żucie trwało zazwyczaj około 30 minut i choć liście były później połykane, większość efektów bierze się z salvinorinu A wchłoniętego przez ścianki jamy ustnej. Liście szałwii mają bardzo gorzki smak. Szamani Mazateccy nie mają takiego szacunku dla szałwii, jak dla grzybów psylocybinowych. Gordon Wasson sugerował, że szałwia znana była też Aztekom jako "pipiltzintzintli"^{[potrzebne źródło]}.

W większości państw szałwia i zawarta w niej substancja psychoaktywna (salvinorin A) nie są na liście zakazanych substancji odurzających. W Australii szałwia znajduje się na liście nielegalnych środków^{[potrzebne źródło]}.

Podczas wieloletnich badań nie stwierdzono występowania szkodliwych działań tej właśnie szałwi na organizm człowieka. Nie stwierdzono także, aby powodowała ona uzależnienie fizyczne, czy psychiczne. W niektórych krajach stosowana jest ona jako naturalny środek antydepresyjny. Dotychczasowe badania potwierdziły antydepresyjne działania szałwi bez żadnych efektów ubocznych^{[potrzebne źródło]}.