Jaskrowate

Z Wikipedii

Jaskrowate
Jaskier kaukaski
Systematyka
Domena	jądrowce
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	naczyniowe
Nadgromada	nasienne
Gromada	okrytonasienne
Podgromada	Magnoliophytina
Klasa	Ranunculopsida
Podklasa	jaskrowe
Nadrząd	Ranunculanae
Rząd	jaskrowce
Rodzina	jaskrowate
Nazwa systematyczna
Ranunculaceae
Juss. 1789

Dywan zawilców gajowych
w wiosennym lesie

Ziarnopłon wiosenny

Miłek wiosenny

Przylaszczka pospolita

Powojnik

Jaskrowate (Ranunculaceae Juss., Gen. Pl.: 231, nom. cons., 1789) - rodzina prawie wyłącznie roślin zielnych (także małych krzewów i pnączy) należąca do rzędu jaskrowców (Ranunculales Dumort.). Liczy ok. 2 tysięcy gatunków (w Polsce ok. 75 gatunków). Występują one w klimacie umiarkowanym i chłodnym, często w obszarach górskich. W Polsce na łąkach i w lasach oraz w górach.

[edytuj] Charakterystyka

Liście: Ułożone skrętolegle, bez przylistków, silnie wcinane.
Kwiaty: Zwykle promieniste, zróżnicowane na kielich i koronę. Posiadają najczęściej wiele pręcików i słupków (zbudowanych z 1 owocolistka). Część pręcików często przekształca się w miodniki wydzielające nektar.
Owoce: Otwierające się mieszki, rzadziej mięsiste jagody lub niełupki o charakterze drobnego orzeszka.

Liczne gatunki jaskrowatych zawierają silnie trujące substancje - glikozydy i alkaloidy.

[edytuj] Systematyka

Podrodzina: Trollioideae Raf., Anal. Nat.: 177 1815 - pełnikowe
- Plemię: Trollieae
  - Rodzaj: Beesia Balf. f. & W.W. Sm. –
  - Rodzaj: Calathodes Hook. f. & Thomson
  - Rodzaj: Caltha L. – knieć
  - Rodzaj: Trollius L. – pełnik
- Plemię: Cimicifugeae (Arn.) Torr. & A. Gray, Fl. N. Amer. 1(1): 34 1838
  - Rodzaj: Actaea L. – czerniec
  - Rodzaj: Anemonopsis Siebold & Zucc.
  - Rodzaj: Cimicifuga Wernisch. – pluskwica
  - Rodzaj: Souliea Franch.
- Plemię: Delphinieae Benth. & Hook. f., Gen. Pl. 1: 3 1862
  - Rodzaj: Aconitum L. – tojad
  - Rodzaj: Chienia W.T. Wang, syn. Delphinium L.
  - Rodzaj: Consolida Gray – ostróżeczka
  - Rodzaj: Delphinium L. – ostróżka
  - Rodzaj: Diedropetala Galushko, syn. Delphinium L.
- Plemię: Eranthideae T. Duncan & C.S. Keener, Phytologia 70(1): 26 1991
  - Rodzaj: Eranthis Salisb. – rannik
  - Rodzaj: Megaleranthis Ohwi, syn. Eranthis Salisb.
  - Rodzaj: Shibateranthis Nakai, syn. Eranthis Salisb.
- Plemię: Nigelleae
  - Rodzaj: Garidella L., syn. Nigella L.
  - Rodzaj: Komaroffia Kuntze, syn. Nigella L.
  - Rodzaj: Nigella L. – czarnuszka
Podrodzina: Helleboroideae (DC.) Beilschm., Flora (Bieb.) 16(2): 77, 107 1833 - ciemiernikowe
- Plemię: Helleboreae DC., Syst. Nat. 1: 130, 306.1-15 1817
  - Rodzaj: Helleborus L. – ciemiernik
Podrodzina: Ranunculoideae Arn., Encycl. Brit., ed. 7,5: 94 1832 - jaskrowe
- Plemię: Adonideae Horan., Char. Ess. Fam.: 173 1847
  - Rodzaj: Adonis L. – miłek
  - Rodzaj: Callianthemum C.A. Mey. – rutewnik
- Plemię: Anemoneae DC., Syst. Nat. 1: 129, 168 1817
  - Rodzaj: Anemoclema (Franch.) W.T. Wang -
  - Rodzaj: Anemonidium (Spach) A. Love & D. Love, syn. Anemone L.
  - Rodzaj: Anetilla Galushko, syn. Anemone L.
  - Rodzaj: Arsenjevia Starod., syn. Anemone L.
  - Rodzaj: Anemone L. – zawilec
  - Rodzaj: Archiclematis (Tamura) Tamura, syn. Clematis L.
  - Rodzaj: Atragene L., syn. Clematis L.
  - Rodzaj: Barneoudia Gay
  - Rodzaj: Capethia Britton, syn. Oreithales Schltdl.
  - Rodzaj: Clematis L. – powojnik
  - Rodzaj: Clematopsis Bojer ex Hutch., syn. Clematis L.
  - Rodzaj: Coriflora Weber, syn. Clematis L.
  - Rodzaj: Eriocapitella Nakai, syn. Anemone L.
  - Rodzaj: Hepatica Mill. – przylaszczka
  - Rodzaj: Jurtsevia A. Love & D. Love, syn. Anemone L.
  - Rodzaj: Knowltonia Salisb.
  - Rodzaj: Metanemone W.T. Wang
  - Rodzaj: Metanemone
  - Rodzaj: Miyakea Miyabe & Tatew.
  - Rodzaj: Naravelia Adans.
  - Rodzaj: Oreithales Schltdl.
  - Rodzaj: Pulsatilla Mill. – sasanka
  - Rodzaj: Viorna Rchb., syn. Clematis L.
- Plemię: Ranunculeae DC., Syst. Nat. 1: 130, 228 1817
  - Rodzaj: Aphanostemma A. St.-Hil., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Arcteranthis Greene, syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Aspidophyllum Ulbr., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Batrachium (DC.) Gray – włosienicznik
  - Rodzaj: Beckwithia Jeps., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Callianthemoides
  - Rodzaj: Casalea A. St.-Hil., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Ceratocephalus Pers., syn. Ceratocephala Moench – jaskierek
  - Rodzaj: Cyrtorhyncha Nutt., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Ficaria Schaeff. – ziarnopłon
  - Rodzaj: Gampsoceras Steven, syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Halerpestes Greene
  - Rodzaj: Hamadryas Comm. ex Juss.
  - Rodzaj: Krapfia DC., syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Laccopetalum Ulbr.
  - Rodzaj: Myosurus L. – mysiurek
  - Rodzaj: Oxygraphis Bunge
  - Rodzaj: Paroxygraphis W.W. Sm.
  - Rodzaj: Ranunculus L. – jaskier
  - Rodzaj: Rhopalopodium Ulbr., syn. Ranunculus L.
- Plemię: Trautvetterieae
  - Rodzaj: Kumlienia Greene, syn. Ranunculus L.
  - Rodzaj: Trautvetteria Fisch. & C.A. Mey.
Podrodzina: Isopyroideae - zdrojówkowe
- Plemię: Coptideae
  - Rodzaj: Coptis Salisb.
- Plemię: Asteropyreae
  - Rodzaj: Asteropyrum J.R. Drumm. & Hutch.
- Plemię: Xanthorhizeae
  - Rodzaj: Xanthorhiza Marshall
- Plemię: Isopyreae
  - Rodzaj: Aquilegia L. - orlik
  - Rodzaj: Enemion Raf.
  - Rodzaj: Isopyrum L. – zdrojówka
  - Rodzaj: Leptopyrum Rchb.
  - Rodzaj: Paraquilegia J.R. Drumm. & Hutch.
  - Rodzaj: Paropyrum Ulbr., syn. Isopyrum L.
  - Rodzaj: Semiaquilegia Makino
  - Rodzaj: Urophysa Ulbr.
- Plemię: Dichocarpeae -
  - Rodzaj: Dichocarpum W.T. Wang & P.K. Hsiao –
Podrodzina: Thalictroideae Raf., Anal. Nat.: 176 1815 - rutewkowe
- - Rodzaj: Piuttia Mattei, syn. Thalictrum L. –
  - Rodzaj: Schlagintweitiella Ulbr., syn. Thalictrum L. –
  - Rodzaj: Thalictrum L. – rutewka
  - Rodzaj: Alexeya Pachom., syn. Paraquilegia J.R. Drumm. & Hutch. -
  - Rodzaj: Anemonella Spach -
  - Rodzaj: Psychrophila (DC.) Bercht. & J. Presl -
  - Rodzaj: Syndesmon (Hoffmanns. ex Endl.) Britton, syn. Anemonella Spach –

[edytuj] Rodzaje i gatunki należace do jaskrowatych

ciemiernik (Helleborus)
czarnuszka (roślina) (Nigella)
- czarnuszka damasceńska (Nigella damascena)
- czarnuszka polna (Nigella arvensis)
- czarnuszka siewna (Nigella sativa)
czerniec (Actaea)
- czerniec gronkowy (Actaea spicata)
jaskier (Ranunculus)
knieć (Caltha)
- knieć błotna (Caltha palustris s.l.)
miłek (Adonis)
- miłek letni (Adonis aestivalis)
- miłek szkarłatny (Adonis flammea)
- miłek wiosenny (Adonis vernalis)
mysiurek (Myosorus)
- mysiurek drobny (Myosurus minimus)
orlik (Aquilegia)
- orlik pospolity (Aquilegia vulgaris)
- Aquilegia parviflora
- Aquilegia atrovinosa
ostróżeczka (Consolida)
- ostróżeczka ogrodowa (Consolida ajacis, C. ambigua)
- ostróżeczka polna (Consolida regalis)
- ostróżeczka wschodnia (Consolida orientalis)
ostróżka (Delphinium)
- ostróżka nagołodygowa (Delphinum nudicaule)
- ostróżka ogrodowa (Delphinium cultorum)
- ostróżka szkarłatna (Delphinium cardinale)
- ostróżka tatrzańska (Delphinium oxysepalum)
- ostróżka wyniosła (Delphinium elatum)
- Delphinium pylzowii
pełnik (Trollius)
- pełnik alpejski (Trollius altissimus)
- pełnik chiński (Trollis chinensis)
- pełnik europejski (Trollius europaeus)
- Trollius ircuticus
- Trollius laxus
pluskwica (Cimicifuga)
- pluskwica europejska (Cimicifuga europaea)
- pluskwica groniasta (Cimicifuga racemosa)
powojnik (Clematis)
przylaszczka (Hepatica)
rannik (Eranthis)
- rannik zimowy (Eranthis hyemalis)
rutewka (Thalictrum)
- rutewka mniejsza (Thalictrum minus)
- rutewka orlikolistna (Thalictrum aquilegiifolium)
- rutewka pojedyncza (Thalictrum simplex)
- rutewka wąskolistna (Thalictrum lucidum)
- rutewka żółta (Thalictrum flavum)
sasanka (Pulsatilla)
- sasanka alpejska (Pulsatilla alpina)
- sasanka łąkowa (Pulsatilla pratensis)
- sasanka otwarta (Pulsatilla patens)
- sasanka wiosenna (Pulsatilla vernalis)
- sasanka zwyczajna (Pulsatilla vulgaris)
tojad (Aconitum)
zawilec (Anemone)
zdrojówka (Isopyrum)
- zdrojówka rutewkowata (Isopyrum thalictroides)
ziarnopłon (Ficaria)
- ziarnopłon wiosenny (Ficaria verna)