Brzoza ojcowska
Z Wikipedii
| Brzoza ojcowska | |||||||||||||||||||||||||||||
 Brzozy ojcowskie obok Igły Deotymy w Ojcowskim PN |
|||||||||||||||||||||||||||||
| Systematyka wg Reveala | |||||||||||||||||||||||||||||
| Domena | jądrowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Królestwo | rośliny | ||||||||||||||||||||||||||||
| Podkrólestwo | naczyniowe | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nadgromada | nasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gromada | okrytonasienne | ||||||||||||||||||||||||||||
| Klasa | Rosopsida | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rząd | leszczynowce | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzina | brzozowate | ||||||||||||||||||||||||||||
| Rodzaj | brzoza | ||||||||||||||||||||||||||||
| Gatunek | brzoza ojcowska | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nazwa systematyczna | |||||||||||||||||||||||||||||
| Betula oycoviensis Bess. | |||||||||||||||||||||||||||||
| Prim.Fl.Galic.ii.289. | |||||||||||||||||||||||||||||
| Synonimy | |||||||||||||||||||||||||||||
| Betula pendula ssp. oycoviensis (Besser) A.& D.Loeve | |||||||||||||||||||||||||||||
|
|||||||||||||||||||||||||||||
.gif/240px-Horizontal_rule_line_(black-blue).gif){kind=small}
Brzoza ojcowska (Betula oycoviensis Bess.) - gatunek drzewa lub krzewu należący do rodziny brzozowatych. Występuje na terenie Ojcowskiego PN w południowej części Doliny Prądnika, Doliny Bolechowickiej. Poza Polską spotykana w Siedmiogrodzie, na Słowacji, Ukrainie, Danii i Szwecji, jednak są to pojedyncze stanowiska.
Spis treści |
[edytuj] Charakterystyka
- Pokrój
- Wysoka na 2–15 m, pień o białej i niełuszczącej się korze, bardzo blisko spokrewniona z brzozą brodawkowatą. Gałęzie o krótkopędach dłuższych (szczególnie tych zakończonych kotką żeńską) niż u innych brzóz.
- Kwiaty
- Kwiatostany (kotki) męskie zawiązują się już w drugim roku życia. Kotki żeńskie na pędach bocznych 2 razy dłuższych od nich. Szyszki kwiatostanu o połowę krótsze od kotki. Kwitnienie w kwietniu i maju.
- Liście
- Liście długości 1,5–4 cm, rombowate, ostrym klinem zbiegające wzdłuż ogonka, 5-6-nerwowe, skrętoległe. Na pędach wegetatywnych po 2–7 (zwykle 3), na pędach owocujących po 3–9 (zwykle 4). Mniejsze od liści innych brzóz. Liście letnie, rosnące na długopędach, są większe od rosnących na wiosnę.
- Owoce
- Owocostany o łuskach rozłożystych, zwykle szerszych niż długich, zachowują się na pędach w całości aż do następnej wiosny, o orzeszkach stosunkowo szerszych niż u brzozy brodawkowatej. Rozmnażanie - wysiew nasion daje 50% brzozy ojcowskiej i 50% brzozy brodawkowatej.
[edytuj] Ochrona
Gatunek skrajnie rzadki i nieliczny (kilkaset drzew), objęty w Polsce ścisłą ochroną. Endemit cenny dla nauki.
Kategorie zagrożenia gatunku:
- Kategoria zagrożenia na świecie wg Czerwonej Księgi Gatunków Zagrożonych: VU
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Czerwonej listy roślin i grzybów Polski[1]: V (narażony na wyginięcie)
- Kategoria zagrożenia w Polsce wg Polskiej Czerwonej Księgi Roślin: VU (vulnerable, narażony)
[edytuj] Historia
Brzoza ta znaleziona została w 1805 r. Opisana po raz pierwszy w 1809 r. przez polskiego botanika Wilibalda Bessera jako Betula oycoviensis. W roku 1920 znalazła ją Jadwiga Jentys-Szaferowa, która, po długich badaniach, ogłosiła ich wyniki w roku 1928 w Roczniku Polskiego Towarzystwa Dendrologicznego i w 1953 r. w Ochronie Przyrody (rocznik XXI).
Przypisy
- ↑ Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki, Władysław Wojewoda, Zbigniew Szeląg (red.). Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polska Akademia Nauk, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
