Elie Wiesel
Z Wikipedii
Elie Wiesel, wł. Eliezer Wiesel, (ur. 30 września 1928 w Sighet, obecnie Sighetu Marmatiei) – amerykański pisarz i dziennikarz, pochodzenia węgiersko-żydowskiego.
Urodzony w Rumunii, w ortodoksyjnej, rodzinie chasydów (miał także trzy siostry), w czasie wojny więzień obozów koncentracyjnych w Oświęcimiu i Buchenwaldzie (w Birkenau zginęły jego matka i siostra, w Buchenwaldzie jego ojciec). Po wojnie wyjechał do Francji, gdzie studiował na Sorbonie i rozpoczął pracę dziennikarską, jako współpracownik czasopism francuskich i izraelskich. W 1956 roku wyjechał do USA, gdzie w 1963 roku przyjął obywatelstwo amerykańskie
Jest pomysłodawcą terminu Holocaust.
Wiesel był przewodniczącym amerykańskiej Presidential Commission on the Holocaust, później przemianowanej na U.S. Holocaust Memorial Council – a swą działalność społeczno-polityczną i twórczość poświęcił martyrologii Żydów, ofiar zarówno nazizmu, jak i stalinizmu. Był inicjatorem budowy United States Holocaust Memorial Museum. Jest profesorem nauk humanistycznych w Boston University.
Napisał ponad 40 dzieł, m.in. powieści, Un di Velt Hot Geshvign (A świat pozostał milczący, 1956), La ville de la chance (1962), Le mendiant de Jerusalem (1968), Le testament d'un poete juif assassine (1980), L'oublie (1989), opowiadania, dramaty, opowieści chasydzkie i talmudyczne, eseje. W 1986 otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla. W USA otrzymał w 1986 roku Congressional Gold Medal of Achievement.
Jest aktywnym syjonistą, w 1997 roku otrzymał odznaczenie Guardian of Zion Award. Prawdopodobnie po wojnie w latach 40. współpracował także z terrorystyczną organizację Irgun, która dokonała głośnego zamachu na hotel Króla Dawida.
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus • 2007: MZdsZK, Gore
