Henri Dunant
Z Wikipedii
Jean Henri Dunant | |
![]() Założyciel Czerwonego Krzyża. Laureat pierwszej Pokojowej Nagrody Nobla |
|
Urodzony | 8 maja, 1828 Genewa |
Zmarł | 30 października 1910 Heiden |
![]() |
Jean Henri Dunant (8 maja 1828 – 30 października 1910, Henry Dunant, Henri Dunant) – szwajcarski kupiec, filantrop i założyciel Czerwonego Krzyża. Laureat pierwszej Pokojowej Nagrody Nobla w 1901 (wraz z Francuzem Frédéricem Passy).
Spis treści |
[edytuj] Biografia
Urodzony 8 maja 1828 roku w Genewie (Szwajcaria) w protestanckiej rodzinie kupieckiej. Od wczesnej młodości styka się z ludzką nędzą, towarzysząc matce w odwiedzaniu najbiedniejszych mieszkańców Genewy – chorych, kalekich i umierających. Po ukończeniu gimnazjum pracuje w banku, angażując się jednocześnie w różnorodną działalność społeczną, m.in. pomoc więźniom.
W 1855 wraz z grupą przyjaciół zakłada w Paryżu Światowe Przymierze Stowarzyszeń Młodych Chrześcijan (YMCA). Kilka lat przebywa w Algierii, gdzie m.in. zakłada wzorowe gospodarstwo rolne, które, niestety, podupada. W połowie 1859 wraca do Europy, aby osobiście prosić cesarza Francuzów Napoleona III o wstawiennictwo w realizacji algierskich projektów.
[edytuj] Powstanie Czerwonego Krzyża
24 czerwca 1859, w drodze na spotkanie z cesarzem, przejeżdża koło włoskiego miasteczka Solferino, gdzie dogorywa najkrwawsza w ówczesnej Europie (obok Waterloo) – bitwa pod Solferino, stoczona między armią austriacką a sprzymierzonymi siłami francusko-włoskimi. Liczba ofiar przekracza 40 000. Obok ciał zabitych, których nikt nie zbiera z pola walki, umierają w męczarniach tysiące rannych żołnierzy. Niewielkie i źle zorganizowane wojskowe służby medyczne są bezradne wobec ogromu nieszczęścia. Dunant, choć nie ma żadnego przygotowania medycznego, stara się pomóc rannym i umierającym. W pobliskim kościele w Castiglione organizuje prymitywny szpital, opatruje rannych, dostarcza im wodę do picia, zapisuje ostatnie polecenia umierających. Namawia do pomocy kilka miejscowych kobiet, które – choć z oporami – dają się przekonać, że ranni żołnierze cierpią tak samo, niezależnie od narodowości. Tu powstaje hasło Tutti fratelli – wszyscy jesteśmy braćmi.
![Komitet Pięciu - Komitet Założycielski Czerwonego Krzyża](../../../../images/shared/thumb/4/43/Committee_of_Five_Geneva_1863.jpg/180px-Committee_of_Five_Geneva_1863.jpg)
Przerażające doświadczenia nie dają mu spokoju, interesy przynoszą rozczarowania. Po dwóch latach spędzonych bezowocnie w Paryżu Dunant wraca do Genewy i pisze książkę "Wspomnienie Solferino". Jest to nie tylko relacja z pola bitwy czy opis wstrząsających przeżyć, ale gorący apel do społeczeństw Europy, który ma poruszyć ich sumienia. Niewielka książeczka, przetłumaczona na kilka języków i wydana w niemal wszystkich krajach europejskich, zdobywa ogromną popularność. Dunant proponuje w niej:
- powołanie we wszystkich krajach stowarzyszeń pomocy, których przeszkoleni wolontariusze mogliby nieść ratunek rannym na polu walki
- zapewnienie im bezpieczeństwa przy pomocy wyróżniającego znaku, powszechnie uznawanego przez wszystkie strony konfliktu i dającego status pełnej neutralności.
W lutym 1863 powstaje w Genewie tzw. Komitet Pięciu, w którym obok Dunanta zasiadają czterej wpływowi obywatele szwajcarscy.
26 października 1863, z inicjatywy Dunanta, Komitet Pięciu zwołuje do Genewy międzynarodową konferencję, w której bierze udział 14 oficjalnych delegacji krajów europejskich oraz wielu obserwatorów. Większość idei Henry Dunanta zostaje zaakceptowana, m.in. powołanie narodowych komitetów pomocy rannym, ochrona personelu medycznego podczas działań wojennych i wspólny znak ochronny – czerwony krzyż na białym tle.
Dzień 29 października 1863, w którym konferencja przyjmuje te rezolucje, uznany zostaje za dzień powstania Czerwonego Krzyża.
[edytuj] Opuszczony stary człowiek
Po 1867, w wyniku niesnasek i sporów wśród założycieli Czerwonego Krzyża, Dunant wycofuje się z Komitetu. Pogarsza się też zdecydowanie jego sytuacja materialna, a kolejne idee, jak np. utworzenie stref bezpieczeństwa dla cywilnych uchodźców, powołanie Światowej Organizacji Zdrowia czy Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, nie znajdują zrozumienia rządów państw europejskich.
W 1887 roku, po latach tułaczki i niepowodzeń, opuszczony przez wszystkich, Dunant osiedla się w przytułku dla ubogich w szwajcarskim miasteczku Heiden. W 1895 odnajduje go tam dziennikarz, którego artykuły o tym, że założyciel Czerwonego Krzyża żyje w ubóstwie i zapomnieniu, poruszają całą Europę.
Rezultatem jest przyznanie przez parlament norweski w 1901 pierwszej pokojowej nagrody Nobla Henry Dunantowi. Zmęczony, schorowany, stary człowiek nie chce już jednak żadnych zaszczytów i powrotu do życia publicznego. 30 października 1910 Henry Dunant umiera w swoim skromnym pokoju w przytułku w Heiden (Szwajcaria).
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Linki zewnętrzne
[edytuj] Źródła
- Beata Tarnowska (red.), Nagrody Nobla. Leksykon PWN, Warszawa 2001
- sylwetka Henri Dunanta w języku angielskim (z fotografią) (en)
1901: Dunant, Passy • 1902: Ducommun, Gobat • 1903: Cremer • 1904: IPM • 1905: Suttner • 1906: Roosevelt • 1907: Moneta, Renault • 1908: Arnoldson, Bajer • 1909: Beernaert, Estournelles de Constant • 1910: MSPB • 1911: Asser, Fried • 1912: Root • 1913: La Fontaine • 1917: Czerwony Krzyż • 1919: Wilson • 1920: Bourgeois • 1921: Branting, Lange • 1922: Nansen • 1925: Chamberlain, Dawes • 1926: Briand, Stresemann • 1927: Buisson, Quidde • 1929: Kellogg • 1930: Söderblom • 1931: Addams, Butler • 1933: Angell • 1934: Henderson • 1935: Ossietzky • 1936: Lamas • 1937: Cecil • 1938: Biuro Nansenowskie • 1944: Czerwony Krzyż • 1945: Hull • 1946: Balch, Mott • 1947: Kwakrzy • 1949: Boyd Orr • 1950: Bunche • 1951: Jouhaux • 1952: Schweitzer • 1953: Marshall • 1954: WKNZdsU • 1957: Pearson • 1958: Pire • 1959: Noel-Baker • 1960: Lutuli • 1961: Hammarskjöld • 1962: Pauling • 1963: Czerwony Krzyż • 1964: King • 1965: UNICEF • 1968: Cassin • 1969: MOP • 1970: Borlaug • 1971: Brandt • 1973: Kissinger, Le • 1974: MacBride, Satō • 1975: Sacharow • 1976: Williams, Corrigan • 1977: AI • 1978: Sadat, Begin • 1979: Matka Teresa • 1980: Esquivel • 1981: WKNZdsU • 1982: Myrdal, García Robles • 1983: Wałęsa • 1984: Tutu • 1985: Lekarze Przeciw Wojnie Nuklearnej • 1986: Wiesel • 1987: Arias • 1988: Siły Pokojowe ONZ • 1989: Dalai Lama • 1990: Gorbaczow • 1991: Suu Kyi • 1992: Menchú • 1993: Mandela, de Klerk • 1994: Arafat, Peres, Rabin • 1995: Pugwash, Rotblat • 1996: Belo, Ramos Horta • 1997: ICBL, J.Williams • 1998: Hume, Trimble • 1999: Lekarze bez Granic • 2000: Kim • 2001: ONZ, Annan • 2002: Carter • 2003: Ebadi • 2004: Maathai • 2005: MAEA, ElBaradei • 2006: Grameen Bank, Yunus • 2007: MZdsZK, Gore