Parafia MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie
Z Wikipedii
| Parafia MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie | |
 kościół parafialny (2007) |
|
| Wyznanie | Kościół rzymskokatolicki |
| Diecezja | toruńska |
| Region | brodnicki |
| Dekanat | Działdowo |
| Data powołania | 10 marca 1928 |
| Miejscowość | Iłowo-Osada |
| Adres | ul. Wyzwolenia 31; 13-240 Iłowo-Osada (e-mail) |
| Telefon | (023) 654 10 25 |
| Liczba wiernych | ~ 3.000 |
| Proboszcz | ks.kan.mgr Jan Pezara (od 2001) |
| Duszpasterze | ks. mgr Jacek Piotr Wróblewski |
| Grupy parafialne | Żywy Różaniec, Akcja Katolicka, Modlitewna Grupa Świętego Józefa, Chór parafialny, Schola, Ministranci i lektorzy, Parafialny Zespół Caritas |
| Odpusty parafialne | Matki Bożej Królowej Różańca Świętego (niedziela po uroczystości) Najświętszego Serca Pana Jezusa (niedziela po uroczystości) |
| Nabożeństwa • dni powszednie • niedziele i święta |
7:00, 18:00 7:30, 8:45, 11:00, 16:00 |
| Strona internetowa parafii | |
Parafia MB Królowej Różańca Świętego w Iłowie-Osadzie – parafia rzymskokatolicka w diecezji toruńskiej, w dekanacie działdowskim, z siedzibą w Iłowie-Osadzie.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Pierwsze wzmianki historyczne o Iłowie datuje się na rok 1403. Początkowo w miejscowości nie było kościoła, a okoliczna ludność uczęszczała do kościoła katolickiego w Narzymiu. Po sekularyzacji dóbr krzyżackich i wprowadzeniu luteranizmu jako religii państwowej w Prusach Książęcych, Iłowo zostało włączone do parafii ewangelicko-augsburskiej w Narzymiu.
W końcu XIX w. w Iłowie zaczęto odprawiać rzymskokatolickie nabożeństwa w prywatnym mieszkaniu. Pierwsza taka msza św. została odprawiona w 1899 r. Nabożeństwa były odprawiane co 4-6 tygodni w niedziele, na przemian przez księży z Białut i Działdowa. Od 1902 r. Iłowo należało do parafii katolickiej w Białutach. W 1912 r. ewangelicko-unijna gmina Kościelna z Narzymia wybudowała w Iłowie (ze składek parafian) Dom Modlitwy – murowaną kaplicę publiczną.
Na początku XX w. w Iłowie mieszkało 416 osób, prawie wyłącznie Polacy (62,5% ewangelicy, 37,5% katolicy). Od 1921 r. rzymskokatolickie nabożeństwa w Iłowie były odprawiane w prywatnym mieszkaniu co drugą niedzielę. Z inicjatywy proboszcza z Białut ks. Leona Sochaczewskiego w 1924 r. powołano Towarzystwo Budowy Kościoła w Iłowie. Kościół został wybudowany w 1927 r. projektu architekta Kwiatkowskiego z Urzędu Wojewódzkiego w Toruniu. Kościół został poświęcony przez ks. Władysława Tymeckiego – dziekana z Grążaw. Dnia 10 III 1928 r. ks. biskup Stanisław Okoniewski utworzył w Iłowie parafię, wyłączając ją z parafii białuckiej. Kościół parafialny konsekrował biskup Kazimierz Kowalski w dniu odpustu 7 października 1953 r. W okresie międzywojennym do nowo powstałej parafii katolickiej w Iłowie należały następujące miejscowości Iłowo Dworzec, Stare Iłowo, Janowo i Dwukoły oraz Kraszewo. Działały czynnie stowarzyszenia: Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej (od 1927 r.), Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej (od 1927 r.), Dzieło Rozkrzewienia Wiary (od 1926 r.), Stowarzyszenie Mężów Katolickich, a następnie, w ramach Akcji Katolickiej: Katolickie Stowarzyszenie Mężów, Katolickie Stowarzyszenie Kobiet, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Żeńskiej, Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży Męskiej.
Parafię w Iłowie w 1939 zamieszkiwało 2980 katolików, 950 protestantów, 23 żydów, 14 Badaczy Pisma Świętego i 4 prawosławnych. Kuratusem był ks. Tadeusz Broniszewski, a wikariuszem ks. Leonard Knuth. Po wybuchu II wojny światowej żandarmeria niemiecka przejęła plebanię w Iłowie, wikariusza wraz z organistą aresztowano, natomiast proboszcz zdołał schronić się w Klukowie koło Nasielska. Kościół zamknięto i urządzono w nim magazyn mebli. Podczas okupacji parafie powiatu działdowskiego w ramach administracji kościelnej podlegały komisarzowi biskupiemu ks. Pawłowi Pankowi, oddane mu w opiekę przez biskupa Karola Marię Spletta w dniu 19 marca 1941. Mimo zamknięcia kościoła parafialnego pracę duszpasterską w parafii iłowskiej w okresie okupacji prowadzili:
- od początku wojny do 11 lipca 1940 ks. kuratus T. Broniszewski,
- od początku wojny do 9 kwietnia 1940 ks. wikariusz L. Knuth,
- od jesieni 1940 do jesieni 1941 dojeżdżał z Działdowa ks. Edmund Kleybor,
- od 20 września 1941 do końca wojny dojeżdżał z Nidzicy ks. Engelbert Rahmel.
Po wojnie kościół ponownie otwarto. Administracyjnie podlegał diecezji chełmińskiej, a po reformie z 25 marca 1992 do diecezji toruńskiej.
[edytuj] Kościół parafialny
Kościół parafialny został oddany do użytku w 1927 r. Jest to budowla murowana cegły na kamiennej podmurówce, otynkowana, trójnawowa w stylu neobarokowym. Wieża kwadratowa.
Wyposażenie kościoła jest jednorodne i nawiązuje do form barokowych, pochodzi głównie z lat 30. oraz 50. XX w. Na głównym ołtarzu znajduje się obraz Matki Boskiej Różańcowej (na zasuwie obraz Najświętszego Serca Pana Jezusa), w zwieńczeniu obraz św. Judy Tadeusza. Ołtarz w lewej bocznej nawie przedstawia św. Barbarę, a w nasadzie św. Teresę od Dzieciątka Jezus. Ołtarz boczny prawy jest późniejszy i wykonany został prawdopodobnie po wojnie. Głównym jego obrazem jest św. Józef z Dzieciątkiem. Wnętrze kościoła odnowiono w 1997 r.
Organy o zewnętrznej oprawie neoklasycystycznej i współczesnym jej wyposażeniu instrumentu, zbudował w 1930 r. W. Biernacki.
W kościele znajduje się barokowa monstrancja z 1702 r., ufundowana przez Mikołaja Wojciecha Więckowicza, proboszcza w Czarżach dla tamtejszego kościoła.
[edytuj] Inne kaplice i kościoły
Na terenie parafii znajduje się Dom Zakonny Zgromadzenia Sióstr Świętego Józefa III Zakonu św. Franciszka z Asyżu CFSS. Zgromadzenie sióstr józefitek zostało założone w 1884 r. we Lwowie przez ks. Zygmunta Gorazdowskiego (1845-1920). Na parterze domu zakonnego, znajduje się półpubliczna kaplica pw. św. Józefa. Raz w tygodniu (we wtorek) w kaplicy odprawiana jest msza święta, w której uczestniczy około 20 wiernych.
[edytuj] Miejscowości należące do parafii
[edytuj] Duszpasterze parafii
[edytuj] Proboszczowie
- ks. kan. mgr Jan Pezara (ur. 8 sierpnia 1956), wizytator katechetyczny dekanatu działdowskiego i obecny proboszcz parafii Iłowo-Osada
- Święcenia kapłańskie otrzymał 30 maja 1982 roku w Pelplinie z rąk ks. Biskupa Mariana Przykuckiego. Następnie był wikariuszem w Chojnicach w parafiach Ścięcia św.Jana Chrzciciela i Matki Bożej Królowej Polski, w Gdyni-Grabówku i w Grudziądzu-Strzemięcinie. W 1992 roku został proboszczem w parafii Skarlinie i administratorem w parafii Mikołajki. Od 15.07.2001 roku jest proboszczem parafii Iłowo-Osada.
- ks. kan. Franciszek Szczeblewski (ur. 7 marca 1921 r. w Czersku – zm. 29 grudnia 2004 r. w Działdowie).
- Wyświęcony 21 grudnia 1952 r. Następnie wikariusz w Grudziądzu i w Brodnicy oraz administrator w Cielętach. Od 1975 roku proboszcz w Iłowie-Osadzie. W latach 1977-1992 był dziekanem dekanatu działdowskiego. W 2001 r. przeszedł na emeryturę, ale pozostał w parafii Iłowo. Zmarł po długiej chorobie w 2004 r. [1].
- ks. Edmund Domański (ur. 1908 w Rokitnie na Wołyniu – zm. 21 kwietnia 1984 w Płońsku) – administrator parafii Iłowo tuż po II wojnie światowej.
- Po ukończeniu Gimnazjum Klasycznego Biskupiego w Płocku i sześcioletniego seminarium duchownego rozpoczął pracę jako kapłan w diecezji Łuckiej (obecnie Ukraina). W latach 1935-1939 nauczał religii na Wołyniu, najpierw w Szkole Powszechnej we Włodzimierzu, następnie w Starej Hucie i Moczulance. Po wojnie przybył do Polski i został zatrudniony jako administrator parafii Iłowo. Tutaj w 1945 r. założył Gimnazjum Mechaniczno-Kolejowe, w którym pełnił obowiązki dyrektora i nauczyciela religii. W 1947 r. został odwołany z funkcji dyrektora, opuścił Iłowo i został proboszczem parafii Sztutowo koło Sierpca, następnie w Rokiciu koło Płocka, wreszcie w Królewie. Dla uczczenia pamięci i zasług imię ks. Edmunda Domańskiego nadano Zasadniczej Szkole Zawodowej w Iłowie (17 maja 1996 r.)[2].
- ks. Tadeusz Broniszewski (ur. 30 maja 1908 r. w Chełmży – zm. 11 lutego 1991 r. w Suwałkach), wyświęcony 19 grudnia 1931 r. przez ks. biskupa Stanisława Okoniewskiego. Jako wikariusz pracował w Kijowie (1932 r.), Piemażkowie (1932-1934), Brusach (1934-1935). W latach 1936-1937 był kuratusem Zakładu św. Karola Boromeusza. 1 lipca 1937 został mianowany kuratusem parafii w Iłowie. W 1940 roku, uciekając przed aresztowaniami schronił się w Klukowie koło Nasielska, gdzie pracował nierozpoznany w czasie okupacji jako tłumacz języka niemieckiego prawie do końca wojny. Następnie w latach 1945-1949 duszpasterzował w Łążynie i Bierzgłowie. Do Iłowa powrócił w 1950 r. i sprawował tu posługę kapłańską do 15 września 1975 r., kiedy to został emerytowany ze względu na stan zdrowia. Zmarł w szpitalu w Suwałkach. Pochowany został 14 lutego 1991 roku w parafii Matki Bożej Miłosierdzia w Suwałkach. [3]
[edytuj] Wikariusze
(lista chronologiczna)
Ta sekcja jest zalążkiem. Jeśli możesz, rozbuduj ją.
- ks. mgr Jacek Piotr Wróblewski (ur. 14.10.1977 r.), wyświęcony 24.06.2006 r. w Toruniu. W parafii iłowskiej od 01.09.2007 r. do obecnie
- ks. Tomasz Pokornowski - w parafii iłowskiej w latach 1988-1989. Obecnie wizytator dekanalny w dekanacie Golub.
- ks. Marek Lubieniecki – w parafii iłowskiej w latach 1984-1988. Obecny wicedziekan dekanatu Nowe Miasto Lubawskie
- ks. Leszek Knut – w parafii iłowskiej ok. roku 1982
- ks. M. Szymański - w parafii iłowskiej ok. roku 1978
- ks. Leonard Knuth (ur. 31.10.1911 r. – zm. 13.07.1977 r.), wyświęcony 11 czerwca 1938 r. W parafii iłowskiej na stanowisku wikariusza tuż przed wybuchem II wojny światowej. 9 kwietnia 1940 roku został aresztowany przez hitlerowców i osadzony w obozie w Działdowie, a po czterech tygodniach przetransportowano go do Sachsenhausen. Następnie został przewieziony do Dachau (nr obozowy 22794), gdzie doczekał wyzwolenia. Po wojnie pracował jako kapelan w ośrodkach polskich za granicą. Zginął w wypadku w USA, w wieku 66 lat.
[edytuj] Zobacz też
Przypisy
- ↑ Na podstawie artykułu w Głosie Torunia nr 4 – XLVIII – 23 stycznia 2005 rok
- ↑ Na podstawie www parafii oraz strony szkoły
- ↑ Na podstawie ksiąg metrykalnych parafii Brusy i akt personalnych ks. Tadeusza Broniszewskiego
