Tadeusz Piskor
Z Wikipedii
Tadeusz Ludwik Piskor (ur. 1 lutego 1889 w Borze koło Ostrowca Świętokrzyskiego, zm. 22 marca 1951 w Londynie) - generał dywizji Wojska Polskiego.
Spis treści |
[edytuj] Młodość
Syn Władysława, inżyniera hutnika, i Julii z Zagórskich. Absolwent Gimnazjum Filologicznego im. Generała Pawła Chrzanowskiego w Warszawie (1907). W 1908 rozpoczął studia na Wydziale Nauk Ścisłych Instytutu Politechnicznego w Liège w Belgii. W 1910 przeniósł się do Lwowa, kontynuując studia na Wydziale Budowy Maszyn Politechniki Lwowskiej.
[edytuj] W organizacjach niepodległościowych
W Belgii był współzałożycielem Związku Walki Czynnej (1909). We Lwowie był nadal związany z ruchem niepodległościowym (ZWC). 15 października 1912 wstąpił do Związku Strzeleckiego, w którym ukończył kurs oficerski (1912), uzyskując stopień podporucznika. Był jednym z oficerów ulubionych przez Komendanta J. Piłsudskiego. 1 listopada 1913 został komendantem szkoły podoficerskiej.
[edytuj] W Legionach Polskich
W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich. Początkowo służył w sztabie I Brygady, a następnie dowodził kompanią w VI Batalionie. Na froncie wykazał talent dowódczy, toteż szybko awansował (dowódca batalionu, przejściowo szef sztabu, a następnie I oficer sztabu I Brygady). W grudniu 1914 został ranny. Po kryzysie przysięgowym (lipiec 1917) internowany w obozie w Beniaminowie. Po wyjściu z obozu 29 września 1918 przez krótki okres był w Polskiej Organizacji Wojskowej.
[edytuj] W Wojsku Polskim
Od listopada 1918 w Wojsku Polskim. 21 listopada 1918 mianowany szefem sztabu Dowództwa Okręgu Generalnego Lublin. 3 stycznia 1919 został szefem sztabu Grupy Operacyjnej "Bug", 20 lutego – szefem sztabu 2 Dywizji Piechoty Legionów, Grupy Operacyjnej Kawalerii płk. Władysława Beliny-Prażmowskiego i Grupy Operacyjnej gen.Edwarda Rydza-Śmigłego. Brał udział w działaniach bojowych na froncie; został ranny w styczniu 1919. W okresie od listopada 1919 do kwietnia 1920 był adiutantem generalnym Naczelnika Państwa i Naczelnego Wodza Józefa Piłsudskiego.
W lipcu 1920 został szefem Oddziału III Naczelnego Dowództwa. Po zakończeniu działań wojennych nadal zajmował odpowiedzialne stanowiska sztabowe w Naczelnym Dowództwie WP i Ścisłej Radzie Wojennej, był m.in. II zastępcą szefa Sztabu Generalnego. W latach 1923–1924 ukończył kursy dla wyższych dowódców w Wyższej Szkole Wojennej i w Centrum Wyższych Studiów Wojskowych w Warszawie. Uzupełniał studia również we Francji. W lipcu 1923 otrzymał nominację na stopień generała brygady. Na krótki okres (październik 1925–czerwiec 1926) przeszedł do służby liniowej na stanowisko dowódcy 28 Dywizji Piechoty w Warszawie.
28 czerwca 1926 został szefem Sztabu Generalnego WP, przemianowanego w 1928 na Sztab Główny WP. 3 grudnia 1931 zwolniony ze stanowiska szefa SG WP i mianowany inspektorem armii.[1]
1 stycznia 1928 Prezydent RP, Ignacy Mościcki awansował go na generała dywizji ze starszeństwem z dnia 1 stycznia 1928 i lokatą 3.[2]
[edytuj] Kampania wrześniowa
4 września 1939 został mianowany dowódcą Armią "Lublin". Z 13 na 14 września 1939 Naczelny Wódz podporządkował mu Armię "Kraków". Najpierw podległe mu wojska osłaniały rubież rzeki Wisły. Później generał podjął decyzję przebijania się dowodzonymi siłami do Lwowa wzdłuż osi Tomaszów Lubelski–Bełżec. 19 września w rejonie Tomaszowa Lubelskiego Niemcom udało się całkowicie okrążyć armie dowodzone przez gen. Piskora. Wobec niepowodzenia podjętych w nocy z 19 na 20 września prób wyjścia z okrążenia i prawie całkowitego wyczerpania amunicji artyleryjskiej, zapadła decyzja o kapitulacji. Generał wydał rozkaz zaprzestania walk i zniszczenia sprzętu bojowego oraz przekazał do Lublina rozkaz zalecający wojskowym przejście do konspiracji.
[edytuj] Niewola
20 września 1939) został wzięty do niewoli. Przebywał w w kilku oflagach: VII A Murnau (był starszym obozu), VIII B Silberberg, IV C Colditz, X C Lübeck i VI B Dössel (był komendantem tajnej organizacji wojskowej, wchodzącej w struktury AK).
[edytuj] Na emigracji
Po uwolnieniu 30 kwietnia 1945 wyjechał do Wielkiej Brytanii i osiadł w Londynie. Od 2 lipca 1945 pozostawał w dyspozycji szefa Sztabu Naczelnego Wodza. Był mocno schorowany, ale mimo to działał w Komisji Historycznej Sztabu Głównego i przewodniczył Komisji ds. Żołnierzy 1939. Zmarł w Londynie, pochowany początkowo na cmentarzu St. Mary's w Kensal Green. 23 września 1990 urna z prochami spoczęła w Tomaszowie Lubelskim.
Żonaty z Marią Ines z Rudnickich (zmarłą w latach trzydziestych), miał córkę zmarłą w dzieciństwie. W 1940 ożenił z Lucyną z Kacperskich, miał syna Jerzego (1946).
[edytuj] Bibliografia
Autor wielu publikacji:
- „Wyprawa wileńska”, Warszawa 1919;
- „Gra wojenna z dwoma zadaniami taktycznymi”, Warszawa 1919;
- „System trójdzielny w organizacji wyższych jednostek wojskowych”, Warszawa 1920;
- „Działania dywizji kawalerii na Ukrainie od 20 IV do 20 VII 1920”, Warszawa 1926;
- „Myśl manewru znad Wieprza”, „Niepodległość” 1951, t. 3;
- „Piłsudski i Lwów”, „Wiadomości”, 1951, nr 268
[edytuj] Odznaczony
Orderem Virtuti Militari V klasy, Orderem Odrodzenia Polski III i IV klasy, Krzyżem Niepodległości z Mieczami oraz czterokrotnie Krzyżem Walecznych, Złotym Krzyżem Zasługi, medalem pamiątkowym „Za Wojnę Lat 1918–1921” i Medalem Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości. Posiadał również liczne ordery i odznaczenia francuskie (Legia Honorowa 3 klasy), czechosłowackie, estońskie, fińskie, japońskie, jugosłowiańskie i rumuńskie.
[edytuj] Awanse:
- Podporucznik – 1912
- porucznik – 1913
- kapitan – 1915
- major – 1918
- podpułkownik – 1919
- pułkownik – 22 maja 1920
- generał brygady – 31 marca 1924
- generał dywizji – 1 stycznia 1928.
[edytuj] Zobacz:
- Generałowie polscy
- Generałowie II Rzeczypospolitej Polskiej
- Generałowie polscy w niewoli
- Generałowie w ujęciu historycznym - statystyka
