Wybory prezydenckie w Polsce w 2005 roku
Z Wikipedii
Ten artykuł jest częścią serii Polityka Polski |
Prawo |
---|
Konstytucja Polskie prawo |
Władza wykonawcza |
Prezydent Lech Kaczyński Prezes Rady Ministrów Donald Tusk Rada Ministrów |
Władza ustawodawcza |
Sejm Senat Zgromadzenie Narodowe |
Władza sądownicza |
Sąd Najwyższy Trybunał Konstytucyjny Trybunał Stanu Naczelny Sąd Administracyjny |
Samorząd terytorialny |
Samorząd w Polsce Samorząd gminny Samorząd powiatowy Samorząd województwa |
Kluby parlamentarne |
PO PiS Lewica PSL |
Wybory |
Wybory w Polsce (od 1989):
prezydenckie: |
Wybory prezydenckie w Polsce odbyły się na terenie całego kraju oraz w kilkudziesięciu obwodach wyborczych ulokowanych za granicą Polski. W wyniku głosowania czwartym prezydentem III Rzeczypospolitej (a trzecim wybranym w wyborach powszechnych) został Lech Kaczyński, który zastąpił Aleksandra Kwaśniewskiego.
Państwowa Komisja Wyborcza zarejestrowała oficjalnie szesnastu kandydatów. Na kartach do głosowania znalazło się 14 kandydatów, dwóch kolejnych wykreślono przed datą wyborów. Pierwsza tura wyborów prezydenckich odbyła się 9 października 2005, druga tura, do której przeszli Lech Kaczyński oraz Donald Tusk, odbyła się dwa tygodnie później – 23 października 2005.
[edytuj] Kalendarz wyborczy
- 18 maja 2005 marszałek Sejmu Włodzimierz Cimoszewicz ogłosił, że wybory odbędą się 9 października. Ewentualna II tura miała odbyć się dwa tygodnie później – 23 października.
- Do 15 sierpnia komitety wyborcze musiały zgłosić się do Państwowej Komisji Wyborczej z wnioskiem o rejestrację. Do zarejestrowania komitetu trzeba było zebrać minimum 1000 podpisów popierających kandydata danego komitetu. Po zarejestrowaniu się, komitety musiały zebrać 100 tys. podpisów z poparciem dla kandydata na prezydenta, a następnie zgłosić go do PKW (do 25 sierpnia do godz. 24).
- 25 sierpnia upłynął termin powołania przez PKW okręgowych komisji wyborczych.
- Do 4 września PKW miała podać do wiadomości publicznej informacje o granicach i numerach obwodów głosowania oraz siedzibach obwodowych komisji wyborczych. Pełnomocnicy komitetów wyborczych mieli czas do 9 września na zgłoszenie kandydatów do obwodowych komisji wyborczych.
- 9 września upłynął termin zgłaszania przez armatorów wniosków o utworzenie na polskich statkach morskich obwodów głosowania.
- Do 18 września wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast musieli powołać obwodowe komisje wyborcze, a PKW podać informacje o numerach i granicach obwodów głosowania za granicą i siedzibach obwodowych komisji wyborczych, w których głosować mieli Polacy pozostający poza krajem.
- Od 18 do 25 września żołnierze zasadniczej lub okresowej służby wojskowej, ratownicy odbywający służbę zasadniczą w obronie cywilnej, policjanci z jednostek skoszarowanych, funkcjonariusze Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej i Służby Więziennej pełniący służbę w systemie skoszarowanym, mieli czas na składanie wniosków o dopisanie ich do spisu wyborców w miejscowości, w której odbywają służbę.
[edytuj] Kandydaci na urząd prezydenta RP
[edytuj] Oficjalni kandydaci
Kandydaci: | ||||
Imię i nazwisko | Przynależność partyjna kandydata | Partie udzielające poparcia | ||
---|---|---|---|---|
Henryka Bochniarz | bezpartyjna | PD | ||
Marek Borowski | SdPl | SdPl, UP, Zieloni 2004 | ||
Leszek Bubel | PPN | PPN | ||
Liwiusz Ilasz | bezpartyjny | brak | ||
Lech Kaczyński | PiS | PiS, RP, ZChN | ||
Jarosław Kalinowski | PSL | PSL | ||
Janusz Korwin-Mikke | UPR | PJKM, UPR | ||
Andrzej Lepper | Samoobrona RP | Samoobrona RP | ||
Jan Pyszko | ONP - LP | ONP - LP | ||
Adam Słomka | KPN - OP | KPN, KPN - OP, PRS | ||
Donald Tusk | PO | PO | ||
Stanisław Tymiński | bezpartyjny | OKO |
[edytuj] Wycofani kandydaci
Kandydaci, którzy zrezygnowali: | |||||
Imię i nazwisko | Przynależność partyjna kandydata | Partie udzielające poparcia | Data rezygnacji kandydata | ||
---|---|---|---|---|---|
Zbigniew Religa | bezpartyjny | Partia Centrum | 2 września 2005 | ||
Włodzimierz Cimoszewicz | SLD | SLD, UL III RP | 14 września 2005 | ||
Maciej Giertych | LPR | LPR | 4 października 2005 |
[edytuj] Zmarły kandydat
Zmarły kandydat: | |||||
Imię i nazwisko | Przynależność partyjna kandydata | Partie udzielające poparcia | Data śmierci kandydata | ||
---|---|---|---|---|---|
Daniel Podrzycki | PPP | APPR, KPP, NL, PPS, PPP | 24 września 2005 |
[edytuj] Inne osoby zgłaszające chęć startu w wyborach
Dziesięć osób zgłosiło chęć kandydowania w wyborach i zarejestrowało swoje komitety wyborcze, jednak nie zdołało uzbierać wymaganych 100 000 podpisów, byli to: Arnold Buzdygan, Stanisław Ceberek, Gabriel Janowski, Jan Antoni Kiełb, Waldemar Janusz Kossakowski, Marian Romuald Rembelski, Zbigniew Roliński, Sławomir Salomon, Maria Szyszkowska, Bolesław Tejkowski.
W mediach spekulowano też, że w wyborach mogą wystartować m.in. Tomasz Lis, Jolanta Kwaśniewska, Marek Belka, Adam Gierek, Izabela Jaruga-Nowacka, Marek Goliszewski, Lech Wałęsa, jednak ostatecznie żadna z tych osób nie zdecydowała się na wystawienie swojej kandydatury.
[edytuj] Charakterystyka zarejestrowanych kandydatów
Charakterystyka kandydatów: | |||||
Kandydat | Wiek | Wykształcenie | Hasła wyborcze | ||
---|---|---|---|---|---|
Henryka Teodora Bochniarz | lat 57 | wyższe (dr) | Wybieram konkrety | ||
Marek Stefan Borowski | lat 59 | wyższe (mgr) | Zdrowa równowaga; Wierny wyborcom - nie układom; Prawy człowiek lewicy; M jak Miłość, B jak Borowski; Polska równych szans | ||
Leszek Henryk Bubel | lat 48 | średnie | Nie lewica. Nie prawica. Tylko Polska. | ||
Włodzimierz Cimoszewicz | lat 54 | wyższe (dr) | Niech połączy nas Polska | ||
Maciej Marian Giertych | lat 69 | wyższe (prof. dr hab.) | Z nadzieją w przyszłość | ||
Liwiusz Marian Ilasz | lat 43 | wyższe (dr) | Razem wygramy Polskę; Ponad politycznym układem | ||
Lech Aleksander Kaczyński | lat 56 | wyższe (dr hab.) | Silny prezydent, uczciwa Polska; Odwaga i wiarygodność; Rodzina, Uczciwość, Przyszłość; Prezydent IV Rzeczypospolitej | ||
Jarosław Kalinowski | lat 43 | wyższe (inż.) | Skuteczny dla Polski | ||
Janusz Ryszard Korwin-Mikke | lat 63 | wyższe (mgr) | Mam tego dość!; Donald?... Kaczor?... Wybierz Janusza. | ||
Andrzej Zbigniew Lepper | lat 51 | średnie (tech.) | Człowiek z charakterem | ||
Daniel Tomasz Podrzycki | lat 42 | podstawowe | Praca, godność i sprawiedliwość | ||
Jan Pyszko | lat 75 | wyższe (dr hab.) | Razem z Polonią; Z Polonią w lepszą przyszłość | ||
Zbigniew Eugeniusz Religa | lat 67 | wyższe (prof.) | Z sercem dla Polski | ||
Adam Andrzej Słomka | lat 41 | wyższe (pedag.) | Polska dla Polaków! | ||
Donald Franciszek Tusk | lat 48 | wyższe (mgr) | Prezydent Tusk - człowiek z zasadami; Będziemy dumni z Polski | ||
Stanisław Tymiński | lat 57 | średnie | Aby Polska była naszą Matką, a nie okrutną Macochą |
[edytuj] Kampania przedwyborcza
Zobacz też: czarny PR podczas kampanii przed wyborami prezydenckimi w 2005
[edytuj] Kampania przedwyborcza Lecha Kaczyńskiego
19 marca 2005 jako pierwszy zgłosił swoją chęć wystartowania w wyborach prezydenckich w 2005 z ramienia Prawa i Sprawiedliwości. Jego sztab wyborczy został zarejestrowany przez Państwową Komisję Wyborczą 23 czerwca 2005.
Poparcia udzieliły mu: Chrześcijański Ruch Samorządowy, Forum Młodych Prawo i Sprawiedliwość, Niezależny Samorządny Związek Zawodowy Solidarność, Polski Ruch Uwłaszczeniowy, Rodzina Radia Maryja, Społeczne Ministerstwo Obrony Narodowej, Stowarzyszenie Patriotyczne "Viritim", Zjednoczenie Chrześcijańsko-Narodowe.
W I turze wyborów, 9 października, głosy na Lecha Kaczyńskiego oddało 4 947 927 wyborców (33,10%), dzięki czemu zajął drugie miejsce tuż za Donaldem Tuskiem i zmierzył się z nim w II turze, 23 października 2005.
[edytuj] Kampania przedwyborcza Włodzimierza Cimoszewicza
28 czerwca 2005 Włodzimierz Cimoszewicz ogłosił, że będzie kandydował na urząd prezydenta w wyborach. Poparcia udzieliło mu Stowarzyszenia Ordynacka, które całym kraju zebrało prawie 50 tysięcy głosów poparcia dla kandydatury Cimoszewicza na urząd Prezydenta RP oraz urzędujący Prezydent Aleksander Kwaśniewski
3 lipca na konwencji wyborczej SLD Cimoszewicz uzyskał poparcie tej partii w nadchodzących wyborach, a wcześniej, 2 lipca poparcie uzyskał także od Unii Lewicy III RP. Poparcia udzieliły mu także Federacja Młodych Socjaldemokratów i fundacja Jolanty Kwaśniewskiej "Porozumienie bez barier".
Szefem komitetu wyborczego została Jolanta Kwaśniewska, natomiast szefową sztabu wyborczego została była wiceprzewodnicząca SLD Katarzyna Piekarska. W skład komitetu wyborczego Cimoszewicza weszli politycy SLD i innych formacji lewicowych, w tym m.in. ostatni premier PRL Mieczysław Rakowski, a także niektórzy zwolennicy byłej Unii Wolności m.in. wicemarszałek Senatu Kazimierz Kutz oraz inne osoby publiczne - jak np. prof. Aleksander Krawczuk, prof. Karol Modzelewski, prof. Jacek Wódz, prof. Jacek Majchrowski, prof. Janusz Czapiński, Jerzy Hoffman, Olga Lipińska, Bohdan Łazuka, Janusz Stanny, Xymena Zaniewska, Grzegorz Lato, Andrzej Piasek Piaseczny, Zbigniew Wodecki.
14 września 2005 roku ogłosił rezygnację z kandydowania na urząd prezydenta oraz wycofanie się z życia publicznego. 16 września członkowie jego sztabu założyli stowarzyszenie Fair Play w Polityce, które za swój cel wzięło walkę o czystość zasad w polityce.
[edytuj] Sprawa zakupu akcji PKN Orlen
W końcu lipca tygodnik Wprost, zarzucił Cimoszewiczowi, że kupił akcje PKN Orlen w kluczowych dla losów spółki dniach (tj. gdy decydowała się sprawa zakupu pakietu akcji tej spółki przez Jana Kulczyka),zarabiając na tej transakcji około 160 000 złotych. Do posiadania tych akcji nie przyznał się zaś w oświadczeniu majątkowym.[1] Cimoszewicz bronił się, iż był jedynie pośrednikiem, a akcje kupił za pieniądze córki i zięcia, zamieszkałych na stałe w Stanach Zjednoczonych. "Wprost" stwierdził wówczas, że Cimoszewicz dopuścił się przestępstwa skarbowego, gdyż nie zgłosił pożyczki urzędowi skarbowemu. Po tej sprawie poparcie w sondażach dla Cimoszewicza zaczęło spadać.[2]
[edytuj] Sprawa Anny Jaruckiej
11 sierpnia, w czwartek, do komisji śledczej ds. PKN Orlen dotarło oświadczenie byłej asystentki Cimoszewicza. Anna Jarucka twierdziła w nim, iż dostała pisemne pozwolenie Cimoszewicza (przedstawiła ksero) na zmianę treści jego oświadczenia majątkowego w kwestii akcji PKN Orlen, które nie były do niego wpisane. Jarucka zgłosiła się najpierw do Wojciecha Brochwicza, byłego wiceministra spraw wewnętrznych i oficera służb specjalnych, radcy prawnego i eksperta PO, członka jej Rady Programowej. Ten zainteresował tą sprawą posła PO, członka komisji ds. PKN Orlen Konstantego Miodowicza, który uwierzył w słowa Jaruckiej i zdecydował się przedstawić ją opinii publicznej.
Wcześniej już członkowie komisji śledczej ds. PKN Orlen wezwali Cimoszewicza do stawienia się przed jej obliczem. Ten jednak odmówił, co było szeroko komentowane w mediach.
Lewica otwarcie oskarżała o prowokację służby specjalne. Tomasz Nałęcz, szef sztabu wyborczego Włodzimierza Cimoszewicza, w swoich wypowiedziach chętnie przypominał o posiadanym przez Miodowicza stopniu pułkownika. Donald Tusk, unikający do tej pory wypowiedzi na temat sprawy Jaruckiej, nazwał Nałęcza "najemnikiem Cimoszewicza", ponieważ ten oskarżał PO o spreparowanie całej sprawy. Nałęcz stwierdził, iż Cimoszewicz pozwie Tuska do sądu za wypowiedź o "najemniku".
Włodzimierz Cimoszewicz bronił się twierdząc, że zamiana oświadczenia w świetle prawa nie jest możliwa (można jedynie zamieścić aneks do oświadczenia majątkowego, poprawiający błędy). Jego upoważnienie było zaś nieudolnie podrobione, sygnowane nieużywanym faksymile, które miała przywłaszczyć sobie Jarucka. Zdaniem Cimoszewicza Jarucka mogła mieć żal do niego za odmowę protekcji w sprawie jej wyjazdu z mężem na placówkę zagraniczną (przedstawił wysłany do niego list z prośbą o poparcie). Istniała również kwestia problemów Jaruckiej z prawem, dotyczących domniemanej kradzieży pieniędzy dokonanej przez Jarucką.
Efektem dochodzenia prokuratury było ostatecznie przedstawienie zarzutów Annie Jaruckiej, między innymi o składanie fałszywych zeznań i ujawnienie tajemnicy służbowej.
Po tych wydarzeniach Cimoszewicz zrezygnował ze startu w I turze wyborów. Powodami tej decyzji miały być według niego ataki ze strony oponentów politycznych na niego samego i jego rodzinę. Pozostali kandydaci odrzucali tę argumentację, podkreślając że Cimoszewicz zrezygnował z uwagi na topniejące poparcie w sondażach. To zaś utracił jeszcze przed sprawą Jaruckiej.[3]
[edytuj] Spór o biografię dziadka Donalda Tuska
- Więcej informacji o losach dziadka Donalda Tuska w artykule Józef Tusk
- Więcej informacji o udziale Jacka Kurskiego w kampanii PiS w artykule: Jacek Kurski – Współpraca z PiS
Jacek Kurski w czasie kampanii prezydenckiej, stwierdził, że Józef Tusk, nieżyjący dziadek Donalda Tuska, ochotniczo wstąpił do Wehrmachtu.
Dla Kurskiego służba dziadka Tuska w Wehrmachcie miała być podstawą do zarzucenia kandydatowi PO proniemieckich poglądów. Donald Tusk odrzucił te oskarżenia twierdząc, że jego dziadek nigdy nie służył w hitlerowskiej armii. Przeciwnicy zarzucili kandydatowi PO, że musiał jako historyk znać losy Józefa Tuska, ale ukrył je obawiając się ich negatywnego wpływu na kampanię. Po kilku dniach media ujawniły pełną historię dziadka. Wielu Kaszubów czy Ślązaków zostało w czasie II wojny światowej zmuszonych do służby w Wehrmachcie. Józef Tusk był jednym z nich. Jednak po kilku miesiącach Józef Tusk zniknął z niemieckiej ewidencji, a potem służył w Polskich Siłach Zbrojnych w Wielkiej Brytanii.
Kurskiemu zarzucono przedstawianie Józefa Tuska w fałszywym świetle. Lech Kaczyński przed drugą turą wyborów odciął się od działań Kurskiego, który został przez sąd partyjny wykluczony z PiS. Jednak po zwycięstwie Kurskiego przywrócono jako członka partii. Spór o dziadka stał się jednym z konfliktów, który być może był jedną z przyczyn rozpadu przedwyborczej koalicji PO-PiS i utworzenia rządu Marcinkiewicza z poparciem PiS, Samoobrony, LPR i PSL.
[edytuj] Poparcie kandydatów po drugiej turze
Lech Kaczyński zabiegał po pierwszej turze o poparcie innych kandydatów. Poparł go m.in. przewodniczący Samoobrony Andrzej Lepper oraz liderzy PSL. Uzyskał też poparcie LPR, a także związków zawodowych ("NSZZ Solidarność"), jak również niektórych polityków lewicowych, m.in. Ryszarda Bugaja (dawniej Unia Pracy) czy Adama Gierka (syn byłego I sekretarza KC PZPR Edwarda Gierka). Poparł go również znany przedsiębiorca Roman Kluska, a także media związane z Radiem Maryja. Prezydent Aleksander Kwaśniewski, były prezydent Lech Wałęsa oraz Henryka Bochniarz w II turze udzielili poparcia Donaldowi Tuskowi.
SLD ogłosił, że nie popiera żadnego z kandydatów na prezydenta w drugiej turze i pozostawia decyzje wyborcom.
[edytuj] Honorowy Komitet Poparcia Lecha Kaczyńskiego
Skład Komitetu ogłoszony został 2 września 2005.
Lista członków Komitetu:
- 1. prof. Artur Andrzejuk
- 2. Bogumiła Berdychowska
- 3. Ewa Błaszczyk
- 4. Teresa Bojarska
- 5. Adam Bujak
- 6. prof. Jolanta Choińska-Mika
- 7. prof. Wojciech Chudy
- 8. Marek Cichocki
- 9. prof. dr hab. Mieczysław Ciosek
- 10. Krzysztof Cugowski
- 11. Ewa Dałkowska
- 12. Irma Dąbrowska
- 13. prof. Anna Doboszyńska
- 14. prof. Jan Draus
- 15. Marian Dubiel
- 16. prof. Krzysztof Dybciak
- 17. prof. Maria Dzielska
- 18. Anna Ekiert
- 19. dr Barbara Fedyszak-Radziejowska
- 20. dr hab. Stanisław Gałkowski
- 21. Dariusz Gawin
- 22. prof. Tomasz Gąsowski
- 23. Anna Hozakowska
- 24. por. Bolesław Hozakowski
- 25. Renata Iwaniec
- 26. Adolf Juzwenko
- 27. Dariusz Karłowicz
- 28. Bogusław Kiernicki
- 29. prof. Witold Kieżun
- 30. prof. Wojciech Kilar
- 31. prof. Tadeusz Klimski
- 32. Zofia Korbońska
- 33. Janusz Kotański
- 34. Jacek Kowalski
- 35. Jędrzej Krakowski
- 36. Janusz Krasiński
- 37. prof. Zdzisław Krasnodębski
- 38. prof. Grzegorz Kucharczyk
- 39. Andrzej Kurylewicz
- 40. Jerzy Lachowicz
- 41. Stanisław Latour
- 42. prof. Ryszard Legutko
- 43. Tomasz Lipiec
- 44. Adam Łoziński
- 45. Olgierd Łukaszewicz
- 46. prof. Marian Malikowski
- 47. Bogusław Mamiński
- 48. Stanisław Markowski
- 49. Aleksander Markowski
- 50. Rafał Matyja
- 51. Tomasz Merta
- 52. Paweł Milcarek
- 53. prof. Andrzej Nowak
- 54. prof. Iwona Nowakowska-Kempna
- 55. Marek Nowakowski
- 56. Maria Okońska
- 57. Janusz Olejniczak
- 58. Józef Oleński
- 59. prof. Barbara Otwinowska
- 60. prof. Kazimierz Ożóg
- 61. Elżbieta Penderecka
- 62. Jan Pietrzak
- 63. Roman Polko
- 64. Wacław Prażuch
- 65. Andrzej Pruszkowski
- 66. Janusz Purzycki
- 67. Janusz Pyciak-Peciak
- 68. prof. Maria Radomska
- 69. prof. Zbigniew Rau
- 70. Janusz Rosikoń
- 71. prof. Wojciech Roszkowski
- 72. Monika Ryniak
- 73. Krzysztof Sadowski
- 74. prof. Dominik Sankowski
- 75. Maria Sapieha
- 76. Michał Seweryński
- 77. Paweł Skibiński
- 78. prof. Andrzej Stelmachowski
- 79. prof. Anna Sucheni-Grabowska
- 80. Piotr Szczepanik
- 81. Hanna Szczepanowska
- 82. Irena Szewińska
- 83. prof. Bohdan Szlachta
- 84. Bohdan Szucki
- 85. prof. Stanisław Szwankowski
- 86. Piotr Tomaszuk
- 87. Wanda Warska
- 88. Stanisław Wądołowski
- 89. prof. Kazimierz Wiatr
- 90. Maria Wilczek
- 91. Marcin Wolski
- 92. Jerzy Woźniak
- 93. Tomasz Wójtowicz
[edytuj] Kalendarium
Lech Kaczyński rozpoczął prezentację spotów reklamowych na antenie TVP przed ogłoszeniem kalendarza wyborczego, co wywołało jednak kontrowersje, gdyż Państwowa Komisja Wyborcza uznała za niezgodne z prawem prowadzenie kampanii wyborczej przed oficjalnym ogłoszeniem kalendarza wyborczego.
PKW w swoim oświadczeniu uznała, że emitowanie spotów telewizyjnych jest dozwolone wyłącznie od 15 dnia przed terminem wyborów. Mimo to ukazały się również spoty z udziałem Donalda Tuska i Marka Borowskiego. Kandydaci i ich sztaby bronią się przed zarzutami, twierdząc, że spoty reklamowe promują ich partie, a nie osoby kandydatów na prezydenta.
Anna Jarucka przesłała pismo komisji ds. PKN Orlen, dotyczące domniemanej zmiany oświadczenia majątkowego przez marszałka Włodzimierza Cimoszewicza.
Zbigniew Religa oficjalnie ogłosił, że rezygnuje. Swoje poparcie przekazał Donaldowi Tuskowi.
Z kandydowania zrezygnował Włodzimierz Cimoszewicz. Cimoszewicz nie udzielił żadnemu kandydatowi swojego poparcia oraz zapowiedział wycofanie się z życia publicznego.
Zginął w wypadku samochodowym Daniel Podrzycki, kandydat Polskiej Partii Pracy.
Maciej Giertych wycofał się z wyborów prezydenckich. Wezwał też innych kandydatów, którzy nie mają szans na zwycięstwo, aby również zrezygnowali, umożliwiając rozstrzygnięcie tych wyborów już w I turze.
Leszek Bubel, Adam Słomka, Liwiusz Ilasz, Stanisław Tymiński i Jan Pyszko złożyli protest do PKW przeciwko dyskryminowaniu ich przez media publiczne.
Partia Demokratyczna zdecydowała, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich poprze Donalda Tuska.
Marek Borowski stwierdził, iż w drugiej turze wyborów prezydenckich bliżej jest mu do Donalda Tuska i to na niego odda swój głos.
Polskie Stronnictwo Ludowe i Jarosław Kalinowski poparli przed drugą turą wyborów prezydenckich kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.
Andrzej Lepper oficjalnie poparł kandydaturę Lecha Kaczyńskiego.
[edytuj] Sprawozdania z kampanii
Zgodnie z prawem wszystkie komitety wyborcze złożyły raporty dotyczące wydatków do Państwowej Komisji Wyborcze. Raporty sztabów Donalda Tuska, Andrzeja Leppera, Leszka Bubla, Jana Pyszki, Liwiusza Ilasza oraz Janusza Korwin-Mikkego zostały odrzucone, co wiązało się z nałożeniem na nie kar finansowych. Komitet Tuska przekroczył limit sumy wydatków oraz zbyt wiele przeznaczył na ogłoszenia wyborcze w telewizji. Uchybienia innych komitetów miały różny charakter i dotyczyły zwykle niezgodności w finansach z prawem wyborczym. Sprawozdania Lecha Kaczyńskiego, Henryki Bochniarz, Marka Borowskiego, Jarosława Kalinowskiego, Stanisława Tymińskiego oraz Adama Słomki zostały przyjęte przez PKW.
Należy pokreślić, że komisja oceniała wyłącznie zgodność informacji przedstawionych przez komitety z ustawą. Jeżeli zataili niekorzystne wydatki lub posłużyli się "kreatywną księgowością", PKW nie była w stanie ocenić skali takich zjawisk. Prawo nie zezwalało tej instytucji na rzeczywiste sprawdzenie wydatków poniesionych w czasie kampanii. Jeżeli komitet złamał prawo i o sam na siebie nie doniósł w sprawozdaniu, zostało ono przyjęte.
Próbę niezależnej oceny faktycznych kosztów kampanii podjęła Fundacja Batorego. W sporządzonym raporcie oceniono zarówno jakość sprawozdań, jak i rzetelność w przedstawieniu rzeczywistych wydatków. Niezależni eksperci doszukali się wielu nieprawidłowości również w wydatkach komitetów, których sprawozdania zaakceptować PKW [4]. Fundacja stworzyła zespół monitorujący, który w oparciu o niezależne dane szacował koszt reklam wyborczych. Potem przeprowadzono analizę raportów finansowych. Porównano sposób zaksięgowania wydatków z załączonymi fakturami. Okazało się, że komitet wyborczy Lecha Kaczyńskiego źle przypisał sporą część wydatków na kampanię zewnętrzną, co zmniejszyło oficjalną kwotę wydatków na tablice reklamowe.
W programie TVN 14 czerwca 2006 roku Jacek Kurski oskarżył komitet wyborczy Donalda Tuska o wykorzystanie billboardów odkupionych za bezcen od PZU w czasie kampanii wyborczej. Poseł PiS stwierdził, że pochodziły one z akcji na rzecz bezpieczeństwa na drogach "Stop wariatom drogowym", którą ubezpieczyciel miał nagle przerwać, aby przekazać miejsca na reklamy kandydatowi PO. Według Kurskiego był to efekt zmowy między pracownikami PZU oraz sztabem Tuska. [5]. W reakcji na doniesienia posła PiS, 19 czerwca prokuratora wszczęła śledztwo w tej sprawie [6].
W odpowiedzi 20 czerwca przedstawiciele sztabu Tuska zarzucili komitetowi Kaczyńskiego, że to on korzystał z usług firm, które wcześniej prowadziły kampanię "Stop wariatom drogowym". Posłowie PO stwierdzili, że w sprawozdaniu komitetu wyborczego Kaczyńskiego wykazano zakup większej ilości tablic reklamowych, za mniejszą sumę, niż w sprawozdaniu komitetu Tuska. Zdaniem posłów PO, miało to prowadzić do wniosku, że kandydat PiS kupował swoje billboardy niezwykle tanio[7].
[edytuj] Obwody głosowania
Obwody głosowania | ||
Typ obwodu | Liczba obwodów | Dla inwalidów |
Powszechny | 23 633 | 4 681 |
Szpital | 740 | 163 |
Zakład karny | 101 | 1 |
Areszt śledczy | 75 | 0 |
Zakład pomocy społecznej | 447 | 125 |
Oddział zewnętrzny zakładu karnego i aresztu śledczego | 4 | 0 |
Obwód głosowania za granicą | 162 | 3 |
Obwód głosowania na polskim statku morskim | 4 | 0 |
Razem | 25 166 | 4 973 |
[edytuj] Wybory prezydenckie, wyniki
[edytuj] Pierwsze głosowanie
[edytuj] Oficjalne wyniki
Kandydat | Głosy | Procent | |
---|---|---|---|
Donald Franciszek Tusk | 5 429 666 | 36.33% | |
Lech Aleksander Kaczyński | 4 947 927 | 33.10% | |
Andrzej Zbigniew Lepper | 2 259 094 | 15.11% | |
Marek Stefan Borowski | 1 544 642 | 10.33% | |
Jarosław Kalinowski | 269 316 | 1.80% | |
Janusz Ryszard Korwin-Mikke | 214 116 | 1.43% | |
Henryka Teodora Bochniarz | 188 598 | 1.26% | |
Liwiusz Marian Ilasz | 31 691 | 0.21% | |
Stanisław Tymiński | 23 545 | 0.16% | |
Leszek Henryk Bubel | 18 828 | 0.13% | |
Jan Pyszko | 10 371 | 0.07% | |
Adam Andrzej Słomka | 8 895 | 0.06% | |
Razem | 15 046 350 | 100,0% | |
Frekwencja | 49,74% |
[edytuj] Frekwencja
Według informacji podanej przez PKW frekwencja w wyborach do godz. 10:30 wyniosła w skali kraju 8,19%, a do godz. 16:30 - 34,58%. Ostatecznie do urn poszło 15 051 157 Polaków, a frekwencja w skali kraju wyniosła 49,74%.
typ obwodu | frekwencja [%] |
---|---|
Wieś | 45,06 |
Miasto | 52,40 |
Statki | 99,61 |
Zagranica | 71,48 |
Ogółem | 49,74 |
Najwyższą frekwencję zanotowano w woj. mazowieckim (54,55%), a najniższą w opolskim (41,24%). Wśród powiatów najwyższą frekwencję zanotowano w Sopocie (64,06%), a najniższą w powiecie krapkowickim (32,44%).
liczba | |
---|---|
Mieszkańców | 38 028 391 |
Uprawnionych | 30 260 027 |
Wydane karty | 15 051 157 |
Głosów oddanych | 15 046 350 |
Głosów ważnych | 14 946 689 |
Głosów nieważnych | 99 661 |
Ogółem | 49,74 |
[edytuj] Ponowne głosowanie
[edytuj] Oficjalne wyniki
Kandydat | Głosy | Procent | |
---|---|---|---|
Lech Aleksander Kaczyński | 8 257 468 | 54,04% | |
Donald Franciszek Tusk | 7 022 319 | 45,96% | |
Razem | 15 279 787 | 100,0% | |
Frekwencja | 50,99% |
[edytuj] Frekwencja
Według komunikatu podanego przez PKW do godz. 10.30 frekwencja w skali kraju wyniosła 8,56%. Najwyższa 28,53% była w gminie Korzenna w powiecie nowosądeckim w województwie małopolskim zaś najniższa 1,65% w gminie Wądroże Wielkie w powiecie jaworskim w województwie dolnośląskim.
Do godz. 16.30 frekwencja w skali kraju wyniosła 35.45% i była wyższa w stosunku do pierwszego głosowania o blisko 1%. Najwyższa 60,13% była w gminie Godziszów w powiecie janowskim w województwie lubelskim zaś najniższa 16,29% w gminie Trzciel w powiecie międzyrzeckim w województwie lubuskim.
typ obwodu | frekwencja [%] |
---|---|
Wieś | 45,72 |
Miasto | 54,03 |
Statki | 100,00 |
Zagranica | 60,19 |
Ogółem | 50,99 |
Najwyższą frekwencję zanotowano w woj. mazowieckim (54,55%), a najniższą w opolskim (41,24%). Wśród powiatów najwyższą frekwencję zanotowano w Sopocie (64,06%), a najniższą w powiecie krapkowickim (32,44%).
liczba | |
---|---|
Mieszkańców | 38 028 391 |
Uprawnionych | 30 279 209 |
Wydane karty | 15 439 684 |
Głosów oddanych | 15 435 020 |
Głosów ważnych | 15 279 787 |
Głosów nieważnych | 159 897 |
Ogółem | 50,99 |
[edytuj] Zwycięstwo Lecha Kaczyńskiego
Lech Kaczyński wygrał wybory prezydenckie uzyskując poparcie 54,04% wyborców przy frekwencji 50,99%. Po raz pierwszy w historii bezpośrednich wyborów prezydenckich w Polsce zwycięskiemu kandydatowi I tury wyborów nie udało się osiągnąć ostatecznego sukcesu w II turze. Największe poparcie uzyskał w województwach: podkarpackim, lubelskim, świętokrzyskim, podlaskim, małopolskim, łódzkim, mazowieckim i kujawsko-pomorskim. Według badań exit poll poparł go zdecydowanie większy odsetek osób w grupach: mieszkańców wsi, osób z wykształceniem podstawowym oraz wyborców najstarszych wiekiem.
[edytuj] Ważność wyborów
23 listopada 2005 roku Sąd Najwyższy w składzie całej Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych po rozpoznaniu wniesionych protestów wyborczych rozstrzygnął uchwałą (III SW 195/05) o ważności wyboru Prezydenta Rzeczypospolitej w dniu 23 października 2005 r.
[edytuj] Przypisy
- ↑ Makler Cimoszewicz, Wprost, 36/2005
- ↑ Tusk bliżej prezydentury, "Rzeczpospolita", 9 sierpnia 2005
- ↑ Tusk bliżej prezydentury, "Rzeczpospolita", 9 sierpnia 2005
- ↑ Wybory prezydenckie 2005 monitoring finansów wyborczych, Warszawa 2006, Program Przeciw Korupcji Fundacji im. Stefana Batorego realizowany przy współpracy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka, PDF, ISBN 83-89406-67-5
- ↑ Kurski: kampanię Tuska finansował PZU, 14 czerwca 2006, wp.pl
- ↑ Afera billboardowa: jest śledztwo, 19 czerwca 2006, wprost.pl
- ↑ Firmy zw. z PZU obsługiwały kampanię Kaczyńskiego, 20 czerwca 2006, wp.pl
[edytuj] Zobacz też
- Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
- Wybory prezydenckie
- Prawybory we Wrześni
- referendum, plebiscyt, czynne prawo wyborcze, prawybory
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Strona internetowa Państwowej Komisji Wyborczej
- Oficjalna strona PKW dotycząca wyborów prezydenckich 2005
- TVN24.PL: Wybory 2005
- TVP.PL – Wybory 2005
- WP.PL – Wybory prezydenckie 2005
- Gazeta.pl – Wybory 2005
- Serwis wyborczy "Rzeczpospolitej On Line"
- www.wyborczy.pl