Zbrodnia nazistowska

Z Wikipedii

Zbrodnia nazistowska (w rozumieniu ustawy z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu^[1]) - czyn popełniony przez funkcjonariuszy publicznych III Rzeszy Niemieckiej (1933-1945), albo przez nich inspirowany lub tolerowany^[1][2], będący zbrodnią przeciwko ludzkości, a w szczególności zbrodnią ludobójstwa^[1] (w rozumieniu Konwencji w sprawie zapobiegania i karania zbrodni ludobójstwa, przyjętej w dniu 9 grudnia 1948 r.), a także innym poważnym prześladowaniem z powodu przynależności osób prześladowanych do określonej grupy narodowościowej, politycznej, społecznej, rasowej lub religijnej.^[1] Czyn ten, stanowiący według prawa międzynarodowego zbrodnię przeciwko pokojowi, zbrodnię przeciwko ludzkości lub zbrodnię wojenną, nie ulega przedawnieniu.^[1]

W polskim prawodawstwie termin "zbrodnia nazistowska" został wprowadzony 1998 w ustawie o IPN-KŚZpNP^[3] (ustawa z dnia 18 grudnia 1998 r. o Instytucie Pamięci Narodowej - Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu^[1] ). W nowelizacji ustawy z dnia 5 marca 1999, przeprowadzonej przez Sejm RP, rozszerzono zakres przestępstw określonych prawem międzynarodowym które nie ulegają przedawnieniu (poprzednio w ustawie z 6 kwietnia 1984 określone jako "zbrodnie hitlerowskie, stalinowskie i inne przestępstwa stanowiące według prawa międzynarodowego zbrodnie wojenne lub zbrodnie przeciwko ludzkości") o "zbrodnie nazistowskie, komunistyczne oraz przestępstwa stanowiące zbrodnie przeciwko pokojowi, ludzkości lub zbrodnie wojenne".^[4]

W ustawie z 18 grudnia 1998 o IPN-KŚZpNP, termin "zbrodnia nazistowska" zastąpił poprzednio funkcjonujący termin "zbrodnia hitlerowska", określony w ustawie z 1984 o IPN-GKBZpNP^[5] (ustawa z dnia 6 kwietnia 1984 o Instytucie Pamięci Narodowej - Główna Komisja Badania Zbrodni Przeciwko Narodowi Polskiemu^[6]).

Określnie "zbrodnie hitlerowskie", zostało zdefiniowane w Encyklopedii Popularnej PWN z 1982 jako: "zbrodnie dokonane w okresie istnienia III Rzeszy (1933-1945) przez funkcjonariuszy aparatu partyjnego (NSDAP), państwowych i organizacji hitlerowskich jako wynik planowej polityki hitlerowskiej; zbrodnie hitlerowskie dokonane w Niemczech i w okupowanych krajach Europy określone zostały przez Międzynarodowy Trybunał Wojskowy w Norymberdze (1945) jako zbrodnie przeciwko pokojowi, zbrodnie wojenne i zbrodnie przeciwko ludzkości".^[7]

Śledztwa w sprawach zbrodni nazistowskich (w szczególności dotyczące sprawców zamieszkujących na terenie Niemiec), prowadzone są przez Instytut Pamięci Narodowej we współpracy z Centralą Badania Zbrodni Narodowosocjalistycznych (niem. Zentrale Stelle der Landesjustizverwaltungen zur Aufklärung Nationalsozialistischer Verbrechen) w Ludwigsburgu, utworzoną w grudniu 1958.

Spis treści 1 Ściganie zbrodni nazistowskich po 1945 2 Przypisy 3 Zobacz też 4 Linki zewnętrzne

[edytuj] Ściganie zbrodni nazistowskich po 1945

Po zakończeniu II wojny światowej, w Polsce powołano odpowiednie organy zajmujące się badaniem zbrodni nazistowskich, gromadzeniem materiałów dokumentacyjnych oraz prowadzeniem śledztw w tym zakresie. Główną instytucją odpowiedzialną za te działania, była powołana uchwałą Prezydium KRN z dnia 29 marca 1945 (oraz dekretem KRN z 10 listopada 1945 jako specjalny organ Ministerstwa Sprawiedliwości), Główna Komisja Badania Zbrodni Niemieckich w Polsce.

Instytucja ta współpracowała z placówkami Polskiej Misji Wojskowej do Badania Niemieckich Zbrodni Wojennych, działającej na terenie stref okupacyjnych w Niemczech. W wyniku jej prac, wpisano 7405^[8] zbrodniarzy na listę Centralnego Rejestru Zbrodniarzy Wojennych i Podejrzanych (CROWCASS), co stanowiło podstawę do ich ewentualnej ekstradycji. W wyniku dalszych dochodzeń śledczych, w latach 1946-1950 doprowadzono do ekstradycji na terytorium Polski, 1803^[8] zbrodniarzy hitlerowskich. Wskutek negatywnego ustosunkowania się alianckich władz okupacyjnych, nie uzyskano ekstradycji 5600^[8] zbrodniarzy.

Od 1959 instytucja (od 1949 pod nazwą Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce), udzielała pomocy prawnej i dokumentacyjnej instytucjom zagranicznym, zajmującymi się badaniem i ściganiem zbrodni nazistowskich. Zmiana uwarunkowań geopolitycznych, spowodowała iż w okresie 1959-1964 niepowodzeniem zakończyły się próby szerszej współpracy z wymiarem sprawiedliwości RFN, który w tym okresie z reguły negatywnie rozpatrywał propozycje współpracy prawnej i dokumentacyjnej ze strony Polskiej^[8].

W latach 1965-1979 Główna Komisja Badania Zbrodni Hitlerowskich w Polsce, przekazała do prokuratur, sądów oraz central ścigania (w przeważającej części znajdujących się w RFN), 31 215 protokołów zeznań świadków, 26 107 kopii dokumentów, 120 000 klatek mikrofilmów, dotyczących poszczególnych zbrodni nazistowskich i ich sprawców (była to największa liczba dokumentów przekazanych przez kraj znajdujący pod okupacją niemiecką w czasie II wojny światowej)^[8]. W tym samym okresie wysłano na procesy do RFN 604 świadków, 51 świadków do Austrii, 9 do Holandii, zorganizowano w Polsce 25 wizji lokalnych oraz sesji zagranicznych sądów przysięgłych, a także udzielono pomocy prawnej dla 813 zagranicznych prokuratorów, sędziów lub adwokatów (z RFN, Austrii, Holandii i Berlina Zachodniego)^[8], którzy przebywali w Polsce w celu prowadzenia działalności śledczej lub dochodzeniowej.

Mimo tych wysiłków nie udało się zakończyć sukcesem większości prowadzonych spraw, ponieważ m. in. 90 %^[8] szefów placówek Gestapo odpowiedzialnych za zbrodnie popełnione w czasie okupacji niemieckiej w Polsce, uniknęło odpowiedzialności karnej. Nie udało się pociągnąć do odpowiedzialności takich zbrodniarzy hitlerowskich jak Wilhelm Koppe czy Heinz Reinefarth, mimo dostarczenia przez Polskę niezaprzeczalnych dowodów winy podejrzanych. W większości przypadków, poza zasięgiem polskiego wymiaru sprawiedliwości znaleźli się nazistowscy funkcjonariusze RSHA i innych centralnych urzędów III Rzeszy (nawet jeżeli przeciwko nim prowadzone były śledztwa)^[8], zbrodniarze z Wehrmachtu, Waffen SS oraz cywilnej administracji niemieckiej (np. spośród członków tzw. "rządu" Generalnego Gubernatorstwa, tylko dwie osoby zostały oskarżone i osądzone w procesach przed Najwyższym Trybunałem Narodowym - Hans Frank oraz Josef Bühler).

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Zbrodnie niemieckie w Polsce (1939-1945)
• Zbrodnie nazistowskie w Polsce
• Miejsca zbrodni nazistowskich w Polsce
• Centralny Rejestr Przestępców Wojennych i Podejrzanych (CROWCASS)

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Instytut Pamięci Narodowej - Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu
• Ściganie zbrodni nazistowskich w Polsce w latach 1939-2004 - Instytut Pamięci Narodowej
• Centralny Rejestr Przestępców Wojennych i Podejrzanych (CROWCASS) - fragment, lista włoskich przestępców wojennych
• Śledztwa i sprawy (zbrodnie nazistowskie, komunistyczne i inne) prowadzone przez IPN za okres sprawozdawczy 2005, z lutego 2006

 To jest tylko zalążek artykułu związanego z prawem i historią. Jeśli możesz, rozbuduj go.