Dąbrowa Tarnowska
Z Wikipedii
Współrzędne: 50°10' N 20°59' E
Dąbrowa Tarnowska | |||
|
|||
Województwo | małopolskie | ||
Powiat | dąbrowski | ||
Gmina - rodzaj |
Dąbrowa Tarnowska miejsko-wiejska |
||
Założono | 1442 | ||
Prawa miejskie | 1693 | ||
Burmistrz | Stanisław Początek (e-mail) |
||
Powierzchnia | 23,07 km² | ||
Położenie | 50° 10' N 20° 59' E |
||
Wysokość | 120 m n.p.m. | ||
Liczba mieszkańców (2007) - liczba ludności - gęstość |
11 331 491,9 os./km² |
||
Strefa numeracyjna (do 2005) |
14 | ||
Kod pocztowy | 33-200 | ||
Tablice rejestracyjne | KDA | ||
Położenie na mapie Polski
|
|||
TERC10 (TERYT) |
2121504024 | ||
Miasta partnerskie | Gmina rejonowa Wilno Rixheim |
||
Urząd miejski3
ul. Rynek 3433-200 Dąbrowa Tarnowska tel. 14 642-27-75; faks 14 642-27-47 |
|||
Galeria zdjęć w Wikimedia Commons | |||
Wiadomości w Wikinews | |||
Strona internetowa miasta |
Dąbrowa Tarnowska – miasto w województwie małopolskim, w powiecie dąbrowskim. Siedziba powiatu i gminy Dąbrowa Tarnowska. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. tarnowskiego.
Na koniec 200729 roku, miasto miało 11 331 mieszkańców.
Położona w południowo-wschodniej Polsce, na pograniczu Pogórza Karpackiego i Kotliny Sandomierskiej.
W Dąbrowie Tarnowskiej znajdują się ruiny barokowego pałacu Lubomirskich.
Spis treści |
[edytuj] Historia
Badania pradziejów regionu Dąbrowa Tarnowska potwierdzają istnienie zorganizowaniej osady już pod koniec XIV wieku. Dąbrowa, jako wieś parafialna, wymieniona została po raz pierwszy w 1326 roku. Była własnością rodu Ligęzów, którzy ją lokowali na prawie niemieckim w 1422 roku. Była Dąbrowa wówczas rozwiniętą osadą. Już wówczas był tu duży młyn, duże gospodarstwo rybne, 60 gospodarstw kmiecych i folwark Feliksa Ligęzy. Mówiąc o rozwoju Dąbrowy i ich mieszkańcach trzeba wspomnieć, że dzisiejsze dzielnice Ruda i Podkościele stanowiły oddzielne miejscowości. W 1697 roku Dąbrowa dostała przywileje urządzania trzch jarmarków rocznie. Były to słynne jarmarki - targi końmi i wołami. Na początku XVII wieku gród stał się centrum produkcji, usług rzemieślniczych oraz wymiany handlowej. Najprawdopodobniej w 1693 roku doszło do nadania praw miejskich wsi położonej nad rzeką Breń, w uroczym dorzeczu Dunajca i Wisły. Do końca XVII wieku Dąbrowa należała do możnego rodu Ligęzów, a następnie przeszła w ręce Lubomirskich. Początek budowy miasta przypadł na lata 1691-93. Miasto powstało na gruntach dworskich. Najpomyślniejszy okres rozwoju Dąbrowy przypadł na lata panowania Mikołaja Spytki Ligęzy, kasztelana sandomierskiego. Mikołaj Spytko Ligęza był fundatorem kościoła parafialnego, który wybudowany zosatał prawdopodobnie w 1614 roku. W 1771 na miejscu dawnego kościoła został wybudowany nowy, na ówczesne czasy imponujący kościół. Mikołaj Spytko Ligęza zbudował także magnacki zamek - rezydencję, który w 1697 roku został przebudowany i zmieniony przez Kazimierza Lubomirskiego na wspaniały pałac. W roku 1846 pałac został zniszczony przez pożar, na jego miejscu został wzniesiony w latach 1948-1965 nowy kościół parafialny. Z okrsu istnienia pałacu pozostała do dziś zabytkowa brama wjazdowa. W XVIII wieku Dąbrowa była miastem w pełni rozwiniętym gospodarczo. Były tu liczne cechy rzemieślników, szkoła, szpital. Imponujący rozwój miasta przerwał I rozbiór Polski. Na przełomie XIX i XX wieku mieszkańcy Dąbrowy dążyli do przywróceniu miastu dawnej świetności. W 1906r. została oddana do użytku linia kolejowa, wkrótce sieć komunikacyjna, funkcjonowała też poczta. I i II wojna światowa poczyniły ogromne spustoszenie i przyniosły duże straty w ludziach. Lata powojenne to okres wzrostu gospodarczo - społecznego i kulturalnego miasta i powiatu dąbrowskiego.
[edytuj] Podział administracyjny
Dzielnice i osiedla
- Podkościele
- Bagienica
- Ruda
- Ulinów
- os. Westerplatte
- os. Kościuszki
[edytuj] Instytucje i urzędy
- Cech Rzemiosł Różnych, ul. Rynek 35
- Dom Pomocy Społecznej i Hospicjum, ul. Św. Brata Alberta Chmielowskiego 16
- "ENION" Rejon Dystrybucji Dąbrowa Tarnowska, ul. Oleśnica 32a
- Komenda Powiatowa Państwowej Straży Pożarnej, ul. Żabieńska 20
- Komenda Powiatowa Policji, ul. Berka Joselewicza 4
- Miejska Biblioteka Publiczna, ul. Polna 13
- Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji, ul. Sportowa 4
- Powiatowy Urząd Pracy, ul. Piłsudskiego 33
- Prokuratura Rejonowa, ul. Wyszyńskiego 2
- Rejonowe Przedsiębiorstwo Wodociągów i Kanalizacji, ul. Zazamcze 53
- Rozdzielnia Gazu, ul. Św. Brata Alberta Chmielowskiego 14
- Sąd Rejonowy, ul. Jakuba Bojki 2
- Urząd Miasta i Gminy, ul. Rynek 34
- Urząd Pocztowy, ul. Jagiellońska 3
- Urząd Skarbowy, ul. Berka Joselewicza 5
- Warsztaty Terapii Zajęciowej, ul. Kościuszki 34
[edytuj] Zabytki i atrakcje turystyczne
- Synagoga w Dąbrowie Tarnowskiej
- Kościół pw. Wszystkich Świętych
- Klasycystyczna plebania z XVIII/ XIX w.
- Brama do nie istniejącego pałacu Lubomirskich
- Zegar na budynku dawnego ratusza (obecnie siedziba Sądu Rejonowego w Dąbrowie Tarnowskiej)
- Cmentarz wojenny z okresu I Wojny Światowej w Dąbrowie Tarnowskiej.
- Synagoga przy ulicy Daszyńskiego, obecnie Muzeum Judaistyczne
[edytuj] Komunikacja
Przez Dąbrowę Tarnowską przebiega droga krajowa nr 73 (Kielce, Busko-Zdrój, Dąbrowa Tarnowska, Tarnów, Jasło) oraz droga wojewódzka nr 975 (Dąbrowa Tarnowska, Żabno, Wojnicz, Zakliczyn, Dąbrowa.
Przez Dąbrowę Tarnowską przechodzi zbudowana w 1906 r. linia kolejowa Tarnów – Szczucin czyli tzw. Szczucinka. Obecnie służy ona tylko przewozom towarowym, ruch pasażerski został zawieszony w 2000 r. Plany wydłużenia kolei ze Szczucina aż do Buska-Zdroju i jej zeelektryfikowana, a tym samym stworzenia najkrótszego połączenia Tarnowa przez Kielce z Warszawą, nie zostały zrealizowane, choć dziś mówi się o powrocie do tego pomysłu, jak też o wznowieniu ruchu pasażerskiego.
[edytuj] Obwodnica Dąbrowy Tarnowskiej
[edytuj] Edukacja
- Publiczne Przedszkole nr 1, ul. J. Bojki 1
- Publiczne Przedszkole nr 2, ul. Zazamcze 12
- Przedszkole Niepubliczne - "Ochronka", ul. Różana 2
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 1 im. Jana Pawła II, ul. Kościelna 25 A
- Publiczna Szkoła Podstawowa nr 2 im. Mikołaja Kopernika, ul. J. Matejki 8
- Publiczne Gimnazjum nr 1 im. Jerzego Brauna, ul. Zaręby 22
- Publiczne Gimnazjum nr 2 im. Bohaterów Powiśla Dąbrowskiego, ul. Zazamcze 3
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 1 im. Tadeusza Kościuszki, ul. Piłsudskiego 44
- Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 2 im. K. K. Baczyńskiego, ul. Kościuszki 5
[edytuj] Sport
MLKS Dąbrovia Dąbrowa Tarnowska | |
Pełna nazwa | Miejski Ludowy Klub Sportowy Dąbrovia Dąbrowa Tarnowska |
Stadion | Stadion Miejski przy ul. Sportowej 4 Dąbrowa Tarnowska, Polska |
Prezes | Wiesława Łapa |
Trener | Jacek Ćwik |
Liga | V liga małopolska |
2007-2008 | 2 miejsce |
|
|
Strona internetowa klubu |
- Miejsko – Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji
Miejsko – Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji w Dąbrowie Tarnowskiej jest samorządową jednostką organizacyjną powołaną do prowadzenia działalności sportowo-rekreacyjnej. Do podstawowych zadań Ośrodka należy:
-
- organizowanie różnego rodzaju zawodów i imprez sportowych
- współdziałanie z Klubem "Dąbrovia", organizacjami sportowymi, szkołami i innymi organizacjami społecznymi w dziedzinie rozwoju i popularyzacji różnych dyscyplin sportowych i rekreacyjnych. Ośrodek na powierzchni 6 ha oferuje możliwość skorzystania z:
- hali sportowej
- stadionu
- bieżni 4 x 100
- boiska do piłki nożnej
- ścieżki zdrowia
- otwartych torów łuczniczych
- boiska do siatkówki plażowej i na trawie
- basenu krytego
- basenu odkrytego
- brodzika dla dzieci
- placu zabaw
- lodowisko naturalne
- parking
[edytuj] Ścieżki rowerowe
- Tarnów-Mościce – Dąbrowa Tarnowska (niebieski) – 29 km
- Tarnów-Rzędzin – Dąbrowa Tarnowska (zielony) – 35 km
- Dąbrowa Tarnowska - trasa miejska – 12 km
- Trasa-szlak "Rekreacyjna" - ok. 53 km
- Trasa "Zabytkowa-sakralna" - 70 km
[edytuj] Kultura i Media
- Miejska Biblioteka Publiczna + 4 filie
- Dąbrowski Dom Kultury i Kino Sokół
Głównym organizatorem imprez kulturalnych na terenie gminy Dąbrowa Tarnowska jest Dąbrowski Dom Kultury. Są to m. in.:
- Wierczór Poetów Powiśla Dąbrowskiego
- Przegląd Zespołów Teatralnych "Laur Melpomeny"
- Dni Dąbrowy Tarnowskiej (w ramach których wystąpili m. in. zespół Łzy, Monika Brodka, Zbigniew Wodecki oraz Ewelina Flinta, która wystąpi 27 lipca 2008)
- Powiatowy Bieg "Sokoła"
- Przegląd Dorobku Artystycznego Szkół "Płomień"
[edytuj] Muzea
- Izba Pamięci Żydów
- Muzeum Polonijne
- Muzeum Powiśla Dąbrowskiego
- Muzeum Agatów i Skamieniałych Drzew
[edytuj] Kino
- Kino Sokół
[edytuj] Gazety
- Nowy Kurier Dąbrowski
- Żyjmy Ewangelią - czasopismo duszpasterskie
[edytuj] Osoby związane z Powiślem Dąbrowskim
- Jakub Bojko - działacz, publicysta, działacz ludowy
- Jerzy Braun - pisarz, poeta
- Agata Bulwa - łuczniczka
- Marian Curyło - polityk
- Felicja Curyłowa - artystka ludowa, malarka
- Norman Davies - historyk
- Feliks Konopka - poeta, tłumacz
- Maria Kozaczkowa - poetka
- Marian Kukiel - generał dywizji WP
- Włodzimierz Kunz - malarz, grafik
- Wiesław Lechowicz - biskup
- Jan Ligęza - wojewoda i starosta Łęczycki
- Mikołaj Spytek Ligęza - kasztelan
- Stanisław Ligęza - rycerz pasowany, kasztelan
- Edward Mróz - lekarz
- Agata Mróz-Olszewska - siatkarka reprezentacji Polski († 2008)
- Tadeusz Nowak - poeta, pisarz
- Jan Obłąk - ordynariusz
- Robert Pantera - polityk, nauczyciel
- Stanisław Początek - burmistrz gminy Dąbrowa Tarnowska
- Samuel Roth - ostatni pobożny Żyd w Dąbrowie Tarnowskiej
- Henryk Sucharski - major Wojska Polskiego
- Jan Wnęk - polski pionier lotnictwa, cieśla
- Rafał Wójcik - piłkarz
- Zygmunt Zimowski - biskup radomski
- Stefan Śliwa - piłkarz
[edytuj] Zdrowie
- Zakład Opieki Zdrowotnej w Dąbrowie Tarnowskiej
- Miejska Przychodnia Rejonowa w Dąbrowie Tarnowskiej
- Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej "Unident" – Centrum Dentystyczne
- Przychodnia Specjalistyczna "diagmed"
- 8 aptek
[edytuj] Gospodarka
Miasto ma sieć telefoniczną oraz centralę automatyczną na 4000 numerów. Dostępność do automatycznych połączeń międzynarodowych. Wielkość zainstalowanej mocy energetycznej pozwala na pełne pokrycie potrzeb oraz umożliwia zwiększenie poboru o 20%. Gaz – miasto i wsie zgazyfikowane gazem ziemnym nisko i średnioprężnym.
- Zaopatrzenie w wodę.
Miasto i gmina jest zaopatrzona w wodę z ujęć miasta Tarnowa poprzez 21 km magistralę oraz z ujęcia głębinowego w Żabnie.
Większość obszaru miasta posiada system kanalizacji ogólnospławnej wraz z oczyszczalnią ścieków mechaniczno-biologiczną. Wybudowano także sieć analizacyjną w Nieczajnie Górnej z nowoczesną oczyszczalnią ścieków.
- Zasoby mieszkaniowe.
Spółdzielnia Mieszkaniowa działająca na terenie miasta posiada w eksploatacji ponad 900 mieszkań. Obecnie 40 mieszkań jest w trakcie budowy. Gmina utrzymuje 410 mieszkań typu komunalnego. Na terenie gminy jest dobrze rozwinięte indywidualne budownictwo jednorodzinne.
- Studium Uwarunkowań i Kierunków Rozwoju miasta i gminy Dąbrowa Tarnowska.
Gmina posiada Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Dąbrowa Tarnowska, które jako dokument strategiczny określa politykę przestrzenną gminy. Studium stanowi raport o stanie istniejącym i warunkach rozwoju oraz formułuje kierunki zagospodarowania przestrzennego całej Gminy Dąbrowa Tarnowska. Na bieżąco dostosowujemy plan zagospodarowania przestrzennego do potrzeb inwestorów w granicach prawa.
[edytuj] Banki
[edytuj] Handel
Biedronka - 2; Globi Discount - 1; Delikatesy Centrum - 1; Centrum Handlowe "Dąbrowiak"; Neonet - 1; Mix Electronics - 1; Drogerie Natura - 1; Media Expert - 1
- Planowane:
[edytuj] Ciekawostki
- Tarnów był kiedyś w powiecie dąbrowskim...
- W Dąbrowie Tarnowskiej znaleziono szczątki samolotu z czasów II wojny światowej Handley Page Halifax JP-276A, który można podziwiać w Muzeum Powstania Warszawskiego w Warszawie oraz aktualnie w Dąbrowskim Domu Kultury. [1], wskazujących dokładną lokalizację wraku.
[edytuj] Zobacz też
[edytuj] Przypisy
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi
- Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi
Ulice: Piłsudskiego • Joselewicza • Kościuszki • Grunwaldzka • 1 Maja • Warszawska • Rynek
Place: Rynek - planty • Adama Mickiewicza
Parki: Park Miejski
Miasta: Dąbrowa Tarnowska
Gminy miejsko-wiejskie: Dąbrowa Tarnowska
Gminy wiejskie: Bolesław • Gręboszów • Mędrzechów • Olesno • Radgoszcz • Szczucin