Grabów nad Prosną

Z Wikipedii

Współrzędne: 51°30' N 18°07' E51.5 18.1166667 (Grabów nad Prosną)

Grabów nad Prosną


Herb Grabowa nad Prosną	Flaga Grabowa nad Prosną

Gmina
- rodzaj

Grabów nad Prosną
miejsko-wiejska

Założono

XIII w.

Edmund M. Geppert

2,58 km²

Położenie

51° 30' N
18° 07' E

Liczba mieszkańców (2007)
- liczba ludności
- gęstość

2056
761,6 os./km²

Strefa numeracyjna
(do 2005)

Kod pocztowy

63-520

Tablice rejestracyjne

POT

Położenie na mapie Polski

Grabów nad Prosną

TERC10
(TERYT)

4304018034

Miasta partnerskie

Emlichheim

Urząd miejski³

ul. Kolejowa 8
63-520 Grabów nad Prosną
tel. 62 730-58-87; faks 62 730-50-50
(e-mail)

Strona internetowa miasta

Rynek Władysława Jagiełły

Krzyż Pawła Brylińskiego

Grabów nad Prosną to miasto w woj. wielkopolskim, w powiecie ostrzeszowskim, siedziba gminy miejsko-wiejskiej Grabów nad Prosną.

[edytuj] Położenie

Grabów leży w Kotlinie Grabowskiej, na wschodnim skraju Wzgórz Ostrzeszowskich - części Wału Trzebnickiego, nad rzeką Prosną. Znajduje się odległości około 15 km od Ostrzeszowa oraz po około 25 km od Ostrowa (dojazd autobusami ostrowskiej komunikacji miejskiej MZK Ostrów Wlkp.) i Kalisza. Krzyżują się tu drogi wojewódzkie:

oraz linia kolejowa Ostrzeszów-Grabów-Namysłaki. Linia jest nieczynna, ale tory są utrzymane w dobrym stanie. Ostrowskie stowarzyszenia miłośników kolei są zainteresowane ponownym uruchomieniem kursów (stałych bądź wycieczkowych).

[edytuj] Historia

Pierwsze wzmianki o Grabowie pochodzą z 1264 roku. Było to starostwo niegrodowe obejmujące trzy klucze: grabowski, kuźnicki i mikstacki. Siedzibą starostów był zamek zajęty w 1396 roku przez Władysława Jagiełłę. Grabów otrzymał prawa miejskie w 1416 roku. Za herb obrano pelikana karmiącego krwią własne pisklęta. Miasto rozwijało się dobrze (między innymi dzięki korzystnemu położeniu) do połowy XVI wieku, kiedy to zniszczyły je pożary i wojny. W 1628 roku powstał tu nowy zamek, ale dotrwał on tylko do połowy XVII wieku. Wojenna pożoga nawiedzała miasto jeszcze kilkanaście razy do czasów zaborów.

Od r. 1795 aż do końca I wojny światowej - z krótką przerwą w l. 1807-1815 - miasto wchodziło w skład Prus. Kongres Wiedeński w 1815 r. wytyczył granicę prusko-rosyjską na rzece Prośnie, na ponad 100 lat sytuując położony na zachodnim brzegu rzeki Grabów w roli pruskiego miasta granicznego. Wiek XIX, szczególnie od 1871 r., to okres presji germanizacyjnej i oporu przeciwko niej przez dominującą w mieście ludność polską. Mieszkańcy czynnie uczestniczyli w powstaniach, działało Towarzystwo Czytelni Ludowych. W 1905 r. miasto liczyło 1806 mieszkańców, w tym niemal 84 proc. Polaków, 11 proc. Niemców i 6 proc. Żydów. 82 proc. ludności Grabowa stanowili katolicy, protestanci zaś niecałe 12 proc.

Miasto korzystało z szybkiego rozwoju cywilizacyjnego Niemiec w II poł. XIX w., jednak jego przygraniczne położenie nie przekładało się na wzrost znaczenia. W 1910 r. Grabów uzyskał połączenie kolejowe ze stolicą powiatu - Ostrzeszowem. W 1919 r. miasto wróciło do odrodzonego państwa polskiego, zaś Prosna straciła swoją graniczną funkcję. Dzięki temu w okresie międzywojennym zaznaczyło się przyspieszenie rozwoju Grabowa, który stał się ośrodkiem handlowym i usługowym także dla obszarów położonych w dawnym zaborze rosyjskim. W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do woj. kaliskiego, a przed rokiem 1975 i od 1999 do powiatu ostrzeszowskiego.

W 1999 r. zlikwidowana została ostatecznie linia Ostrzeszów-Namysłaki, jedyne połączenie kolejowe Grabowa ze światem.

Z miastem związani byli:

profesor Teofil Ciesielski, znawca pszczelarstwa, profesor botaniki Uniwersytetu Lwowskiego,
doktor Władysław Biegański, lekarz, twórca współczesnej metodologii lekarskiej, czołowy filozof polski XX wieku. Obecnie przychodnia w Grabowie nad Prosną nosi jego imię. Od 1999 roku jest siedzibę NZOZ "Przychodnia Rodzinna" S.C.
ksiądz Jan Kompałła, dziekan ostrzeszowski, proboszcz w Grabowie, założyciel Królewskiego Katolickiego Gimnazjum w Ostrowie

[edytuj] Zabytki

kościół pofranciszkański, barokowy, z 1642 roku, główny ołtarz rokokowy, z lat 1751-1752, sześć bocznych ołtarzy z połowy XVIII wieku z barokowymi obrazami,
klasztor pofranciszkański, barokowy, wzniesione po 1642 roku, obecnie biblioteka i Izba Pamiątek,
kościół z lat 1622-1684, barokowy, bazylikowy, trzynawowy,
dwór z XVIII/XIX wieku, masywny, murowany budynek z wieżyczką po środku dachu, obecnie Urząd Miasta i Gminy Grabów nad Prosną,
grodzisko na lewym brzegu Prosny, miejsce dawnego zamku,
krzyż Pawła Brylińskiego.