Michał Tokarzewski-Karaszewicz

Z Wikipedii

Michał Tokarzewski-Karaszewicz
Torwid, Stolarski


Życie	generał broni
Data urodzenia	5 stycznia 1893 Lwów
Data śmierci	22 maja 1964 Casablanca
Kariera
W służbie od	1918
Pełniona funkcja	Komendant Służby Zwycięstwa Polski
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, wojna polsko-bolszewicka, wojna obronna Rzeczypospolitej
Odznaczenia

Michał Tokarzewski-Karaszewicz, herbu Trąby pseudonimy Torwid, Stolarski (ur. 5 stycznia 1893 we Lwowie, zm. 22 maja 1964 w Casablance, Maroko), polski generał.

Był synem Bolesława i Heleny z domu Lerch de Lerchensfeld. Ukończył gimnazjum w Drohobyczu i po maturze w 1913 roku rozpoczął studia na Wydziale Medycznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie, a kontynuował je od 1914 w Krakowie na Uniwersytecie Jagiellońskim. W czasie studiów działał w organizacjach niepodległościowych dowodzonych przez Józefa Piłsudskiego. Był członkiem Polskiej Partii Socjalistycznej-Frakcji Rewolucyjnej. Należał do Związku Walki Czynnej (ZWC) i Związku Strzeleckiego (ZS). Był dowódcą oddziałów ZS w Drohobyczu i Samborze oraz inspektorem Okręgu Krakowskiego ZS, w ramach którego odbył latem 1913 elitarny kurs oficerski w Stróży na Podhalu (otrzymał prawo noszenia odznaki tzw. "Parasola"). Przed I wojną światową jako poddany austriacki został wcielony do armii, w której ukończył kurs oficerów rezerwy.

W sierpniu 1914 wstąpił do Legionów Polskich, dowodząc kolejno V, a następnie II batalionem 5 Pułku Legionów, III batalionem VI Pułku Piechoty Legionów, następnie objął dowodzenie 5 pułkiem piechoty. Został ciężko ranny podczas bitwy pod Łaskami-Anielinem w październiku 1914. W 1915 Piłsudski awansował go do stopnia majora. W czasie tzw. kryzysu przysięgowego w lipcu 1917 został na krótko internowany, później (pozostając w konspiracji) działał w strukturach Polskiej Organizacji Wojskowej (POW), m.in. w Lublinie, a następnie na terenie Ukrainy i Białorusi, gdzie za swoją działalność m.in. w Moskwie był 3-krotnie aresztowany przez władze bolszewickie. Zwolnienia zawdzięczał kontaktom Kazimierza Pużaka, kierującego pracami PPS na terenie Rosji.

W 1918 ponownie objął dowodzenie 5 Pułku Piechoty i w grupie operacyjnej dowodzonej przez płk. Juliana Stachiewicza wspomógł oddziały polskie walczące z Ukraińcami o Przemyśl, a 19 listopada 1918 zorganizował odsiecz dla walczącego Lwowa, która zaważyła na utrzymaniu miasta. Po zdobyciu Lwowa dowodził do początku 1919 roku oddziałami polskimi walczącymi na południe od miasta. W czerwcu 1919 został awansowany do stopnia pułkownika. W czasie wojny polsko-bolszewickiej w kwietniu 1919 brał udział w tzw. wyprawie wileńskiej, w czasie której dowodził brygadą w 1 Dywizji Piechoty Legionów; następnie został zastępcą inspektora i szefem Departamentu Piechoty w Ministerstwie Spraw Wojskowych. w 1924 roku uzyskał nominację na dowódcę 19 Dywizji Piechoty w Wilnie i kierował nią do 1926. W sierpniu 1924 awansował - jako jeden z najmłodszych w Wojsku Polskim - do stopnia generała brygady. Był bardzo wysoko oceniany przez Piłsudskiego, który w 1925 sugerując prezydentowi Stanisławowi Wojciechowskiemu obsadę teki ministra spraw wojskowych, wymienił Karaszewicza-Tokarzewskiego obok generała Lucjana Żeligowskiego, Leona Barbeckiego i Leonarda Skierskiego.

Po przewrocie majowym został szefem Biura Personalnego Ministerstwa Spraw Wojskowych i kierował nim do 1928; następnie objął dowództwo 25 Dywizji Piechoty z miejscem postoju dowództwa w Kaliszu. W 1932 został dowódcą Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie, a później kolejno dowódcą Okręgu Korpusu Nr VI we Lwowie (1936–1938) i Okręgu Korpusu Nr VIII w Toruniu (1938–1939).

Podczas kampanii wrześniowej od 11 września dowodził grupą operacyjną swojego imienia (15 i 27 DP) w składzie Armii "Pomorze" i wraz z nią uczestniczył w bitwie nad Bzurą. Po kapitulacji Warszawy, 27 września 1939 generał stanął na czele organizacji wojskowej – Służby Zwycięstwu Polski, która była pierwszą organizacją konspiracyjną w okupowanej Polsce. Po utworzeniu Związku Walki Zbrojnej – ZWZ został komendantem Obszaru nr 3 Lwów. W marcu 1940 został aresztowany przez funkcjonariuszy NKWD. Po tym, jak został zwolniony w sierpniu 1941, podjął służbę w Armii Polskiej w ZSRR jako dowódca 6 Dywizji Piechoty "Lwów". Był następnie zastępcą generała Władysława Andersa. Po ewakuacji z ZSRR pełnił funkcję zastępcy dowódcy Armii Polskiej na Wschodzie.

W 1946 był dowódcą II Korpusu Polskiego, a następnie Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Po zakończeniu II wojny światowej pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii. Od 1954 był tam Generalnym Inspektorem Sił Zbrojnych i ministrem obrony narodowej.

W okresie międzywojennym jeden z najwyżej postawionych polskich teozofów, będąc jedną z trzech osób mających prawo do noszenia srebrnej swastyki. Od 1925 był wyznawcą, a od 14 listopada 1926 również kapłanem Kościoła liberalno-katolickiego. Był także jednym z najaktywniejszych polskich wolnomularzy, od 1924 należał m.in. do lóż: "Tomasz Zan", "Święty Graal" i "Św. Michał Archanioł". W 1937 uzyskał najwyższy w masonerii 33. stopień wtajemniczenia.