Związek Polaków w Niemczech
Z Wikipedii
Związek Polaków w Niemczech T.z. (niem. Bund der Polen in Deutschland e.V) jest organizacją polonijną w Niemczech istniejącą od 1922 roku. Celem organizacji była reprezentacja prawna Polaków - obywateli Niemiec i polskich stowarzyszeń wobec władz niemieckich. Główne zadania związku to zdobycie dla ludności polskiej pełnych praw mniejszości narodowej i obrona jej interesów we wszystkich dziedzinach życia społecznego. Mniejszość polska (2 mln ludzi) od dekretów wydanych przeszło 65lat temu nie ma przywróconego statusu mniejszości narodowej w Niemczech, w przeciwieństwie do mniejszości niemieckiej w Polsce (150 tyś ludzi). Skrót T.z. (niem. e.V.) oznacza Towarzystwo zarejestrowane. Związek Polaków w Niemczech podkreśla swe przywiązanie do religii katolickiej. Patronką mniejszości polskiej w Niemczech, "Polaków spod znaku Rodła" jest Matka Boska Radosna[1].
Spis treści |
[edytuj] Historia
Organizacja została założona 27 sierpnia 1922 roku, jej siedzibą do września 1939 roku był Berlin.
Pierwotnie ZPwN podzielono na cztery dzielnice:
- Dzielnica I z siedzibą w Opolu (obejmowała tereny Śląska Opolskiego)
- Dzielnica II (Berlin, objęła Brandenburgię z Berlinem, Saksonię, Hamburg, Dolny Śląsk, Pomorze i Marchię Graniczną Poznań-Prusy Zachodnie)
- Dzielnica III (Bochum, obejmowała Westfalię, Nadrenię, Badenię i Palatynat)
- Dzielnica IV (Olsztyn, Prusy Wschodnie: Warmia, Mazury i Powiśle)
W październiku 1923 roku wyodrębniono Dzielnicę V z siedzibą w Złotowie: obejmowała tereny Pogranicza, a w 1928 roku przyłączono Dolny Śląsk do I Dzielnicy.
W 1933 roku związek za swój symbol przyjął znak rodła zaprojektowany przez polską artystkę Janinę Kłopocką. W dn. 6 marca 1938 r. podczas I Kongresu Związku Polaków w Niemczech, który się odbył Theater des Volkes w Berlinie, uchwalono Pięć prawd Polaka, które stanowiły ideową podstawę działalności związku.
Związek prowadził działalność kulturalną, gospodarczą i polityczną, miał swoich reprezentantów w sejmie pruskim, sejmikach krajowych i radach miejskich. Organizacja była też inicjatorem powstania działającego do 1939 roku Związku Mniejszości Narodowych w Niemczech, mającego reprezentować interesy obywateli narodowości polskiej, serbołużyckiej, duńskiej, fryzyjskiej i litewskiej. Ze związkiem współpracowali przed wojną działacze narodowi z Łużyc m.in. Jan Skala i Měrćin Nowak-Njechorński należący do słowiańskiego narodu Serbołużyczan - słowiańskiej mniejszości w Niemczech.
Związek PwN współpracował z Polskim Związkiem Zachodnim.
Z chwilą wybuchu II wojny światowej związek został zdelegalizowany przez władze III Rzeszy, jego majątek skonfiskowany, część działaczy rozstrzelano, ok. 1200 członków uwięziono w obozach koncentracyjnych. Po wojnie, w 1945 roku związek wznowił działalność w zachodniej strefie okupacyjnej Niemiec. W 1950 roku ZPwN został zarejestrowany w RFN, początkowo z siedzibą we Frankfurcie nad Menem, a od 1956 roku siedzibą Związku Polaków w Niemczech jest Bochum. W 1950 roku, w wyniku rozłamu na tle stosunku do komunistycznych władz ówczesnej Polski, powstał Związek Polaków "Zgoda" utrzymujący stosunki z PRL. W Polsce działalność związku wspiera m.in. Ruch Obywatelski „Polski Śląsk”
[edytuj] Gazety
"Dziennik Berliński", "Polak w Niemczech", "Mały Polak w Niemczech", "Gazeta Olsztyńska", "Mazur", "Głos Pogranicza", "Kaszub", "Dziennik Raciborski", "Ogniwo", "Nowiny Codzienne" i inne.
[edytuj] Prezesi Związku Polaków w Niemczech
- 1922-1931: Stanisław Sierakowski
- 1931- kwiecień 1939: Bolesław Domański
- kwiecień 1939 - wrzesień 1939: S. Szczepaniak
- 1950-1964: S. Szczepaniak
- 1964-1969: J. Styp-Rekowski
- 1970-1988: E. Forycki
- 1988-1991: T. Wesołowski
- 1991-1993: S. Jabłoński
- 1993-1997: T. Hyb
- 1997-2004: J. Młynarczyk
- 2004- : Z. Duda
