Ketamina

Z Wikipedii

Ketamina


Izomer R	Izomer S

Ogólne informacje

Nazwa systematyczna

2-(2-chlorofenylo)-2-(N-metyloamino)cykloheksanon

Wzór sumaryczny

C₁₃H₁₆ClNO

Masa molowa

237,725 g/mol

Identyfikacja

Numer CAS

6740-88-1

Klasyfikacja

Wykaz środków odurzających

II-P

Stosowanie w ciąży

kategoria B

Farmakokinetyka

Okres półtrwania

2,5 - 3 h

Wydalanie

nerki

Ketamina (anaestheticum, anestetyk dysocjacyjny, ATC: N 01 AX 03), wśród substancji psychoaktywnych klasyfikowana jako dysocjant psychodeliczny, lek używany w medycynie i weterynarii do znieczulania przedoperacyjnego. Farmakologiczne działanie ketaminy podobnie do dekstrometorfanu i fencyklidyny, lecz o wiele krótsze i pozbawione części ich efektów ubocznych.

[edytuj] Ogólne informacje

Ketamina jest pochodną fencyklidyny. Jej nazwy handlowe to Narkamon, Ketanest oraz Kalypsol. Ketamina oprócz wywoływania narkozy ma także działanie przeciwbólowe. Wykorzystywana jest w anestezjologii do wprowadzenia do znieczulenia złożonego oraz rzadko jako samodzielny lek anestetyczny. Jako monoanestetyk nadaje się do zabiegów krótkotrwałych nie powodujących bólu trzewnego. Jest wykorzystywana przy niektórych zabiegach diagnostycznych u dzieci, w operacjach plastycznych i przy bolesnych zmianach opatrunków u oparzonych. Wykorzystuje się ją również w krótkotrwałych zabiegach chirurgicznych oraz do wielokrotnych znieczuleń u tego samego chorego (m.in. w znieczuleniach złożonych w połączeniu z innymi lekami – benzodiazepinami, barbituranami, neuroleptykami). Wywołuje specyficzny rodzaj narkozy zwany "narkozą dysocjacyjną" lub "anestezją zdysocjowaną". Polega ona na selektywnym hamowaniu niektórych struktur OUN (utratę przytomności) z pobudzeniem innych (katalepsja, ruchy gałek ocznych, halucynacje). Dawka anestetyczna ketaminy wynosi 1-2 mg/kg masy ciała. Obecnie ketamina używana jest głównie w weterynarii do znieczulania przedoperacyjnego małych zwierząt.

[edytuj] Działanie

Ketamina podana dożylnie wywołuje następujące działania:

po około 20 sekundach od podania powoduje uczucie znieczulenia twarzy;
następnie dochodzi do zerwania kontaktu z chorym, pojawia się charakterystyczny dla ketaminy oczopląs poziomy i pionowy, mogą wystąpić ruchy mimowolne oraz wokalizacja;
po około 15 minutach powraca przytomność.

[edytuj] Działania niepożądane

Do działań niepożądanych ograniczających jej stosowanie zaliczyć można: halucynacje, nudności i wymioty, wzrost ciśnienia tętniczego a także ciśnienia śródczaszkowego. Do łagodzenia działań niepożądanych podaje się łącznie z ketaminą benzodiazepiny (diazepam, midazolam) i barbiturany (Tiopental). Ketamina może także powodować depresję lub nadmierną stymulację ośrodka oddechowego.

[edytuj] Pozamedyczne użycie

Ketamina, podobnie jak PCP i DXM jest psychodelikiem dysocjacyjnym. Ze względu na silne działanie psychoaktywne bywa używana rekreacyjnie. Efekty działania ketaminy na stan świadomości obejmują uczucie depersonalizacji, odrealnienia, oderwania od ciała, zaburzenia w odczuwaniu upływu czasu, barwne wizje i efekty wizualne przypominające marzenia senne a w większych dawkach także utratę kontaktu ze światem zewnętrznym. Na zachodzie ketamina jest obok MDMA i GHB najpopularniejszą używką klubową.

p • d • e

Dysocjanty

Dekstrometorfan • Dizocilpina • Etycyklidyna • Fencyklidyna • Ketamina • Muscimol • Pentazocyna • Podtlenek azotu • Rolicyklidyna • Salvinorin A • Tenocyklidyna

p • d • e

Substancje psychoaktywne

Depresanty	Benzodiazepiny: Bromazepam • Alprazolam • Diazepam • Flunitrazepam • Klonazepam • Lorazepam • Midazolam • Nitrazepam • Temazepam Barbiturany: Fenobarbital • Barbital • Allobarbital • Tiopental • Heksobarbital Opioidy: Bremazocyna • Buprenorfina • Butorfanol • Cyklazocyna • Dekstromoramid • Difenyloksat • Fenazocyna • Fentanyl • Heroina • Hydrokodon • Hydromorfon • Ketobemidon • Kodeina • Lewometorfan • Leworfanol • Loperamid • Metadon • Morfina • Oksykodon • Oksymorfon • Opium • Pentazocyna • Petydyna • Propoksyfen • Sufentanil • Tramadol Inne: Alkohol etylowy • GBL • GHB
Psychodeliki	Delirianty: Atropina • BZ • Benzydamina • Cyklizyna • Difenhydramina • Dimenhydrynat • Hioscyamina • Skopolamina Dysocjanty: Dekstrofan (DXO) • Dekstrometorfan (DXM) • Ibogaina • Ketamina • Ksenon • Kwas ibotenowy • Muscimol • Muskaryna • PCP • Pentazocyna • Podtlenek azotu • Salvinorin A Fenyloetyloaminy: 2C-B • 2C-C • 2C-D • 2C-E • 2C-I • 2C-T-21 • 2C-T-7 • DOB • DOI • DOM • MDA • MDMA • Meskalina • PMA Kannabinoidy: CBN • CP-55940 • HU-210 • THC • THCV Tryptaminy: Ergina • LSD • 4-AcO-DET • 5-MeO-AMT • 5-MeO-DIPT • 5-MeO-DMT • AMT • Bufotenina • DIPT • DMT • MiPT • Psylocybina Inne: Mirystycyna • Trichloroeten
Stymulanty	Syntentyczne: Amfetamina • Benzfetamina • BZP • Fenelzyna • Fentermina • Metamfetamina • Metylfenidat • Modafinil • Niketamid • Pseudoefedryna • TFMPP Naturalne: Efedryna • Katynon • Kofeina • Kokaina • Nikotyna • Strychnina