Państwo Palestyna
Z Wikipedii
دولة فلسطين Daulat Filastin Państwo Palestyna |
|||||
|
|||||
Hymn: Biladi (Mój kraj) |
|||||
![]() |
|||||
Język urzędowy | arabski | ||||
Język używany | arabski i hebrajski | ||||
Stolica | Ramallah | ||||
Ustrój polityczny | republika | ||||
Powierzchnia • całkowita |
6242 (postulowana) km² |
||||
Liczba ludności (2005) • całkowita • gęstość zaludnienia • narodowości |
ok. 4 mln osób/km² Arabowie palestyńscy, izraelscy i Żydzi |
||||
Utworzenie | jednostronna deklaracja niepodległości 1988 |
||||
Domena internetowa | .ps | ||||
Kod samochodowy | PS | ||||
Kod telefoniczny | +970 | ||||
![]() |
Państwo Palestyna obejmujący całość lub część historycznej Palestyny jest bytem politycznym, postulowanym przez palestyński ruch narodowy.
Spis treści |
[edytuj] Geneza
Początki dążeń arabskiej ludności Palestyny do utworzenia własnego państwa wiążą się z powstaniem brytyjskiego mandatu Palestyny. Przed rokiem 1920 region ten był uznawany przez miejscowych działaczy arabskich za część arabskiej Syrii, zaś miejscowa ludność arabska za południowych Syryjczyków. Rezolucja II Kongresu Syryjskiego z 7 marca 1920 roku, w którym brali udział delegaci z Palestyny, deklarowała niepodległość Syrii w granicach, obejmujących także obszar późniejszego mandatu brytyjskiego. Koncept odrębnego arabskiego państwa palestyńskiego jest między innymi rezultatem podziału Bliskiego Wschodu i utworzenia przez Ligę Narodów odrębnego "terytorium mandatowego Palestyny", powierzonego Wielkiej Brytanii.
Bezpośrednio po utworzeniu mandatu brytyjskiego Arabowie palestyńscy zaczęli się domagać nadania niepodległości dla terytorium Palestyny, które obejmowało także obecną Jordanię. Dążenia arabskie stały w sprzeczności z aspiracjami ruchu syjonistycznego, dążącego do ustanowienia na tym terytorium państwa żydowskiego. Narastające konflikty spowodowały, że Brytyjczycy, zwalczani przez obie strony postanowiły zrezygnować z administrowania krajem. 29 listopada 1947 roku Zgromadzenie Ogólne ONZ przyjęło rezolucję o podziale mandatu na część arabską, żydowską i strefę międzynarodową (Jerozolimę z okręgiem). O ile Żydzi zaakceptowali rezolucję, o tyle Arabowie palestyńscy oraz sąsiednie państwa arabskie ją odrzuciły.
Ze względu na wybuch wojny arabsko-izraelskiej rezolucja ONZ nie została wcielona w życie, a Palestyna została podzielona na Państwo Izrael, włączony do Transjordanii Zachodni Brzeg oraz Strefę Gazy pod administracją Egiptu.
[edytuj] Obecny status
Obecnie pojęcie państwa Palestyna dotyczy przede wszystkim struktury politycznej in statu nascendi proklamowanej na podstawie deklaracji niepodległości ogłoszonej przez Palestyńską Radę Narodową 15 listopada 1988 roku. Państwo Palestyna, jako niepodległy organizm polityczny, nie jest formalnie uznane ani przez Izrael, ani przez ONZ. Jednak szereg państw (w tym Polska) utrzymuje kontakty dyplomatyczne z Autonomią Palestyńską, choć w niektórych przypadkach, np. na forum ONZ, używa się obecnie nazwy Palestyna, a nie Autonomia Palestyńska dla tego obszaru. Również Liga Państw Arabskich, przyjęłą Palestyne jako swojego członka pod nazwą "Państwo Palestyny"[1]
Państwo Palestyna nie ma obecnie uznanej międzynarodowo suwerenności na żadnym obszarze. Zgodnie z palestyńską konstytucją Państwo Palestyna obejmuje dwa dystrykty (arab. mintakat) zajęte przez Izrael w 1967 r.: Strefę Gazy i Zachodni Brzeg znany również pod nazwą historyczną Cisjordania[2]. Część Palestyńczyków, oraz niektóre państwa (Syria, Iran) uważają jednak, że suwerenność państwa palestyńskiego powinna rozciągać się na całe terytorium zajmowane przez Izrael, którego istnienia nie uznają.
Tereny Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy są w większości zamieszkiwane przez Palestyńczyków (ok. 3,8 mln) stanowiących 95% (wyznających głównie islam sunnicki, liczni są też chrześcijanie) mieszkańców oraz ludność żydowską zamieszkującą oddzielne osiedla (ok. 200 tys.). Palestyńczycy domagają się, by stolicą niezależnego państwa palestyńskiego była Jerozolima.
Zgodnie z porozumieniami w Oslo terytoria Zachodniego Brzegu i Strefy Gazy podzielono na obszary o różnym statusie:
- status A - tereny pod kontrolą Autonomii Palestyńskiej: Strefa Gazy, kilka większych skupień arabskich na Zachodnim Brzegu
- status B - tereny pod kontrolą mieszaną: Autonomia Palestyńska sprawuje tam władzę, ale kontrolę wojskową sprawuje armia izraelska,
- status C - tereny pod kontrolą izraelską: obejmują kolonie żydowskie, drogi dojazdowe do nich oraz punkty strategiczne (np. wzgórza, źródła wody).
Obecnie obie strony oskarżają się o niedotrzymywanie zobowiązań. Sytuacje komplikuje stan wojny domowej i dwuwładzy panujący na terytorium Autonomii, zamachy terrorystyczne i porwania żołnierzy izraelskich przez organizacje palestyńskie, liczne interwencje militarne i uwięzienie wielu działaczy palestyńskich przez Izrael. 26 lutego 2008 r. niepodległość Palestyny została uznana przez Kostarykę.
[edytuj] Sąsiedzi
[edytuj] Główne miasta
- Jerozolima (731 700 mieszkańców)[3]
- Gaza (490 000)
- Han Junis (180 000)
- Dżabalija (180 000)
- Hebron (160 000)
- Nabulus (130 000)
- Rafah (96 000)
- Ramallah (25 000)
- Jerycho (25 000)
Przypisy
- ↑ http://www.arableagueonline.org/las/english/details_en.jsp?art_id=847&level_id=11 League of Arab States, Member States: State of Palestine
- ↑ Constitution of the State of Palestine. Third Draft,7 March 2003, revised in March 25,2003: Article 1. The State of Palestine is a sovereign, independent republic. Its territory is an indivisible unit based upon its borders on the eve of June 4, 1967, without prejudice to the rights guaranteed by the international resolutions relative to Palestine. All residents of this territory shall be subject to Palestinian law exclusively.
- ↑ Tylko wschodnia część, liczba mieszkańców podana dla całego miasta
[edytuj] Zobacz też
- Organizacja Wyzwolenia Palestyny
- Autonomia Palestyńska
- Terroryzm
- Historia Palestyny na stronie Historia Izraela
- Izrael
[edytuj] Linki zewnętrzne
- Oficjalna strona Autonomii (en)
- Konstytucja Palestyny (en)
- Stałe Przedstawicielstwo Palestyny przy ONZ (en)
- Państwowe centrum informacyjne (en)
- Mapa Zachodniego Brzegu z zaznaczonymi strefami A i B oraz przebiegiem muru
- Święta ziemia płaczu (Artykuł o konflikcie palestyńsko-izraelskim)
- Palestyna - Blog i przegląd prasy angielskojęzycznej
Afganistan • Armenia • Arabia Saudyjska • Azerbejdżan • Bahrajn • Bangladesz • Bhutan • Birma • Brunei • Chiny • Cypr • Filipiny • Gruzja • Indie • Indonezja • Irak • Iran • Izrael • Japonia • Jemen • Jordania • Kambodża • Katar • Kazachstan • Kirgistan • Korea Południowa • Korea Północna • Kuwejt • Laos • Liban • Malediwy • Malezja • Mongolia • Nepal • Oman • Pakistan • Rosja • Singapur • Sri Lanka • Syria • Tadżykistan • Tajlandia • Timor Wschodni • Turcja • Turkmenistan • Uzbekistan • Wietnam • Zjednoczone Emiraty Arabskie
Terytoria zależne
Akrotiri • Dhekelia
Państwa nieuznawane na arenie międzynarodowej
Abchazja • Cypr Północny • Górski Karabach • Osetia Południowa • Palestyna (Autonomia Palestyńska) • Tajwan
Terytoria autonomiczne (stanowią integralną część państw):
Aceh • Adygeja • Adżaria • Ałtaj • Buriacja • Chakasja • Chanty-Mansyjski Okręg Autonomiczny • Czeczenia • Czukocki Okręg Autonomiczny • Dagestan • Górski Badachszan • Guangxi • Hongkong • Inguszetia • Jakucja • Jamalsko-Nieniecki Okręg Autonomiczny • Kabardo-Bałkaria • Karaczajo-Czerkiesja • Karakałpacja • Kurdystan • Makau • Mongolia Wewnętrzna • Muzułmańskie Mindanao • Nachiczewańska Republika Autonomiczna • Ningxia • Osetia Północna • Sinkiang • Tuwa • Tybet • Żydowski Obwód Autonomiczny