RWD-5

Z Wikipedii

Replika RWD-5 "Stanisław Skarżyński" na pokazach Radom Air Show 2005

RWD-5 – polski samolot turystyczno-sportowy, skonstruowany przez zespół konstrukcyjny RWD w 1931 r., wsławiony rekordowym przelotem przez Atlantyk.

[edytuj] Historia

Samolot RWD-5 był pierwszą konstrukcją zespołu konstrukcyjnego RWD powstałym w nowej firmie (DWL) na Okęciu po zawiązaniu Spółki z o.o. na gruncie warsztatów Sekcji Lotniczej Koła Mechaników Studentów Politechniki Warszawskiej. Jego konstruktorami byli Stanisław Rogalski, Stanisław Wigura i Jerzy Drzewiecki. RWD-5 był dalszym rozwinięciem serii wcześniejszych samolotów RWD-1, 2, 3 i 7, a zwłaszcza bezpośrednio go poprzedzającego RWD-4. Odziedziczył po nich konstrukcję i obrys płata oraz po RWD-4 kształt usterzenia. Całkowicie zmieniono natomiast konstrukcję i kształt kadłuba. Kadłub po raz pierwszy w konstrukcjach RWD był spawany z rur stalowych. Zamierzano też zastosować w przyszłości silnik z cylindrami wiszącymi, co dałoby bezpośrednią widoczność do przodu podczas lotu. Do tego była bogato przeszklona kabina z panoramiczną szybą przednią. Samolot zyskał przez to nowoczesny wygląd (w poprzednich samolotach RWD kadłub miał dość kuriozalny "rybi" kształt, brak było bezpośredniej widoczności do przodu, a pilot musiał w tym celu wychylać się częściowo przez nieoszklone okno boczne).

Budowę prototypu o znakach SP-AGJ rozpoczęto jesienią 1930, a oblatany został 7 sierpnia 1931 przez konstruktora Jerzego Drzewieckiego na lotnisku Okęcie. Jeszcze w sierpniu prototyp zajął 1. miejsce w III Locie Południowo-Zachodniej Polski, a we wrześniu, z załogą Franciszek Żwirko i Stanisław Wigura, 1. miejsce w IV Krajowym Konkursie Samolotów Turystycznych. W następstwie tych sukcesów, RWD-5 został uznany za najlepszy polski samolot sportowy i podjęto jego produkcję, lecz jej skala była niewielka. W 1932 zbudowano dwa pierwsze samoloty o znakach SP-AJA i SP-AJB dla Aeroklubu Warszawskiego, ufundowane prze kolejarzy i noszące nazwy: "Kolejarz" I i II. W 1933 i 1934 zbudowano w DWL 15 samolotów RWD-5, o znakach: SP-ARP, -AKZ, -AJP, -AJU, -LOP, -LOT, -ALN, -ALR, -ALS, -ALT, -ALU, -ALW, -ALY, – ALZ, -ALX, -AMU. Ostatni samolot SP-BGX zbudowano w 1937. Łącznie powstało 20 samolotów RWD-5 (łącznie z RWD-5bis).

Samoloty RWD-5 używane były w ciągu następnych lat w licznych krajowych i kilku zagranicznych imprezach sportowych, osiągając wysokie wyniki. Jako sportowe, zastąpione zostały następnie przez RWD-13. RWD-5 służyły ponadto do treningu w aeroklubach. Samolot SP-LOT był wykorzystywany przez PLL LOT do lotów taksówkowych, samolot SP-LOP przez Zarząd Główny LOPP. Do 1939 r. 3 samoloty zostały skasowane. W czasie kampanii wrześniowej co najmniej 1 służył jako samolot łącznikowy, przylatując z Rumunii do oblężonej Warszawy. Żaden z samolotów tego typu nie przetrwał wojny w Polsce.

Pilotaż samolotu był niemęczący, zastosowano przestawialny w locie statecznik poziomy co pozwalało na zredukowanie sił na drążku od steru wysokości do zera. Przy zbyt małej prędkości maszyna (niewyposażona w sloty) miała tendencje do przepadania, jednakże przy dobrej sterowności nie było to wadą.

W ostatnich latach w Polsce zbudowano latającą replikę samolotu RWD-5.

[edytuj] Lot przez Atlantyk

RWD-5bis Stanisława Skarżyńskiego

W marcu 1933 oblatano specjalny jednomiejscowy wariant rekordowy RWD-5, oznaczony RWD-5bis i noszący znaki SP-AJU. W miejscu tylnej kabiny, w której zlikwidowano okna, zainstalowany był dodatkowy zbiornik paliwa o pojemności 300 l, a w skrzydłach dwa dalsze zbiorniki po 113 l, zwiększając ogólną pojemność zbiorników do 752 l.

Na samolocie tym Stanisław Skarżyński odbył między 27 kwietnia a 24 czerwca 1933 lot o długości 17 885 km na trasie z Warszawy do Rio de Janeiro. W dniu 8 maja 1933 odbył przelot bez lądowania nad Południowym Atlantykiem, z Saint Louis w Senegalu do Maceio w Brazylii. Przelot trwał 20 godzin 30 minut, z czego 17 godzin 15 minut nad oceanem. Wynikiem 3582 km ustanowił międzynarodowy rekord odległości w klasie samolotów turystycznych o masie własnej do 450 kg. RWD-5bis wciąż jest najmniejszym samolotem, jaki przeleciał Atlantyk, nowoczesny Voyager z lat 80., znany ze swego rekordowego lotu, miał znacznie większe wymiary i prawie trzykrotnie większą masę własną (426 kg to tylko masa płatowca, podczas gdy dla RWD-5bis masa własna – tj. płatowiec wraz z silnikiem – wynosi 445 kg, z czego silnik circa 138 kg). Samolot RWD-5bis powrócił przez ocean statkiem. Po rekordowym locie przebudowano go na dwumiejscowy, usuwając zbiorniki dodatkowe. Został on w 1939 zagarnięty przez wojska radzieckie.

[edytuj] Opis konstrukcji

Dwumiejscowy samolot turystyczny i sportowy, wolnonośny górnopłat konstrukcji mieszanej. Kadłub kratownicowy, spawany z rur stalowych, kryty płótnem; płat konstrukcji drewnianej, kryty płótnem i sklejką. Płat o obrysie trapezowym, niedzielony. Usterzenie klasyczne. Kabina dwuosobowa, zakryta, przeszklona. Miejsca w układzie tandem, zaopatrzone w podwójne przyrządy do strowania, dwoje drzwi z prawej strony kadłuba. Zbiorniki paliwa w płacie. Podwozie samolotu klasyczne, stałe, koła z amortyzatorami, osłonięte owiewkami, z tyłu płoza ogonowa.

Silnik rzędowy, 4 cylindrowy Cirrus Hermes IIIB, chłodzony powietrzem, o mocy nominalnej 105 KM i startowej 115 KM. Na niektórych samolotach stosowano inne podobne silniki: Cirus Hermes IV (moc nominalna 120 KM, startowa 130 KM), de Havilland Gipsy III (moc nominalna 120 KM), Walter Junior 4 lub PZInż. Junior (moc nominalna 105 KM, startowa 120 KM). RWD-5bis miał silnik de Havilland Gipsy Major o mocy nominalnej 120 KM i startowej 130 KM. Silnik w nosie kadłuba, osłonięty blachą aluminiową. Śmigło dwułopatowe drewniane stałe.

[edytuj] Dane techniczne

RWD-5, w nawiasach różnice dla RWD-5bis
Ogólne charakterystyki

• rozpiętość – 10,2 m
• długość – 7,2 m
• wysokość – 2,05 m
• powierzchnia nośna 15,5 m²
• masy:
  • własna – 430-460 kg (445 kg)
  • użyteczna – 330 kg (654 kg)
  • całkowita – 760 kg (1100 kg)
• obciążenie powierzchni – 49 kg/m² (71 kg/m²)
• silnik – 4-cylindrowy rzędowy Cirrus Hermes IIB o mocy maks. 130 KM

Osiągi:

• prędkości:
  • maksymalna – 202 km/h (210 km/h)
  • przelotowa – 170 km/h
  • minimalna – 75 km/h
• prędkość wznoszenia – 4,6 m/s
• pułap – 4700 m
• zasięg – 1080 km (5000 km)
• przelotowe zużycie paliwa – 22 l/h (26 l/h)

[edytuj] Plany modelarskie

• Mały Modelarz – 12/96 okładka

[edytuj] Linki zewnętrzne

• http://rwd5.republika.pl/
• http://www.polatca.pata.pl/papierki/hist_lotn/skarzynski.htm