Boliwia

Z Wikipedii

República de Bolivia
Buliwiya Republika
Wuliwya Suyu
Tetā Volívia
Republika Boliwii


Flaga Boliwii	Herb Boliwii

Hymn: Bolivianos, el hado propicio

Język urzędowy

hiszpański, keczua, ajmara

Sucre¹

prezydent
Evo Morales Ayma

Szef rządu

prezydent
Evo Morales Ayma

Powierzchnia
• całkowita
• wody śródlądowe

27. na świecie
1 098 580² km²
14 190 km² (1,29%)

Liczba ludności (2008)
• całkowita
• gęstość zaludnienia

86. na świecie
9 248 000³▲
8,4 osób/km²

Jednostka monetarna

boliviano (BOB)

Niepodległość

od Hiszpanii
6 sierpnia 1825

Religia dominująca

UTC -4

BOL

+591

¹ Siedzibą rządu jest La Paz
¹ Dane podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en)
³ Dane szacunkowe na lipiec 2008 roku, podane za CIA The World Factbook (źródło:CIA) (en)

Boliwia, Republika Boliwii (hiszp. Bolivia, República de Bolivia) – państwo na kontynencie południowoamerykańskim. Graniczy z Brazylią na północy i wschodzie, Paragwajem i Argentyną na południu oraz z Chile i Peru na zachodzie.

[edytuj] Warunki naturalne

Altiplano Boliviano

Boliwia jest jednym z dwóch krajów Ameryki Południowej, które nie mają dostępu do morza (straciła go w 1884). Na zachodzie wznoszą się góry, natomiast na wschodzie teren się obniża. Pasmo Andów o szerokości ok. 600 km, składa się tu z trzech głównych łańcuchów – Kordyliery Wschodniej (najwyższy szczyt Boliwii: Sajama – 6520 m), Kordyliery Środkowej oraz Kordyliery Zachodniej. Pomiędzy Kordylierami Zachodnią i Środkową rozciąga się płaskowyż Altiplano (hiszp. altiplano – płaskowyż).

Na wschód teren opada przechodząc w przedgórze Yungas i w końcu w Nizinę Boliwijską. Na południowym wschodzie kraju leży część Gran Chaco, a na północy rozciąga się obszar Niziny Amazonki. Największe rzeki Boliwii to Mamoré, Beni i Guaporé. Na Altiplano znajdują się bezodpływowe jeziora (Titicaca, Poopo) oraz solniska (Salar de Uyuni)

[edytuj] Klimat

Na nizinach Boliwii panuje klimat podrównikowy z roczną sumą opadów wahającą się w granicach od 2000 do 3000 mm; na przedgórzu klimat kontynentalny wilgotny (opady 1500-2000 mm), a w Andach kontynentalny suchy z sumą opadów do 600 mm.

[edytuj] Flora

Na Nizinie Boliwijskiej znajdują się przede wszystkim lasy równikowe (lasy stanowią 51% powierzchni kraju) i chaco, a także sawanny. W górach dominują formacje półpustynne: puna i jalca.

W Boliwii istnieje 7 parków narodowych. Najbardziej znany to Sajama.

[edytuj] Fauna

W lasach równikowych Boliwii można spotkać m.in. jaguary, pumy, kapibary, kajmany, tapiry i małpy (zwierzęta, które preferują klimat wilgotny).

[edytuj] Historia

Tereny obecnej Boliwii zamieszkane były przez kultury prekolumbijskie od około 20 000 lat. Pierwszą z wysoce rozwiniętych była kultura Tiahuanaco, która rozwinęła się na południowym wybrzeżu jeziora Titicaca około II wieku p.n.e. W XV wieku terytorium ludu Ajmara zostało podbite i włączone w obręb Państwa Inków. W XVI wieku hiszpańscy konkwistadorzy pod wodzą Francisco Pizarro dokonali podboju terenów obecnej Boliwii. Jako Górne Peru zostały one włączone do nowo powstałego Wicekrólestwa Peru, a następnie do Wicekrólestwa La Platy. Nazwa państwa – nadana mu po oderwaniu w ramach ruchu wyzwoleńczego od Peru – pochodzi od nazwiska przywódcy tegoż ruchu Bolivara. W 1884, na mocy traktatów pokojowych kończących tzw. Wojnę o saletrę, Boliwia straciła dostęp do Oceanu Spokojnego, co miało duży wpływ na jej późniejszą sytuacje gospodarczą. Po kolejnej wojnie, tym razem z Brazylią, w 1903 utraciła kauczukodajny region Acre. W latach 1932-1935 toczyła Wojny o Chaco, w wyniku których Boliwia straciła na rzecz Paragwaju 2/3 spornego terytorium.

[edytuj] Ustrój polityczny

Republika prezydencka od 1967. Głową państwa i szefem rządu jest prezydent wybierany na 5 lat, bez prawa reelekcji. Parlament, zwany Kongresem posiada dwie izby: Izbę Deputowanych – 130 członków (68 członków wybieranych w okręgach jednomandatowych, 62 wybieranych z list partyjnych w okręgach wielomandatowych) i Senat – 27 członków wybieranych w okręgach wielomandatowych. Boliwia podzielona jest na 9 departamentów i 94 prowincje.

[edytuj] Podział administracyjny

Zobacz więcej w osobnym artykule: Podział administracyjny Boliwii.

Boliwia dzieli się na departamenty (w nawiasie stolice departamentów):

[edytuj] Ludność

Większość ludności stanowią Indianie Keczua i Ajmara (odpowiednio 33% i 30%). Metysi stanowią 25% ludności, a biali 12%. Średnia gęstość zaludnienia wynosi 7 osób na km². Ludność jest rozmieszczona nierównomiernie. Około 3/4 ludności zamieszkuje Andy, zwłaszcza obszary powyżej 3000 m n.p.m. W miastach zamieszkuje 52% ludności. Większość ludności jest wyznania katolickiego (ogólnie chrześcijanie stanowią 99% społeczeństwa).

[edytuj] Kultura

do napisania

[edytuj] Gospodarka

Boliwia jest bardzo słabo rozwiniętym krajem Ameryki Południowej. PKB wynosi 2.700 USD na 1 mieszkańca. Podstawą gospodarki jest przemysł wydobywczy oraz rolnictwo. Największym towarem eksportowym jest cyna. Po spadku cen cyny w 1980 roku, w Boliwii nastąpiło załamanie gospodarcze. Bardzo wzrosła inflacja, a dług zagraniczny sięga 4,4 mld dolarów.