Wojna w Polsce - rok 1939

Z Wikipedii

[edytuj] Wydarzenia poprzedzające

• 23 sierpnia - podpisanie paktu Ribbentrop-Mołotow między III Rzeszą a Związkiem Radzieckim o podziale stref wpływów w Europie Środkowej.

[edytuj] Działania wojenne

• 1 września
  • wejście wojsk niemieckich na terytorium Wolnego Miasta Gdańsk i Polski, rozpoczęcie działań wojennych w Europie (operacja Fall Weiss).
  • o 4.34 trzy bombowce nurkujące z 3./StG 1, dowodzone przez Staffelkapitäna Oberleutnanta Bruno Dilleya zaatakowały most w Tczewie.
  • o 4.42 rano I dywizjon 76 Pułku Luftwaffe bombowców nurkowych imienia Immelmanna, pod dowództwem kapitana Waltera Siegela rozpoczął bombardowanie polskiego miasta Wieluń. Rozpoczęła się II wojna światowa.
  • o 4.45 niemiecki pancernik szkolny Schleswig-Holstein rozpoczął ostrzeliwanie Polskiej Składnicy Tranzytowej na Westerplatte.
  • w Wolnym Mieście Gdańsku toczyły się walki o budynek Poczty Polskiej na placu Heweliusza. Po 14 godzinach walk, gdy atakujący Niemcy podpalili budynek miotaczami ognia, polscy pocztowcy skapitulowali.
  • około 7.00 w rejonie Olkusza został zestrzelony pierwszy niemiecki samolot. Zwycięstwo odniósł podporucznik Władysław Gnyś ze 121 Eskadry Krakowskiej
  • rozpoczęła się bitwa pod Mławą.
  • Wołyńska Brygada Kawalerii stoczyła pod Mokrą bitwę z niemiecką 4 Dywizją Pancerną.
  • około godziny 18.00 niemieckie bombowce Ju 87 zaatakowały stawiacz min ORP Gryf i 6 trałowców.
• 2 września - pod Jordanowem 10 Brygada Kawalerii pod dowództwem płk. Maczka zniszczyła 50 czołgów niemieckich należących do XXII Korpusu Armijnego.
• 3 września
  • zakończyła się bitwa pod Mławą.
  • wojska niemieckie zajęły Częstochowę.
  • Luftwaffe zatopiła dwa okręty polskie, zatonął stawiacz min - ORP Gryf i kontrtorpedowiec - ORP Wicher.
  • w Bydgoszczy doszło do walk jednostek polskich z niemieckimi dywersantami wspomaganymi przez miejscowych Niemców (m.in. członków Hitlerjugend). Część pojmanych Niemców rozstrzelano, innych wysiedlono. Propaganda niemiecka nadała tym wydarzeniom nazwę "Blutsonntag" - "krwawa niedziela". Po wkroczeniu Wehrmachtu rozpoczęły się represje na ludności polskiej za udział w "krwawej niedzieli" - egzekucje i wywózki do obozów koncentracyjnych.
  • rozpoczęło się bombardowanie miasta Łomża, które do 7 września nękane było tylko w ten sposób. W tym czasie (od 2 do 8 września) toczyły się zacięte boje na odcinkach Nowogród-Szablak-Piątnica (33 Pułk Piechoty)
• 4 września
  • rozpoczęła się ewakuacja z Warszawy centralnych instytucji państwowych.
  • w Katowicach po przełamaniu 3 września obrony prowadzonej przez kompanię 3 batalionu kpt. Pawła Staszkiewicza z 201 Pułku Piechoty, kompanię kolarzy oraz ok. 100-osobowy oddział ochotników pod dowództwem powstańca śląskiego Nikodema Renca, padła reduta - wieża spadochronowa - broniona przez śląskich harcerzy. Żołnierze Wehrmachtu zrzucili na ziemię z 50-metrowej wysokości ostatnich rannych obrońców. Katowice zajęły 239 Dywizja Piechoty XIV Armii oraz 56 i 68 Pułk Grenzschutzu. Jednakże po południu wybuchły ponownie krótkotrwałe walki w rejonie kościoła ewangelickiego, Placu Wolności, Domu Powstańca, teatru i ul. Mariackiej. Po ostatecznym opanowaniu miasta Niemcy spalili synagogę przy ul. Mickiewicza oraz dokonali masowych egzekucji na około 860 powstańcach śląskich, harcerzach i polskiej ludności.
• 6 września
  • wojska niemieckie zajęły Kraków.
• 7 września
  • poddała się placówka Westerplatte.
  • Rząd RP i Naczelny Wódz opuścili Warszawę.
  • wojska niemieckie podeszły pod linie obronne otaczające Łomżę. Podczas kilku ataków przeprowadzonych tego dnia siły nieprzyjaciela straciły ponad 50% ludzi i sprzętu. Szybki ruch wojsk niemieckich został na tym odcinku zatrzymany.
• 8 września
  • próba zdobycia Warszawy z marszu przez wojska niemieckiej 4 Dywizji Pancernej. Szturm odparto na rogatkach miasta (Ochota, ulica Grójecka i Częstochowska).
  • wojska niemieckie zajęły Łódź.
  • drugi dzień obrony Łomży. Ataki Niemców skoncentrowały się na forcie nr 3 w Piątnicy. Do południa odparto 4 ataki. Popołudnie było spokojniejsze. Nocą, po przygotowaniu artyleryjskim i zadymieniu wojska niemieckie przeprawiły się przez Narew, kilka kilometrów poniżej punktu obrony w Piątnicy i zdobyły Nowogród.
• 9 września
  • rozpoczęła się bitwa nad Bzurą.
  • obrona przeprawy pod Łomżą. Przed południem 3 ataki na fort nr 2 w Piątnicy ze wsparciem artylerii i lotnictwa, po południu atak na fort nr 1 - wszystkie odparte.
• 10 września
  • wojska niemieckie zajęły Poznań.
  • pierwsza masowa egzekucja Polaków w Bydgoszczy (rozstrzelano ok. 1500 osób).
  • forty w Piątnicy nadal bronią dostępu do przeprawy na Narwi i miasta Łomża. Rano odparto ataki na forty nr 2 i 3. Do godziny 18 wojska niemieckie absorbowały obronę fortów, po czym odstąpiły poza zasięg polskiej artylerii. Około godz. 20.30 dowódca 18 Dywizji Piechoty płk. Kossecki wydał 33 pp rozkaz do odwrotu. Załoga przyjęła rozkaz z niedowierzaniem. Polska obrona Łomży rozpoczęła odwrót do miejscowości Bacze Mokre.
  • po kilkugodzinnej wymianie ognia artyleryjskiego, ok. godz. 15.00 wojska Niemieckie weszły do Osięcin i stworzyły w tamtejszej wikariatce punkt opatrunkowy. Było wielu rannych gdyż Włocławek wciąż się bronił.
• 13 września - wojska niemieckie zajęły Włocławek
• 14 września - wojska niemieckie zajęły Gdynię.
• 15 września - wojska niemieckie zajęły Przemyśl.

Linia spotkania wojsk niemieckich i radzieckich we wrześniu 1939

• 17 września
  • atak wojsk radzieckich na terytorium Polski.
  • rozpoczęła się I bitwa pod Tomaszowem Lubelskim Armii Kraków i Lublin (do 20 września).
• 17/18 września - Rząd RP opuścił terytorium Polski.
• 18 września - internowanie władz polskich w Rumunii.
• 19 września - padła Kępa Oksywska.
• 20 września - koniec bitwy nad Bzurą, rozpoczęła się obrona Grodna przed Armią Czerwoną.
• 21 września
  • Reinhard Heydrich, szef Głównego Urzędu Bezpieczeństwa Rzeszy, przekazał wszystkim dowódcom grup operacyjnych Policji Bezpieczeństwa na ziemiach polskich rozkaz o rozwiązaniu "problemu żydowskiego na okupowanych terytoriach".
• 22 września
  • polska załoga Lwowa pod dowództwem gen. bryg. Władysława Langnera, nie chcąc oddać miasta w ręce Niemców, skapitulowała przed oddziałami Armii Czerwonej. Rosjanie nie dotrzymali warunków kapitulacji i wzięli do niewoli żołnierzy polskich.
  • rozpoczęła się II bitwa pod Tomaszowem Lubelskim Frontu Północnego (do 23 września), kapitulacja Grodna, Rosjanie rozjeżdżają czołgami ludność cywilną.
• 23 września
  • w Wożuczynie gen. dyw. Stefan Dąb-Biernacki rozwiązał Front Północny.
• 26 września
  • o 17.30 w lesie pod Góreckiem Kościelnym generałowie Emil Krukowicz-Przedrzymirski i Jan Kruszewski podpisali akt kapitulacji połączonych wojsk Armii gen. Przedrzymirskiego i Grupy Operacyjnej gen. Kruszewskiego.
• 27 września
  • utworzenie Służby Zwycięstwu Polski.
  • Morańce; ostatnia szarża polskiej kawalerii w kampanii wrześniowej.
• 28 września
  • kapitulacja Warszawy.
  • w Moskwie podpisano niemiecko-radziecki układ graniczny, zmieniający przebieg granicy po zajęciu Polski. Do układu załączono trzy protokoły: jeden poufny i dwa tajne. Granica biegła wzdłuż rzek: Pisa, Narew, Bug, Wisłoka, San.
• 29 września - złożyła broń załoga twierdzy w Modlinie.
• 30 września - pierwsze oddziały niemieckie wkroczyły do Warszawy, wojska polskie rozbiły 52 Dywizję Strzelecką Armii Czerwonej w bitwie pod Szackiem
• 2 października
  • kapitulacja garnizonu na Półwyspie Helskim.
• 5 października
  • pod Kockiem Samodzielna Grupa Operacyjna Polesie pod dowództwem gen. bryg. Franciszka Kleeberga stoczyła ostatnią bitwę z Niemcami, po czym skapitulowała.
  • broni nie złożył major Henryk Dobrzański (pseudonim Hubal). Pod koniec września zebrał oddział, który walczył przez szereg miesięcy, zapoczątkowując działania partyzanckie.
  • w Warszawie odbyła się z udziałem Adolfa Hitlera defilada wojsk niemieckich.
• 8 października - Hitler podpisał w Berlinie dekret o włączeniu do III Rzeszy polskich ziem zachodnich i północnych (Pomorze, Wielkopolska, rejon Łodzi i Śląsk).
• 12 października - Hitler podpisał dekret o utworzeniu Generalnego Gubernatorstwa.
• 13 października - utworzenie podczas konspiracyjnego posiedzenia członków Stronnictwa Narodowego - Narodowej Organizacji Wojskowej.
• 26 października
  • weszły w życie dekrety Hitlera o zastąpieniu administracji wojskowej okupowanej Polski przez administrację cywilną, była to równocześnie oficjalna proklamacja Generalnego Gubernatorstwa. Urząd Generalnego Gubernatora objął dr Hans Frank (były minister sprawiedliwości III Rzeszy).
  • został aresztowany Stefan Starzyński, prezydent Warszawy.
• 26-28 października - w gmachu Teatru Wielkiego we Lwowie obradowało Zgromadzenie Narodowe Ukrainy Zachodniej, które przegłosowało rezolucję w sprawie przyłączenia Lwowa i Ukrainy Zachodniej do Ukraińskiej SRR.
• 6 listopada - początek Sonderaktion Krakau, akcji skierowanej przeciwko inteligencji krakowskiej.
• 11 listopada - zostali aresztowani profesorowie Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego.
• 13 listopada - utworzenie Związku Walki Zbrojnej w miejsce dotychczasowej Służby Zwycięstwu Polski. Na czele ZWZ stanął gen. broni Kazimierz Sosnkowski, przebywający wówczas we Francji.
• 24 listopada - Niemcy przekazały Słowacji Spisz i Orawę (zarówno części odebrane Czechosłowacji przez Polskę w 1938, jak i te, które od 1920 należały do II RP).
• 26 grudnia - w odwecie za śmierć dwóch niemieckich żołnierzy zabitych przez kryminalistów, Niemcy rozstrzelali 107 mieszkańców Wawra i Anina.

[edytuj] Zobacz też

• historia Polski
• kampania wrześniowa