Tramwaje w Słupsku

Z Wikipedii

Tramwaje w Słupsku
Przedwojenny tramwaj słupski
Lokalizacja	Słupsk, Polska
Rodzaj transportu	tramwaj
Data uruchomienia	1910
Data likwidacji	1959
Liczba linii	3
Prześwit toru	1000 mm

Sieć tramwajowa w Słupsku została założona w roku 1910, została natomiast zastąpiona przez komunikację autobusową w 1959.

[edytuj] Lata 1910-1945

Plany wybudowania w Słupsku sieci tramwajowej sięgają początków XX wieku. Projektowano wówczas sieć elektrycznych kolejek, łączących obiekty wojskowe w obecnej dzielnicy Westerplatte z dworcem kolejowym.

Budowę torowisk oraz zajezdni rozpoczęto w roku 1909, pierwsze linie uruchomiono natomiast w 1910 roku. Inwestycja kosztowała miasto 350 000 ówczesnych marek. Za te pieniądze m. in. wzmocniono most Kowalski na rzece Słupi. Całość praw wykonały zakłady Siemens-Schuckert Werke, one zadbały także o wyposażenie pojazdów.

Począkowo działały dwie linie, oznaczone kolorami:

Linia czerwona: Bahnhof (dworzec) - Bahnhofstraße (Wojska Polskiego) - Ringstraße (Łajming) - Neutorstraße (Nowobramska) - Markt (Rynek) - Schmiedestraße (Kowalska) - Wilhelmstraße (Armii Krajowej) - Quebbenstraße (Henryka Pobożnego) - Chausseestraße (Garncarska) - Sandberg (Wiejska) - Blücherstraße (Bohaterów Westerplatte) - Kaserne (koszary).
Linia zielona: Bahnhof (dworzec) - Bahnhofstraße (Wojska Polskiego) - Ringstraße (Łajming) - Neutorstraße (Nowobramska) - Markt (Rynek) - Schmiedestraße (Kowalska) - Wilhelmstraße (Armii Krajowej) - Blumenstraße (Partyzantów) - Präsidentenstraße (Kilińskiego) - Kassuberstraße (Kaszubska) - Waldkater (Lasek Północny).

Obie linie łączyły się na rynku z torowiskiem prowadzącym do zajezdni przy ulicy Amtstraße (Kopernika) 18.

W roku 1913 roku dokonano znacznej rozbudowy torowisk - zbudowano nowe tory na Langestrasse (Mostnika), Schlawerstraße (Szczecińska) i Bütowerstraße (Poznańska), tor z koszar przedłużono w ulice Husarenstrasse (Mierosławskiego) i Walkmühlen Weg (później drogę przemianowano na Mackensenstrasse, Arciszewskiego), zbudowano drugi tor na Bahnhofstraße (Wojska Polskiego) oraz nowy tor wzdłuż Bismarckplatz (aleje Sienkiewicza). Dzięki rozbudowie torowiska było możliwe uruchomienie nowej linii - niebieskiej. W tym roku rozbudowano także zajezdnię. Rozbudowa w 1913 była kosztowała prawie 600.000 marek.

Trudna sytuacja ekonomiczna po I wojnie światowej doprowadziła do czasowego ograniczania, a nawet całkowitego zawieszenia (od grudnia 1922 roku do połowy 1924 roku) komunikacji tramwajowej.

W 1925 roku sieć tramwajowa składała się z trzech linii:

Linia czerwona: trasa przedłużona z koszar do Mackensenstrasse (Arciszewskiego).
Linia zielona: Schlawerstraße (Szczecińska) - Hospitalstraße (Tuwima) - Stephanplatz (Plac Zwycięstwa) - Neutorstraße (Nowobramska) - Markt (Rynek) - Wilhelmstraße (Armii Krajowej) - Blumenstraße (Partyzantów) - Präsidentenstraße (Kilińskiego) - Kassuberstraße (Kaszubska) - Waldkater (Lasek Północny).
Linia niebieska: Bahnhof (dworzec) - Bahnhofstraße (Wojska Polskiego) - Bismarckplatz (aleje Sienkiewicza) - Holstentorstraße (Grodzka) - Markt (Rynek) - Langestraße (Mostnika) - Mönchstraße (Dominikańska) - Bütowerstraße (Lutosławskiego i Poznańska) - Bütower Chaussee (Poznańska).

Nierentowna linia niebieska była w 1925 roku nadal zawieszona - nie została już nigdy uruchomiona, a ostatecznie zlikwidowana w 1929 roku.

W tym okresie sieć tramwajowa była najdłuższa, łączna długość torów wyniosła około 10 km. Tramwaje kursowały co siedem i pół minuty na każdej linii. Do II wojny światowej sieć tramwajowa nie rozwijała się już radykalnie, choć była modernizowana, a niektóre linie nieznacznie wydłużono.

Tabor przedwojenny pochodził z zakładów Waggonfabrik Gottfied Lindner A.G. w Halle-Ammendorf.

[edytuj] Lata 1945-1959

Po zajęciu miasta przez Armię Czerwoną przywrócono częściowo komunikację tramwajową. W pierwszych latach powojennych uruchomiono dwie linie, zlikwidowano oznaczenia kolorystyczne i wprowadzono numerację.

Zabytkowy tramwaj przy ul. Nowobramskiej

Linia czerwona otrzymała numer 1 - kursowała bez zmian od dworca kolejowego do koszar w dzielnicy Westerplatte
Linia zielona - numer 2, również bez zmian - kursowała od ulicy Szczecińskiej do Ryczewa (obecnie skrzyżowanie ulic: Kaszubskiej i Sportowej.

Zakupiono również w Chorzowie nowe wozy wąskotorowe - wagony typu 2N2.

Nierentowność linii oraz problemy jakie stwarzały tramwaje na wąskich uliczkach, doprowadziły do zamknięcia komunikacji tramwajowej w 1959 roku. Tabor - zarówno poniemiecki, jak i polskiej produkcji, został przekazany do innych miast.

Obecnie jedyną pamiątką po słupskich tramwajach jest odrestaurowany wagon przy ulicy Nowobramskiej, w którym mieści się punkt gastronomiczny. Zbudowany został na bazie powojennego tramwaju otrzymanego z Elbląga, upodobniony nieco do tramwaju przedwojennego, choć wzorowany jest raczej na wagonach warszawskiej firmy Lilpop, Rau i Loewenstein, a nie przedwojennych tramwajach firmy Lindner. Postawiony został w kwietniu 2004 roku na ulicy, którą niegdyś kursowały tramwaje.

Zachowało się ponadto kilkanaście słupów trakcyjnych na ulicy Arciszewskiego i Kaszubskiej oraz ponad dwadzieścia zaczepów do lin nośnych trakcji - na murach domów, bram i kościołów.