Retkinia

Z Wikipedii

Retkinia
Miasto	Łódź
Dzielnica (do 1992 r.)	Polesie
Liczba mieszkańców	ok. 60 000 - 70 000
Powierzchnia	ok. 4,5 km².
Gęstość zaludnienia	ok. 13 500 - 15 500 os./km²
Współrzędne geograficzne	51° 44' 50" N 19° 23' 26" E
wysokość	ok. 170 m n.p.m.
Retkinia
• Retkinia

Retkinia - osiedle mieszkaniowe złożone z bloków z wielkiej płyty położone w południowo-zachodniej części Łodzi (drugiego co do liczby mieszkańców miasta w Polsce), w dzielnicy Polesie.

Spis treści 1 Historia 1.1 Wieś Retkinia - historia 1.1.1 Pochodzenie nazwy 1.1.2 Najdawniejsze dzieje Retkini 1.1.3 XIX wiek 1.1.4 Retkinia w sferze wpływów Łodzi 1.1.5 Okres okupacji niemieckiej 1.2 Przedwojenny podział Retkini 1.2.1 Skupiska osadnicze 1.2.2 Pozostałości dawnej Retkini 1.3 Retkinia w obrębie Łodzi 1.4 Budowa osiedla 1.5 Retkinia po zakończeniu głównych prac budowlanych 1.5.1 Spółdzielnie mieszkaniowe na Retkini 1.6 Inne istotne wydarzenia na osiedlu 2 Retkinia dziś 2.1 Granice 2.2 Główne ulice osiedla 2.2.1 Wykaz retkińskich ulic: 2.3 Zabudowa 2.4 Handel i usługi 2.5 Oświata i kultura na Retkini 2.5.1 Opieka przedszkolna 2.5.2 Szkoły 2.6 Ochrona zdrowia 2.7 Sport i rekreacja 2.7.1 Tereny zielone 2.8 Pozostałe obiekty na osiedlu 2.9 Ludność i demografia 2.10 Parafie na Retkini 2.11 Komunikacja 2.11.1 Linie tramwajowe 2.11.2 Linie autobusowe 2.11.3 Kolej PKP: 3 Podział Retkini 3.1 Osiedla administracyjne 3.2 Osiedla nieurzędowe 4 Pomniki i miejsca historyczne 5 Osobliwości i miejsca charakterystyczne 5.1 Na Retkini 5.2 W najbliższej okolicy osiedla 6 Przypisy 7 Zobacz też 8 Linki zewnętrzne

[edytuj] Historia

[edytuj] Wieś Retkinia - historia

[edytuj] Pochodzenie nazwy

Etymologia nazwy osiedla jest dość niejasna. Zdaniem większości uczonych wywodzi się ona ze staropolskich słów ret i kin (lub kiń), oznaczających "sieć" oraz "rzuć". Zdaniem etymologów i historyków wskazywać miałoby to na fakt, iż obszary dzisiejszego osiedla były niegdyś miejscem dobrym do łowienia ryb. Zdaniem innych słowa ret kin są skróconą wersją zwrotu oznaczającego "rzuć sieć (i idź za rzekę (Dobrzynkę))" . Wskazywać by to miało, iż leśne i niezaludnione obszary dzisiejszej Retkini były miejscem osadnictwa zbiegów chłopskich z okolic położonych na południowy zachód od dzisiejszego osiedla, zaś owa "sieć" nie oznacza sprzętu rybackiego, a myśliwski; tamtejsi chłopi z osad służebnych mieli bowiem obowiązek corocznego dostarczania księciu sprzętu myśliwskiego.

[edytuj] Najdawniejsze dzieje Retkini

Najstarsze ślady osadnictwa ludzkiego na terenie dzisiejszego osiedla pochodzą z okresu neolitu.^[1]

Do II wojny światowej Retkinia była podłódzką wsią, której istnienie potwierdzone jest od XIV wieku. Najstarsza pisana wzmianka o tej osadzie, nazywanej wówczas Retkiń, pochodzi z 1398 r., z dokumentu powołującego parafię pw. Św. Mateusza w Pabianicach. Aż do początku XIX w. była to niewielka osada, związana nie z Łodzią, a z pobliskimi Pabianicami, gdzie m.in. mieścił się kościół parafialny dla mieszkańców Retkini.

Od późnego średniowiecza wieś wchodziła w skład Klucza Pabianickiego dóbr kapituły biskupiej z Krakowa, a administracyjnie wraz z Łodzią leżała w granicach województwa łęczyckiego.

Dzieje Retkini aż do końca XVIII w. znane są jedynie fragmentarycznie, jednak z niezbyt licznych istniejących dokumentów wynika, iż osada przechodziła koleje losu typowe dla innych miejscowości leżących na granicy Wielkopolski i Mazowsza, tj. tzw. Ziemi sieradzko-łęczyckiej. I tak np. zachowały się informacje, iż w 1466 r. grunty retkińskie zajmowały obszar 12 łanów, zaś samą osadę zamieszkiwało 5 zagrodników, 24 kmieci i 1 komornik. Wkrótce potem Retkinia znacznie zubożała, co było wynikiem dwukrotnego przejścia przez osadę wojsk najemnych (w 1475 i 1479 r.). Z innych źródeł wiadomo zaś, iż w początku XVI w. liczba mieszkańców wsi znacząco spadła w wyniku kilku zaraz, jakie w owym czasie pustoszyły Polskę. Ubytek ludności był tak duży, iż w 1529 r. arcybiskup Jan Łaski czasowo zwolnił Retkinię z obowiązku płacenia dziesięciny.

[edytuj] XIX wiek

Po upaństwowieniu dóbr kościelnych w roku 1797 Retkinia stała się własnością rządową, początkowo rządu pruskiego, a od 1807 r. - Księstwa Warszawskiego, zaś potem - Królestwa Polskiego.

Około roku 1830 rząd Królestwa Kongresowego przeprowadził scalanie i komasację gruntów wsi Retkinia, tworząc nowy podział przestrzenny wsi na kilka obszarów osiedleńczych. Powstały wówczas kolonie: Piaski, Brzózki, Zagrodniki, Działy, Długa Kolonia, Mała Kolonia.

W 1839 r. rząd sprzedał 15 włók lasu z obrębu Retkinia Janowi i Konstantemu Siemiętkowskim, którzy wkrótce odsprzedali go kolejnej osobie. W roku 1841 od rządu Królestwa Polskiego wieś Retkinię (oraz inne dobra w okolicy, m.in. tereny późniejszej wsi Lublinek) nabył wysoki urzędnik administracji rządowej, Mateusz Lubowidzki. Lubowidzcy systematycznie rozprzedawali swoje posiadłości i w roku 1854 sprzedali Retkinię Wilhelmowi Nenckiemu, w którego posiadaniu wieś pozostawała do uwłaszczenia w roku 1864

Ze źródeł historycznych wiadomo, iż w 1851 r. największa część Retkini - osada Zagrodniki została w znacznej mierze zniszczona przez wielki pożar.

[edytuj] Retkinia w sferze wpływów Łodzi

Wraz z początkiem gwałtownego rozwoju sąsiedniej Łodzi dość szybko zwiększała się liczba mieszkańców Retkini: ok. 1855 r. była ona dużą wsią zamieszkaną przez ok. 500-650 osób.

W 1881 r. we wsi znajdowało się 50 domów, zamieszkanych przez 560 osób stanu włościańskiego. Ponadto w jednomorgowej osadzie karczmarza znajdował się 1 dom, zamieszkany przez 8 osób.

Dalszy rozwój populacji spowodował, że podjęto starania o utworzenie na terenie wsi parafii rzymskokatolickiej. W 1907 r. rozpoczęto budowę tymczasowej kaplicy, w 1909 wydzielono teren pod cmentarz, a 18 maja 1910 r. biskup kujawsko-kaliski Stanisław Zdzitowiecki oficjalnie erygował na Retkini parafię pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Wkrótce postawiono murowany, neogotycki, jednonawowy kościół pw. Najświętszego Serca Jezusowego zbudowany na planie krzyża łacińskiego, który zastąpił drewnianą kaplicę.

W roku 1902 tereny Długiej Kolonii, Małej Kolonii i kolonii Zagrodniki zostały przecięte torami kolei warszawsko – kaliskiej. Dla zapewnienia rolnikom dojazdu do pól wybudowano dwa przejazdy przez tory: przy ul. Obywatelskiej oraz na wysokości obecnego osiedla „Balonowa”, przy dzisiejszych koszarach policji.

Bliskość i szybki rozwój pobliskiej Łodzi spowodowały dalsze powiększanie się miejscowości i wzrost liczby mieszkańców Retkini, w 1923 r. zamieszkiwało w niej ok. 2200 osób. Mieszkańcy wioski utrzymywali się głównie z rolnictwa, ale stopniowo wzrastała liczba osób, które pracowały w łódzkim przemyśle - w latach 20. XX wieku było to już ok. 150-200 osób.

W latach 20. związki mieszkańców Retkini z Łodzią stawały się coraz silniejsze: wieś stawała się ludniejsza (w 1936 r. - ok. 4000 mieszkańców), i coraz większy odsetek ludności pracował w Łodzi.

[edytuj] Okres okupacji niemieckiej

W okresie II wojny światowej Retkinia wraz z Łodzią została w dniu 7 listopada 1939 włączona do Rzeszy.

Z dniem 1 stycznia 1940 wieś Retkinia (ówczesna nazwa Erzhausen) została włączona w granice miasta Łodzi (Litzmannstadt) i znalazła się w dzielnicy Karolew (niem. Karlshof) . Po wyzwoleniu przywrócono stan prawny sprzed 1940 roku.

6 października 1941 r. okupanci niemieccy zamknęli retkiński kościół, który zamieniono na magazyn; proboszcz retkińskiej parafii - ks. Władysław Chojnacki został wywiedziony do obozu koncentracyjnego w Dachau, gdzie w czerwcu 1942 r. został zamordowany.
W dniu 15 czerwca 1942 o świcie wysiedlono z Retkinii całą ludność polską. Akcja ta odbyła się w typowy dla tego typu wysiedleń sposób: wypędzani mieli pół godziny na spakowanie się i opuszczenie domów, następnie zaś zmuszeni zostali do podpisania oświadczenia o dobrowolnym zrzeczeniu się praw do pozostawionego majątku. Część tych osób (najbardziej nadający się do pracy) została wywiedziona na roboty do Rzeszy, natomiast większość osadzono w innych częściach Łodzi i w jej okolicach, gdzie aż do wyzwolenia pracowali na rzecz łódzkich Niemców.
Po wojnie dawni mieszkańcy powrócili do swych domów.

[edytuj] Przedwojenny podział Retkini

Tuż przed II wojną światową Retkinia była wsią o zabudowie zwartej, składającej się na kilka skupisk osadniczych. Poszczególne skupiska budynków (gospodarstwa) nosiły dodatkowe nazwy, które jednoznacznie identyfikowały ich lokalizację. W centralnej część wsi Retkinia znajdował się kościół parafialny pw. Najświętszego Serca Jezusowego oraz budynek Ochotniczej Straży Pożarnej, w którym oprócz remizy znajdowała się również izba lekcyjna początkowo 3-klasowej, potem 7-klasowej szkoły podstawowej (późniejsza Szkoła Podstawowa nr 137).

[edytuj] Skupiska osadnicze

W owym czasie na Retkini istniały wyodrębnione skupiska osadnicze:

• Retkinia Brzóski (Brzózki) - siedlisko rozciągające się wzdłuż późniejszej, częściowo zachowanej do dnia dzisiejszego ulicy Hufcowej - prosta droga wiodąca spod wejścia do kościoła parafialnego w kierunku obecnej bramy wjazdowej do Ogrodu Botanicznego (od strony ul. kusocińskiego) - obecny obszar wschodniej części osiedla Hufcowa (Botanik)

• Retkinia Długa (Długa Kolonia) - wzdłuż późniejszej, fragmentami zachowanej do dnia dzisiejszego ulicy Balonowej - prosta droga wiodąca od obecnego skrzyżowania ul. Retkińskiej i ul. Maratońskiej do obecnej ul. Popiełuszki przy Kościele parafialnym pw. Najświętszej Eucharystii, nazwę tej osady zapewne nadano w nawiązaniu do długiej drogi (2-3 km) wzdłuż której budowano domostwa - obecny rejon osiedla Balonowa (Retkinia-Południe) oraz południowa część osiedla Sympatyczna. Była to największa i najludniejsza część wsi Retkinia, zaś należące do niej grunty rolne ciągnęły się na południe, w okolice obecnego terminala lotniska Lublinek

• Retkinia Działy - siedlisko wzdłuż niezachowanej dziś, krótkiej drogi, noszącej w latach 1946-1976 nazwę ulicy Śrutowej, prostopadłej do dzisiejszej al. Wyszyńskiego. Istniejąca wówczas ul. Hokejowa - prosta droga wiodąca spod wejścia do kościoła parafialnego w kierunku zachodnim - stanowiła drogę graniczną między gruntami kolonii Działy i Długiej Kolonii (na południe od drogi). Grunty kolonii Działy ciągnęły się na zachód, do Zofiówki (Smulsko) oraz Srebrnej - na nich wybudowano obecne osiedle Retkinia-Północ

• Retkinia Piaski - na obszarze pomiędzy obecną ul. Retkińską od zachodu, Kusocińskiego od północy, ul. Rajdowej (w przybliżeniu) od wschodu. Granicę południową kolonii Piaski możemy określić, wytyczając linię prostą z od budynku przy ul. Wyszyńskiego 1 do budynku przy ul. Retkińskiej 80. Linia ta stanowiąc południową granicę Piasków jest jednocześnie północną granicą kolonii Zagrodniki. Teren ten obejmuje więc okolice istniejących do dnia dzisiejszego ulic: Piaski i Kusocińskiego (na wschód od Retkińskiej) oraz nieistniejącej już ulicy Rakietowej (na tyłach cmentarza grzebalnego - teren Szkoły Podstawowej nr 41) - zachodni rejon obecnego osiedla Piaski

• Retkinia Zagrodniki - siedlisko wzdłuż późniejszej, a nieistniejącej już w pierwotnym kształcie ulicy Zagrodniki - prosta droga od budynku Ochotniczej Straży Pożarnej w kierunku wschodnim do miejsca, gdzie obecnie znajduje się piekarnia przy ul. Olimpijskiej (ostatni zachowany fragment dawnej ulicy Zagrodniki znajdujący się na zapleczu piekarni, od połowy lat 80. XX w. nosi nazwę ulicy Olimpijskiej; u w a g a: obecna ulica Zagrodniki jest jedynie przedłużeniem dawnej drogi o tej nazwie po przecięciu ulicy Retkińskiej) - obecny obszar osiedla Zagrodniki. Grunty rolne kolonii Zagrodniki ciągnęły się daleko na południe poza linię kolejową, opierając się o ulicę Prądzyńskiego. Na wschodzie graniczyły one z terenem dawnej wsi Rokicie a granicę tę wyznacza linia obecnej ulicy Dennej. Zachodnią granicę pól kolonii Zagrodniki wyznaczała linia obecnej ulicy Czerwonego Kapturka na osiedlu Pienista. Linię tę również należy przedłużyć na południe, do ul. Prądzyńskiego. Obecnie większość tego obszaru porastają laski i zagajniki, stanowiąc strefę ochronną lotniska Lublinek.

• Retkinia Mała Kolonia - stanowi ją wąski pas terenu pomiędzy linią ulicy Czerwonego Kapturka (granica wschodnia) i linią południowego krańca ulicy Retkińskiej, przechodzącą w ul. gen. Stanisława Maczka. Na północy ogranicza ją dawna ulica Zagrodniki, (rejon posesji Retkińska 112), na południu kończy się w okolicach starego terminala lotniska Lublinek. Tutaj niegdyś zaczynał się las biskupi, na którego miejscu, po roku 1869 założono wieś (obecnie łódzkie osiedle) Lublinek. Siedlisko Małej Kolonii znajdowało się w rejonie ul. Maratońskiej, nieco na wschód od Retkińskiej i liczyło jedynie 3 – 4 gospodarstwa.

• Folwark Retkinia - obszar położony na północ od obecnej ulicy Kusocińskiego, obejmujący południowy pas Ogrodu Botanicznego oraz teren ogródków działkowych "Karolew" przy ul. Kusocińskiego 1 (w kwadracie ubecnych ulic: Kusocińskiego, Retkińska, Wileńska, Sandomierska). Obejmował on grunty stanowiące bezpośrednią własność każdorazowego właściciela Retkinii – nigdy nie został zabudowany, znalazł się też poza zasięgiem planowanego osiedla z wielkiej płyty.

• Retkinia Nowa - stanowiła rejon osiedleńczy nigdy formalnie nie wydzielony własnościowo ani geodezyjnie jako całość. Jest najmłodszy ze wszystkich części Retkinii. Zaczął on tworzyć się na gruntach wschodniej części kolonii Retkinia-Zagrodniki około roku 1910 ,gdy panujący w Łodzi głód mieszkaniowy i wysoki poziom czynszów stworzył warunki do parcelacji przez rolników retkińskich części gruntów, leżących najbliżej miasta oraz do ich sprzedaży na cele budowlane. Pojęcie "Retkinia Nowa" dotyczyło rejonu ulic Bratysławska – Denna – Rusałki - Burzliwa – Olimpijska czyli po obu stronach torów Kolej Warszawsko-Kaliskiej - obecnie stanowi wschodnią część osiedla Pienista - z widocznymi fragmentami "starszej" zabudowy, głównie z lat 30. XX wieku.

[edytuj] Pozostałości dawnej Retkini

Na "pozostałości" po dawnej zabudowie Retkini można się natknąć do dnia dzisiejszego. Ulica Balonowa (między ul. Retkińską i ul. Armii Krajowej), fragment ulicy Olimpijskiej (dawna ul. Zagrodniki), ulica Kusocińskiego na wschód od Retkińskiej, to tylko trzy przykłady, gdzie pozostawiono fragmentarycznie kilka/kilkanaście sąsiadujących ze sobą zabudowań. Najbardziej "pierwotny" charakter ma ulica Balonowa, gdzie poza dawnymi zabudowaniami o wiejskiej przeszłości świadczy obecność sadów i nieutwardzonej drogi. Pozostałe ślady dawnej Retkini to sporadycznie rozrzucone pojedyncze budynki jednorodzinne pomiędzy wysokimi budynkami powstałego w latach 70. "blokowiska".

[edytuj] Retkinia w obrębie Łodzi

Istniejące jeszcze przed wojną silne związki gospodarcze osady z Łodzią spowodowały, iż w 14 listopada 1946 r. Retkinia została włączona w skład miasta.

Część „mieszkaniowa” znalazła się wówczas w dzielnicy „Północ” , zaś tereny zagospodarowane przeważnie rolniczo – w dzielnicy „Południe”. Granica dzielnic biegła bowiem wzdłuż torów kolejowych.

Po korekcie podziału administracyjnego, od 1 stycznia 1954 r., polegającej na utworzeniu na obszarze Łodzi 7 dzielnic, Retkinia, nadal pozostawała podzielona pomiędzy dwie dzielnice.
Część na północ od torów przypadła dzielnicy Polesie, część położona na południe od torów – dzielnicy Ruda.

Dopiero od 1 stycznia 1960, gdy ilość dzielnic zmniejszono do 5, cały obszar dawnej wsi Retkinia znalazł się w granicach jednej dzielnicy administracyjnej Polesie.

Przez ponad 20 lat czas była to wciąż dzielnica peryferyjna, jednak o zróżnicowanym charakterze. Rejon Piasków i Zagrodników oraz Retkinii Nowej a także okolica kościoła i straży pożarnej były stosunkowo gęsto zabudowane jedno- i dwukondygnacyjnymi domami indywidualnymi, tonącymi latem w zieleni przydomowych sadów.

Dalej od miasta położone był pozostałe kolonie retkińskie, o wyraźnie wiejskim charakterze, zaś ich przynależność do miasta zdawała się mieć znaczenie czysto formalne. Wyrazem tego był m.in. fakt, iż połączenie tramwajowe z resztą miasta pojawiło się dopiero, i to w ograniczonym zakresie (tylko w godzinach tzw. "szczytu" - rano i w godzinach popołudniowych), 30 kwietnia 1955 r.

[edytuj] Budowa osiedla

Pod koniec lat 60. XX wieku, w związku z rozwojem łódzkiego przemysłu i koniecznością budowy mieszkań dla robotników w nim zatrudnionych, osiedlających się w Łodzi, podjęto decyzję o rozpoczęciu na Retkini budowy dużego osiedla mieszkaniowego. By pozyskać tereny pod jego budowę wysiedlono znaczną część z około 6000 dotychczasowych mieszkańców osiedla Retkinia. Osiedle wielkopłytowych bloków wielorodzinnych budowane było etapami, tzw. zadaniami, i tak w latach:

• 1972 – 1975 powstało Osiedle Zagrodniki - kwartał ulic: Ernesta Thälmanna (obecnie: al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Retkińska, Maratońska, trasa NS (później Władysława Gomułki, obecnie al. gen. Zygmunta Waltera-Janke).
  Uroczystego oddania pierwszego bloku (nr 2) w roku 1972 dokonał ówczesny I sekretarz KC PZPR Edward Gierek;
• 1972 – 1976 powstało Osiedle Piaski - kwartał ulic: Ernesta Thälmanna (obecnie: al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Retkińska, Janusza Kusocińskiego i nieistniejącej wówczas al. Władysława Bandurskiego;
• 1973 – 1976 powstało Osiedle Hufcowa obecnie nazywane również Botanik - kwartał ulic: Juliana Marchlewskiego (obecnie al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Retkińska, Janusza Kusocińskiego, Hufcowa - bloki z adresami przy ulicy Retkińskiej i Hufcowej;
• 1974 – 1978 powstało Osiedle Balonowa obecnie nazywane również Retkinia-Południe - kwartał ulic: Juliana Marchlewskiego (obecnie al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Feliksa Dzierżyńskiego (obecnie Armii Krajowej), Maratońskiej i Salvadora Allende (obecnie ks. Jerzego Popiełuszki);
• 1976 - 1979 powstało Osiedle Retkinia-Północ kwartał ulic: Juliana Marchlewskiego (obecnie al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Feliksa Dzierżyńskiego (obecnie Armii Krajowej), Janusza Kusocińskiego i Salvadora Allende (obecnie ks. Jerzego Popiełuszki);
• 1979 – 1984 powstało Osiedle Retkinia Śródmieście-Północ - obecnie zachodnia część Osiedla Hufcowa (Botanik) - kwartał ulic: Juliana Marchlewskiego (obecnie al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Feliksa Dzierżyńskiego (obecnie Armii Krajowej), Janusza Kusocińskiego i Józefa Babickiego - wieżowce w zachodniej części osiedla oraz punktowce przy Józefa Babickiego.
  Na osiedlu tym miały się znaleźć wielkokubaturowe obiekty handlowe, kulturalne i oświatowe, obsługujące całą Retkinię. W związku z tym w kwartale tym pozostawiono rezerwy terenowe, sukcesywnie wypełniane pojedynczymi obiektami mieszkalnymi po roku 1995;
• 1980 – 1985 powstało Osiedle Retkinia Śródmieście-Południe - obecnie nazywane Osiedlem Sympatyczna - kwartał ulic: Juliana Marchlewskiego (obecnie al. kard. Stefana Wyszyńskiego), Feliksa Dzierżyńskiego (obecnie Armii Krajowej), Maratońska (a właściwie Balonowa) i Retkińska.
  W tym kwartale ulic również miały się mieścić znaczące obiekty handlowe i kulturalne oraz urzędy (np. komenda milicji) służące mieszkańcom całej Retkini. W związku z niepełną realizacją tych planów w kwartale nadal znajdują się rezerwy terenowe.

[edytuj] Retkinia po zakończeniu głównych prac budowlanych

Do roku 1985 w zasadzie zakończono budowę wielorodzinnych budynków mieszkalnych. Trwały natomiast prace budowlane związane z koniecznością zapewnienia mieszkańcom osiedla niezbędnej infrastruktury. Oddano do użytku m.in. komisariat Milicji Obywatelskiej, kilka szkół i przedszkoli np. w 1985 r. budynek obecnej SP nr 67 (wówczas filialnej placówki SP nr 44, obejmującej klasy I-III, potem I-IV), w 1987/88 - nowy budynek SP nr 44.
Pod koniec lat 80. rozpoczęto budowę 3 kolejnych kościołów na Retkini.

Po zmianie ustroju na Retkini zbudowano bardzo liczne placówki handlowe, zarówno duże (jak np. Centrum Handlowe Piaski), poprzez niewielkie sklepy, aż po kioski. Kolejna fala budownictwa obiektów handlowych przypadła na początek XXIw., kiedy to do Polski weszły zachodnie sieci handlowe. Powstały wówczas m.in. sklepy Lidl, Leader Price (obecnie pod szyldem Tesco), Champion (obecnie pod szyldem Carrefour).
W tym samym okresie dokończono także rozpoczętą jeszcze pod koniec lat 80. budowę Pałacu Młodzieży.

Po roku 1992 budowano także budynki mieszkalne - dobudowano kilka bloków z wielkiej płyty, w wolnych miejscach (tzw. rezerwach terenu).
W ostatnich latach XX w. stanęło tu także kilkanaście nowoczesnych, kilkupiętrowych wielorodzinnych budynków o wysokim standardzie, wykonanych z cegły i pustaków. Ostatni - jak dotąd - tego typu blok oddano do użytku w 2006 r.

[edytuj] Spółdzielnie mieszkaniowe na Retkini

Budowę "blokowiska" na Retkini zrealizowała Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa "Polesie", która do roku 1971 nosiła nazwę Spółdzielnia "Przyszłość".
W roku 1990 Zebranie Przedstawicieli Członów R.S.M. "Polesie" podjęło decyzję o jej podziale w wyniku której powstały nowe Spółdzielnie m.in.:

• Retkińska Spółdzielnia Mieszkaniowa "Botanik" - zarządzająca Osiedlem Hufcowa (Botanik);
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Piaski" - zarządzająca Osiedlem Piaski;
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Zagrodniki" - zarządzająca Osiedlem Zagrodniki;
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Sympatyczna" - zarządzająca Osiedlem Sympatyczna;
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Północ" - zarządzająca Osiedlem Retkinia-Północ;
• Spółdzielnia Mieszkaniowa "Południe" - zarządzająca Osiedlem Retkinia Południe (Balonowa);

W maju 1991 roku Robotnicza Spółdzielnia Mieszkaniowa "Polesie" zmieniła nazwę na Spółdzielnię Mieszkaniową "Polesie".
Obecnie S.M. "Polesie" na Retkini zarządza jedynie kilkunastoma budynkami na osiedlu Retkinia Południe (Balonowa) oraz Retkinia-Północ. Pozostałe zasoby S.M. "Polesie" znajdują się na sąsiadującym osiedlu Karolew, na Rudzie (gdzie powstały pierwsze bloki zbudowane przez Spółdzielnię "Przyszłość") oraz pojedyncze budynki w różnych częściach Łodzi.

[edytuj] Inne istotne wydarzenia na osiedlu

W 1974 r. kręcono na terenie osiedla zdjęcia do serialu dla młodzieży Siedem stron świata, którego akcja rozpoczyna się podczas wprowadzania się jego głównych bohaterów do bloku. W pierwszej połowie lat 80. na Retkini miały miejsca dwa tragiczne w skutkach wybuchy gazu. 22 stycznia 1982 r. w wieżowcu nr 20 przy ul. Florecistów 3 zginęły 2 osoby, zaś 7 grudnia 1983 r. wybuch gazu w bloku nr 214 przy ówczesnej ul. Dzierżyńskiego spowodował całkowite zawalenie się budynku na 1/3 jego długości (2 klatki schodowe) i śmierć 8 osób. Oba te wydarzenia spowodowały w społeczeństwie (zwłaszcza łódzkim) upowszechnienie się lęku przed gazem.

[edytuj] Retkinia dziś

Obecnie osiedle Retkinia jest największym osiedlem w mieście i składa się z kilkuset bloków cztero-, dziesięcio- i jedenastopiętrowych. Zamieszkuje je ok. 60 000 - 70 000 ludzi - rozbieżności wynikają z tego, iż Retkinia formalnie składa się z dwóch jednostek administracyjnych (Osiedle Karolew-Retkinia Wschód oraz Osiedle Retkinia Zachód-Smulsko) i stąd podawane zaludnienie obejmuje również sąsiadujące osiedla Karolew i Smulsko.

[edytuj] Granice

Jak wspomniano, Retkinia nie stanowi odrębnej jednostki podziału administracyjnego i dlatego nie ma formalnie wytyczonych granic. Zasadniczo za granice osiedla uważa się ulice: Popiełuszki będącą jej zachodnią arterią, ulicę Maratońską po stronie południowej, Bandurskiego i Waltera-Janke biegnącymi po jej wschodniej stronie oraz Kusocińskiego opasającą osiedle od strony północnej.
Niektóre źródła wliczają w skład osiedla także domki jednorodzinne położone na Smulsku i Pienistej, zwanej także Zatorzem.

[edytuj] Główne ulice osiedla

Główną ulicą osiedla jest aleja im. kard. Stefana Wyszyńskiego (niegdyś, w czasie budowy osiedla i w okresie PRL stanowiąca dwie ulice, noszące imiona Juliana Marchlewskiego i Ernesta Thälmanna). Aleja ta stanowiąca środkową oś osiedla, przebiega przez całą długość Retkini. Drugą ulicą przecinającą całą Retkinię i stanowiącą zarazem granicę pomiędzy dwoma osiedlami administracyjnymi na Retkini jest ulica Armii Krajowej (dawniej im. F. Dzierżyńskiego). Inną ważną ulicą jest ul. Retkińska, niegdyś główna ulica wsi Retkinia, stanowiąca jedyną ulicę, której przebieg jest taki sam, jak za czasów dawnej wsi.

Poza tym duże znaczenie komunikacyjne mają ulice stanowiące granice osiedla: Popiełuszki (dawniej im. S. Allende), Maratońska, Bandurskiego i Waltera-Janke, Kusocińskiego.

Charakterystyczną cechą Retkini po jej włączeniu w obręb miasta było nadanie nienazwanym dotąd wiejskim uliczkom nazw związanych ze sportem, zwłaszcza pochodzących od dyscyplin sportowych (np. Oszczepowa, Koszykarska, Wioślarska, Dyskowa, Zapaśnicza itd.). W okresie budowy osiedla układ ulic uległ całkowitej zmianie - zdecydowana większość dawnych ulic została zlikwidowana, a w ich miejsce wytyczono nowe, i obecnie jedynie kilka nazw ulic nadal pozostało związanych z nazwami dyscyplin sportowych oraz nazwiskami sportowców. Spośród nich - dwie okalające osiedle ul. Maratońska oraz ul. Janusza Kusocińskiego, oraz uliczki osiedlowe na Zagrodnikach i Piaskach (m.in. Olimpijska, Florecistów, Przełajowa, Rajdowa, Sprinterów, Balonowa oraz Władysława Króla, Eugeniusza Lokajskiego i Heleny Marusarzówny). "Zwolnione" nazwy ulic związane z dyscyplinami sportowymi w latach 80. nadano uliczkom na budowanym osiedlu domków jednorodzinnych na Smulsku. Na Retkini-Północ oraz Retkini-Południe większość małych osiedlowych ulic jest nienazwana, a adresy budynków "przywiązane są" do ul. Maratońskiej, al. Wyszyńskiego, ul. Kusocińskiego oraz ul. Armii Krajowej i ul. ks. Jerzego Popiełuszki.

[edytuj] Wykaz retkińskich ulic:

• ul. Armii Krajowej - ulica rozgraniczająca część wschodnią i zachodnią Retkini
• ul. Józefa Babickiego - uliczka osiedlowa (osiedle Hufcowa (Botanik))
• ul. Balonowa - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna oraz Retkinia-Południe)
• al. ks. bp. Władysława Bandurskiego - ulica dojazdowa do Retkini od strony centrum (Trasa W-Z)
• ul. Batalionów Chłopskich - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna)
• ul. Bratysławska - uliczka osiedlowa (osiedle Zagrodniki)
• ul. Florecistów - uliczka osiedlowa (osiedle Zagrodniki)
• pl. Bartosza Głowackiego - plan osiedlowy (osiedle Zagrodniki)
• ul. Hokejowa¹⁾ - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna)
• ul. Hubala - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna)
• ul. Hufcowa - uliczka osiedlowa (osiedle Hufcowa (Botanik))
• ul. Jachtowa¹⁾ - ciąg pieszy (osiedle Sympatyczna)
• ul. Władysława Króla - uliczka osiedlowa (osiedle Piaski oraz osiedle Zagrodniki)
• ul. Aleksandra Kostki-Napierskiego - uliczka osiedlowa (osiedle Hufcowa (Botanik))
• ul. Janusza Kusocińskiego - ulica okalająca Retkinię od strony północnej
• ul. Eugeniusza Lokajskiego - uliczka osiedlowa (osiedle Piaski)
• ul. Maratońska - ulica okalająca Retkinię od strony południowej
• ul. Heleny Marusarzówny - uliczka osiedlowa (osiedle Zagrodniki)
• ul. Olimpijska - uliczka osiedlowa (osiedle Zagrodniki)
• ul. Piaski - uliczka osiedlowa (osiedle Piaski)
• ul. ks. Jerzego Popiełuszki - ulica okalająca Retkinię od strony zachodniej
• ul. Przełajowa - uliczka osiedlowa (osiedle Zagrodniki)
• ul. Rajdowa - uliczka osiedlowa (osiedle Piaski)
• ul. Retkińska - główna ulica Retkini
• ul. Sprinterów - uliczka osiedlowa (osiedle Piaski)
• ul. Sympatyczna - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna)
• ul. Tenisowa¹⁾ - ciąg pieszy (osiedle Sympatyczna)
• ul. Wincentego Tomaszewicza - uliczka osiedlowa (osiedle Hufcowa (Botanik))
• al. gen. Zygmunta Waltera-Janke - aleja okalająca Retkinię od strony wschodniej (Trasa W-Z)
• pl. Wincentego Witosa - plac (swego rodzaju rondo) "przy bocianach"
• al. ks. kard. Stefana Wyszyńskiego - główna arteria komunikacyjna Retkini (z linią tramwajową - Trasa W-Z)
• ul. Zagrodniki - uliczka osiedlowa (osiedle Sympatyczna)

1) ulice stanowiące pozostałość dawnej Retkini - obecnie brak zabudowań z przypisanym adresem

[edytuj] Zabudowa

Zdecydowaną większość budynków mieszkalnych na Retkini stanowią opisane już bloki z wielkiej płyty.
Obok typowej zabudowy wielkomiejskiej na osiedlu zachowało się kilkadziesiąt domów jednorodzinnych z okresu gdy dzielnica była jeszcze przedmieściem a nawet wsią. Stare domy zachowały się w różnych częściach Retkini, gdzie pozostawiano je, o ile były w dobrym stanie technicznym, a ich istnienie nie kolidowało z budową bloków. Zabudowania tego typu (w sumie ok. 30 budynków) stoją pojedynczo wśród bloków; na terenie osiedla znajdują się trzy skupiska starej zabudowy, każde złożone z kilku domów; w największym stopniu stary charakter zachował zachodni fragment ulicy Balonowej (między ulicami Armii Krajowej i Retkińską), długi na ok. 150 m., gdzie o wiejskiej przeszłości przypomina nie tylko zabudowa, ale i niewyasfaltowana droga oraz istniejący przy niej sad. Ponadto skupiskami starej zabudowy jest jeszcze fragment obecnej ulicy Olimpijskiej (dawniej - ul. Zagrodniki), oraz - częściowo - ulica Kusocińskiego na wschód od Retkińskiej.

Od początku XXI w. budynki wielorodzinne na Retkini są kolejno ocieplane i malowane na pastelowe kolory, dzięki czemu osiedle pozbywa się poprzedniego, szarego, choć z drugiej strony wyglądu tworzącego swego rodzaju zapomniany już powoli klimat budowanego za czasów PRL-u osiedla.

[edytuj] Handel i usługi

Do lat 90. Retkinia była typowym osiedlem sypialnianym, którego mieszkańcy pracowali, uczyli się i wszystkie inne sprawy załatwiali w Łodzi. Także zakupy inne spożywcze związane były w podróżą do innych części miasta.

W ostatnich latach na osiedlu powstało wiele sklepów, głównie spożywczych, ale także specjalistycznych, oraz lokali gastronomicznych (m.in. puby, pizzerie, restauracja McDonald's) i innych punktów usługowych (np. kilka stacji benzynowych).

Największe skupisko punktów handlowo - usługowych znajduje się po obu stronach ulicy Armii Krajowej. Obejmuje ono m.in. supermarket Lidl, halę targową Pod topolami, dwukondygnacyjne centrum handlowe - tzw. Niebieski Pawilon, 3 mniejsze pawilony handlowe i kilkadziesiąt pomniejszych sklepików (w większości spożywczych), kiosków, a także zmienną liczbę przenośnych stoisk handlowych.

Poza tym na całej Retkini znajdują się liczne większe i mniejsze sklepy i kioski, w tym 2 placówki sieci Tesco (do 2007 r. Leader Price; jeden z nich w latach 80. należał do P.S.S. Społem, a drugi zbudowano w latach 90. jako obiekt Remy 1000), 2 placówki sieci Carrefour (sklep Carrefour - do 2007 r. - Champion oraz Carrefour Express - w latach 90. Globi, a w latach 70. i 80. - P.S.S. Społem), 1 placówka sieci Biedronka (dawniej Sobieradek), a także 4 inne supermarkety (dawniej należące do sieci P.S.S. Społem), m.in. Tęcza i tzw. Kanada, istniejące jeszcze w latach 80.

Istnieje też kilka niewielkich targowisk (w tym dwa zadaszone) oraz duży rynek przy ulicy Maratońskiej, istniejący w tej lokalizacji od połowy 2006 r., kiedy to został tam przeniesiony z poprzedniego miejsca, wzdłuż ulicy Retkińskiej; przeprowadzka rynku była związana z poszerzaniem pasa jezdni.
Obecnie w bezpośrednim sąsiedztwie tego rynku, u zbiegu ulic Maratońskiej i Retkińskiej dobiega końca budowa dużej hali targowej, która ma zastąpić targowisko pod gołym niebem i poprawić warunki handlu.

Na Retkini w różnych miejscach znajdują się też liczne placówki pocztowe, placówki bankowe (m.in. PKO, Millennium, Banku Spółdzielczego i in.) oraz bankomaty i apteki.

Osiedle spełnia także rolę usługową: znajdują się tu m.in. salony fryzjerskie i kosmetyczne, zakłady fotograficzne, punkty ksero, lecznice weterynaryjne, siłownie i kluby fitness, solaria, punkty napraw sprzętu AGD i RTV, zakłady szklarskie, pracownie szewskie i krawieckie, wypożyczalnie kaset i płyt, lecznice weterynaryjne oraz inne firmy i obiekty usługowe.

Na osiedlu działa też niewielka liczba firm produkcyjnych, m.in. kilka piekarni i cukierni.

[edytuj] Oświata i kultura na Retkini

Na Retkini znajduje się wiele szkół, zarówno publicznych, jak i prywatnych: 9 podstawowych (w tym 2 prywatne), 9 gimnazjalnych (w tym 5 niepublicznych, z czego jedna dla dorosłych) oraz 7 szkół średnich (w tym 6 niepublicznych, z czego 2 dla dorosłych), a także 8 przedszkoli i 3 żłobki.

Poza tym na terenie osiedla znajdują się liczne biblioteki (głównie gminne, a także inne - m.in. kościelna).
Ważnym obiektem kulturalno-oświatowym jest Pałac Młodzieży im. Juliana Tuwima, usytuowany na osiedlu Balonowa, stojący niedaleko alei Wyszyńskiego.

[edytuj] Opieka przedszkolna

Na terenie Retkini znajduje się kilkanaście ośrodków opieki przedszkolnej. Ich liczba w ostatnich latach zmniejszyła się o połowę - żłobków z 6 do 3, a przedszkoli z 15 do 8. Zlikwidowania tylu obiektów opieki nad dziećmi związane jest ze zmianami struktury demograficznej osiedla i znacznym zmniejszeniem się liczby dzieci. Obecnie na Retkini funkcjonują:

Żłobki:

• Żłobek nr 21 w Łodzi (ul. Marusarzówny 9)
• Żłobek nr 26 w Łodzi (ul. Sprinterów 11)
• Żłobek nr 28 w Łodzi (al. Wyszyńskiego 102)

Przedszkola:

• Przedszkole Miejskie nr 55 w Łodzi (al. Wyszyńskiego 41)
• Przedszkole Miejskie nr 144 w Łodzi (ul. Olimpijska 6)
• Przedszkole Miejskie nr 152 w Łodzi (ul. Retkińska 78)
• Przedszkole Miejskie nr 154 w Łodzi (ul. Przełajowa 21)
• Przedszkole Miejskie nr 170 w Łodzi (ul. Popiełuszki 13a)
• Przedszkole Miejskie nr 173 w Łodzi (al. Wyszyńskiego 62)
• Przedszkole Miejskie nr 174 w Łodzi (ul. Kusocińskiego 122a)
• Przedszkole Miejskie nr 214 w Łodzi (ul. Batalionów Chłopskich 21) - placówka z Oddziałami Integracyjnymi

W latach 1990 - 2000 zlikwidowano przedszkola nr: 157 (Przełajowa 5), 161, 162 (Armii Krajowej 26a), 169, 188, 196, 208 i 213.

[edytuj] Szkoły

Do niedawna jedynymi szkołami na Retkini były szkoły podstawowe, zaś dalsza edukacja wymagała dojazdów do innych części Łodzi. Pierwsza na osiedlu (i jak dotąd jedyna) publiczna szkoła średnia - XXXIII LO - powstała dopiero w 1989 r.

Po reformie systemu oświaty w 1999 roku na Retkini zorganizowano także szkoły szczebla gimnazjalnego. Poza wymienionymi szkołami publicznymi na osiedlu funkcjonuje kilka szkół niepublicznych stopnia średniego.

Szkoły podstawowe:

• Szkoła Podstawowa nr 6 w Łodzi (ul. Kusocińskiego 116)
• Szkoła Podstawowa nr 11 im. Marii Kownackiej w Łodzi (ul. Hufcowa 20)
• Szkoła Podstawowa nr 19 w Łodzi (ul. Balonowa 1 - największa szkoła na Retkini)
• Szkoła Podstawowa nr 41 w Łodzi (ul. Rajdowa 18)
• Szkoła Podstawowa nr 44 im. prof. Jana Molla w Łodzi (ul. Kusocińskiego 100)
• Integracyjna Szkoła Podstawowa nr 67 w Łodzi (ul. Maratońska 47b)
• Szkoła Podstawowa nr 137 im. Aleksandra Kamińskiego w Łodzi (ul. Florecistów 3b - najstarsza retkińska podstawówka, swoja historią sięgająca przed 1875 rok)
• Prywatna Szkoła Podstawowa mgr. Rafała Kokota w Łodzi (ul. Maratońska 49)
• Szkoła Podstawowa nr 3 ŁSSO w Łodzi (ul. Babickiego 15)

Gimnazja:

• Gimnazjum Publiczne nr 20 im. Hugona Kołłątaja w Łodzi (ul. Olimpijska 9)
• Gimnazjum Publiczne nr 21 w Łodzi (ul. Balonowa 1)
• Gimnazjum Publiczne nr 22 im. Jerzego Kukuczki w Łodzi (ul. Kusocińskiego 100)
• Publiczne Gimnazjum Integracyjne nr 47 w Łodzi (al. Wyszyńskiego 86)
• Gimnazjum Jolanty i Jana Misiaków w Łodzi (al. Wyszyńskiego 44)
• Gimnazjum Prywatne mgr. Rafała Kokota w Łodzi (ul. Maratońska 49)
• Gimnazjum Społeczne nr 3 ŁSSO w Łodzi (ul. Babickiego 15)
• Gimnazjum Społeczne Towarzystwa Oświatowego "Lykeion" w Łodzi (ul. Rajdowa 13)

Szkoły średnie:

• XXXIII Liceum Ogólnokształcące im. Armii Krajowej (ul. Kusocińskiego 116)
• Prywatne Liceum Ogólnokształcące w Łodzi (al. Wyszyńskiego 44)
• Prywatne Liceum Ogólnokształcące mgr. Rafała Kokota w Łodzi (ul. Maratońska 49)
• Prywatne Liceum Profilowane w Łodzi (ul. Rajdowa 18)
• Społeczne Liceum Ogólnokształcące w Łodzi (ul. Rajdowa 13)

Szkoły dla Dorosłych:

• Prywante Gimnazjum dla Dorosłych Urszuli Kosatki w Łodzi (ul. Rajdowa 18)
• Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych Urszuli Kosatki w Łodzi (ul. Rajdowa 18)
• Społeczne Liceum dla Dorosłych "Lykeion" w Łodzi (ul. Rajdowa 13)

Wyższe uczelnie:

• Studium Duchowości Chrześcijańskiej - Instytut Teologiczny w Łodzi (ul. Retkińska 127)

[edytuj] Ochrona zdrowia

Na Retkini znajdują się także liczne placówki związane z ochroną zdrowia - przychodnie i gabinety lekarskie oraz stomatologiczne, a także apteki, pracownie rentgenowskie, punkty analiz medycznych, zakłady optyczne itd.

Na osiedlu brak jest szpitali - najbliższe tego typu placówki znajdują się na sąsiednim Karolewie.

[edytuj] Sport i rekreacja

Na terenie osiedla jest niewiele ośrodków związanych z działalnością sportową. Jedynymi placówkami tego typu na Retkini są 2 baseny znajdujące się przy szkołach podstawowych (nr 19 i 137), 2 niewielkie korty tenisowe oraz lodowisko Retkinia, kilka siłowni, a ponadto kilka położonych wśród bloków amatorskich boisk do gry w piłkę nożną i koszykówkę, kilka niewielkich, sztucznie usypanych górek do jazdy na sankach, oraz pewną liczbą placów zabaw.

Przy niektórych retkińskich szkołach działają szkolne kluby sportowe (m.in. pływacki SKS Delfin przy SP nr 137).

[edytuj] Tereny zielone

Na terenie Retkini znajdują się liczne obszary zieleni. Z jednej strony są to trawniki i stosunkowo młode nasadzenia - liczne drzewa oraz krzewy posadzone wśród bloków w latach 80., które obecnie osiągnęły duże rozmiary; najczęstszymi gatunkami tego typu są m.in. brzozy, kasztanowce, świerki, akacje (robinie) klony i dęby, oraz krzewy - zwłaszcza bzy. Drugim rodzajem zieleni jest także dość młoda, dzika lub pół-dzika roślinność o charakterze chwastów i krzewów, porastająca polany, niezagospodarowane place oraz skwery. Szczególnym typem zadrzewień są istniejące w wielu miejscach stare drzewa owocowe, najczęściej jabłonie - pozostałości sadów z czasów sprzed budowy osiedla oraz inne stare, kilkudziesięcioletnie drzewa, również pamiętające czasy wsi.

Wzdłuż głównych ulic Retkini, które zostały wytyczone jako pierwsze rosną ponad trzydziestoletnie topole.

Ponadto osiedle z kilku stron otoczone jest przez tereny zielone: od północy jest to pas nieużytków - dawne pola PGR-u Brus oraz tzw. "Górka Retkińska", a od południa - sztucznie zadrzewiony pas terenu oddzielający osiedle od linii kolejowej i lotniska. Ponadto z osiedlem graniczy Łódzki Ogród Botaniczny.

Dla mieszkańców osiedla największe jednak znaczenie jako obiekt rekreacyjny ma oddalony od Retkini o ok. 1 km las Lublinek, który w okresie letnim jet miejscem wypoczynku dla setek osób.

[edytuj] Pozostałe obiekty na osiedlu

Na terenie Retkini znajdują się także inne ważne obiekty m.in. siedziba Straży Pożarnej oraz komisariat Policji.

Na podosiedlu Piaski funkcjonuje Dom Seniora.

[edytuj] Ludność i demografia

Retkinię zamieszkuje ok. 60 000 - 70 000 osób.
Gęstość zaludnienia wynosi 13 500 - 15 500 os./km²

Gdy od końca 1. połowy lat 70. władze przydzielały mieszkania na Retkini, zdecydowaną większość mieszkań otrzymywały dość młode małżeństwa z dziećmi w wieku przedszkolnym lub wczesnoszkolnym. Spowodowało to, iż struktura wiekowa populacji osiedla nie była typowa dla innych części miasta - bardzo mało było osób starszych, a blisko połowę ludności stanowiły dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia. Sytuacja taka rodziła liczne problemy, m.in. związane z dostępem do szkół i przedszkoli; np. w ich wyniku przez kilka lat, do czasu wybudowania kilku nowych szkół zajęcia lekcyjne dla części uczniów odbywały się w specjalnie zaadaptowanych pomieszczeniach handlowo-usługowych, a w istniejących już szkołach nauka odbywała się w systemie dwuzmianowym.

Obecnie procesy demograficzne doprowadziły do tego, iż większość mieszkańców Retkini to osoby powyżej 50 roku życia, w dużej części emeryci. Osoby, które w latach 70. jako dzieci zamieszkały na osiedlu często opuszczają Retkinię i zamieszkują w innych częściach miasta. W sposób bardzo znaczący spadła liczba dzieci i młodzieży, co spowodowało m.in. likwidację 7 z 15 istniejących niegdyś przedszkoli i 3 z 6 żłobków. W wyniku opuszczania osiedla przez ludzi młodych jak też niskiego przyrostu naturalnego w ostatnich latach liczba mieszkańców Retkini, jak i całej Łodzi, zmniejsza się.

[edytuj] Parafie na Retkini

Pod względem organizacji kościoła katolickiego Retkinia stanowi odrębny dekanat (w skład którego wchodzi też jedna parafia położona na osiedlu Pienista). Obecnie na osiedlu działają cztery parafie wyznania rzymskokatolickiego.

Do 1983 r. cała Retkinia stanowiła jedną parafia pw. Najświętszego Serca Jezusowego. Wraz z rozwojem osiedla z wzrostem populacji wydzielano kolejne jednostki podziału administracyjnego kościoła.
Obecnie na osiedlu istnieją:

• Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego przy ul Retkińskiej (erygowana w 1910 r.)
• Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Chrystusa Króla na osiedlu Piaski (erygowana w 1983 r.)
• Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Św. Rodziny na osiedlu Retkinia-Północ (erygowana w 1989 r.)
• Parafia rzymskokatolicka pod wezwaniem Najświętszej Eucharystii na osiedlu Balonowa przy ul. Popiełuszki obejmująca także położone na zachód od Retkini osiedla Smulsko i Lublinek (erygowana w 1989 r.).

Poza wiernymi kościoła rzymskokatolickiego osiedle zamieszkuje też niewielka grupa wyznawców innych religii, spośród których najliczniejsi są Świadków Jehowy, którzy jednak nie posiadają swych obiektów kultowych na terenie osiedla, zaś najbliższe znajdują się na osiedlu Pienista.

[edytuj] Komunikacja

Ulice stanowiące granice osiedla są zarazem jednymi z ważniejszych ciągów komunikacyjnych miasta.
Kilkaset metrów na północ od Retkini przebiega droga wojewódzka nr 710 .
Do centrum miasta wiedzie dwujezdniowa Trasa W-Z.

Retkinia posiada dobrze zorganizowaną komunikację miejską obsługującą całe osiedle. Trzy linie tramwajowe kursujące aleją Wyszyńskiego, czyli główną arterią komunikacyjną, oraz liczne linie autobusowe okalające osiedle od północy i południa, obsługiwane są przez MPK. Ponadto przez Retkinię przebiega trasa autobusowa PKS oraz kilka bezpłatnych linii autobusowych utworzonych przez hipermarkety.

[edytuj] Linie tramwajowe

Pierwsza linia tramwajowa (nr 19 zwana "fregatą") prowadząca na Retkinią zostałą uroczyście otwarta 30 kwietnia 1955 r.
Obecnie przez teren osiedla przebiegają trasy 3 linie tramwajowych, obsługiwanych przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne - Łódź Sp. z o.o.:

• 10 - trasa: Retkinia (al. Wyszyńskiego) - Widzew Wschód (ul. Augustów) - linia obsługiwana przez najnowocześniejszy tabor MPK - składy Cityrunner
• 12 - trasa: Retkinia (al. Wyszyńskiego) - Stoki (ul. Telefoniczna/Giewont)
• 14 - trasa: Retkinia (al. Wyszyńskiego) - Dąbrowa (ul. Dąbrowskiego)

[edytuj] Linie autobusowe

Linie autobusowe MPK (dzienne):

• 68 - trasa: Retkinia (ul. Kusocińskiego) - Szpital CZMP (ul. Rzgowska)
• 69 - trasa: osiedle Nowy Józefów (przy fabryce Gillette) - Widzew Wschód (ul. Rokicińska)
• 69A - trasa: Retkinia (ul. Kusocińskiego) - Widzew Wschód (ul. Rokicińska)
• 69B - trasa: Retkinia (ul. Kusocińskiego) - Widzew Wschód (ul. Rokicińska)
• 76 - trasa: Retkinia (ul. Kusocińskiego) - Teofilów (ul. Szczecińska)
• 80 - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - centrum (ul. Wydawnicza/Kopczyńskiego)
• 80A - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - centrum (ul. Wydawnicza/Kopczyńskiego)
• 86 - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - pl. Dąbrowskiego (przy Teatrze Wielkim)
• 98 - trasa: osiedle Nowy Józefów (przy fabryce Gillette) - osiedle Janów-Olechów
• 99 - trasa: osiedle Nowy Józefów (przy fabryce Gillette) - Radogoszcz Zachód (ul. 11 Listopada)
• 99A - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - Radogosz Zachód (ul. 11 Listopada)
• L - trasa: Port lotniczy Łódź im. Władysława Reymonta - Retkinia (al. Waltera-Janke) - dworzec Łódź-Kaliska - dworzec Łódź Fabryczna

Linie autobusowe nocne MPK
(Wszystkie linie autobusowe nocne kursują co 30 min. i pomiędzy godziną 22:30 a 4:30, w niedziele do 5:30, co pół godziny zjeżdżają się w tzw. "punkcie przesiadkowym" (PP) na al. Kościuszki przy Zielonej, co ułatwia dojazd niemal w każdy koniec Łodzi.)

• N2 - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - al. Kościuszki / Zielona (PP) - Radogoszcz Wschód (ul. Świtezianki)
• N7 - trasa: Retkinia (ul. Maratońska) - al. Kościuszki / Zielona (PP) - Zajezdnia tramwajowa przy ul. Telefonicznej

Linie autobusowe bezpłatne:

• real,- Kusocińskiego do hipermarketu real,- i Centrum Handlowego Pasaż Łódzki na al. Jana Pawła II
• real,- Retkinia (Maratońska) do hipermarketu real,- Centrum Handlowego Pasaż Łódzki na al. Jana Pawła II
• Carrefour Retkinia do hipermarketu Carrefour przy ulicy Kolumny

Linie autobusowe podmiejskie PKS:

• Łódź (pl. Niepodległości) - Retkinia (ul.Maratońska) - Konstantynów Łódzki
• Łódź (pl. Niepodległości) - Retkinia (ul.Maratońska) - Konstantynów Łódzki - Lutomiersk
• Łódź (pl. Niepodległości) - Retkinia (ul.Maratońska) - Konstantynów Łódzki - Lutomiersk - Jerwonice

[edytuj] Kolej PKP:

Południową granicę Retkini wyznaczają tory kolejowe PKP dawnej linii Kolej Warszawsko-Kaliskiej łączącej dworce kolejowe Łódź-Kaliska oraz Łódź-Chojny z Kaliszem i dalej z Poznaniem, Lesznem oraz z Wrocławiem. Linia ta przebiega przez Pabianice, Łask, Sieradz i na stacji węzłowej Zduńska Wola Karsznice "spina się" z magistralą węglową Herby - Gdynia.
Na wysokości Retkini nie ma wyznaczonej żadnej stacji, ani przystanku, jest tylko posterunek odgałęźny Retkinia. Najbliższą stacją jest dworzec kolejowy Łódź-Kaliska.

[edytuj] Podział Retkini

[edytuj] Osiedla administracyjne

Retkinia, jako blisko 70-tysięczne osiedle nie stanowi administracyjnej całości i podzielona jest na dwie części. Granica obu części Retkini wytyczona jest sztucznie i biegnie wzdłuż ulicy Armii Krajowej. Jako osiedla administracyjne (jednostki pomocnicze gminy) wyodrębnione są:

• Osiedle Karolew-Retkinia Wschód - osiedle obejmujące wschodnią część Retkini oraz sąsiadujące z nią od wschodu osiedle Karolew
• Osiedle Retkinia Zachód-Smulsko - osiedle obejmujące zachodnią część Retkini oraz sąsiadujące z nią od zachodu osiedle Smulsko

Jednocześnie urzędowy łódzki System Informacji Miejskiej, utworzony głównie dla potrzeb oznaczania ulic, traktuje Retkinię jako jedno osiedle.

[edytuj] Osiedla nieurzędowe

Znacznie częściej stosowanym i jedynym pokazywanym na planie miasta podziałem Retkini jest podział, wg. którego na osiedlu tym wyodrębnia się kilka podosiedli - zwykle 5, niekiedy 6, a sporadycznie nawet 7. Główne kryterium wyodrębnienia oparte jest tym, jaka spółdzielnia mieszkaniowa zarządza wielorodzinnymi budynkami mieszkalnymi na danym terenie, przy czym niekiedy mniejsze spółdzielnie są pomijane i administrowane przez nie bloki zaliczane są w obręb osiedla zarządzanego przez sąsiednią, większą spółdzielnię. Podosiedlami tymi są:

• Osiedle Retkinia - Północ (określane niekiedy slangowo jako Kanada), administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Retkinia-Północ" oraz Spółdzielnię Mieszkaniową "Polesie" (2 bloki); granice - aleja Wyszyńskiego, Popiełuszki, Kusocińskiego, Armii Krajowej;
• Osiedle Balonowa, (inna nazwa: Retkinia-Południe, slangowo Dziki Zachód lub Dzikie), administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Retkinia-Południe" oraz Spółdzielnię Mieszkaniową "Polesie" (9 budynków); granice - aleja Wyszyńskiego, Armii Krajowej, Maratońska, Popiełuszki;
• Osiedle Hufcowa, (inna nazwa: Botanik) - administrowane przez Retkińską Spółdzielnię Mieszkaniową "Botanik"; granice - aleja Wyszyńskiego, Armii Krajowej, Kusocińskiego, Retkińska;
• Osiedle Piaski administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Piaski"; granice - aleja Wyszyńskiego, Retkińska, Kusocińskiego, aleja Bandurskiego;
• Osiedle Zagrodniki administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Zagrodniki"; granice - aleja Wyszyńskiego, aleja Waltera-Janke, Maratońska, Retkińska;
• Osiedle Sympatyczna (określane niekiedy jako Batalionów lub rzadziej Zagrodniki II) administrowane przez Spółdzielnię Mieszkaniową "Sympatyczna"; granice - aleja Wyszyńskiego, Retkińska, Balonowa, Armii Krajowej.

Osiedla Retkinia - Północ i Balonowa wchodzą w skład osiedla administracyjnego Retkinia Zachód-Smulsko, zaś pozostałe retkińskie osiedla należą do osiedla administracyjnego Karolew-Retkinia Wschód.

Do Retkini zalicza się niekiedy także:

• Karolew - położony na wschód od Retkini, stąd określany niekiedy jako Retkinia-Wschód; granice: ulice Kusocińskiego, Retkińska, Krzemieniecka, Bandurskiego, Maratońska, Waltera-Janke
• Osiedle Pienista - położone na południe od Retkini
• Smulsko - położone na zachód od Retkini

[edytuj] Pomniki i miejsca historyczne

• Obelisk z 1919 roku ku czci poległych za ojczyznę na ul. Retkińskiej przy wjeździe do parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi-Retkini
• Tablica upamiętniająca 650-lecie istnienia Retkini na ul. Retkińskiej
• Kamień węgielny pod budowę osiedla Piaski na al. Wyszyńskiego
• Kamień węgielny pod budowę osiedla Zagrodniki u zbiegu ulic Retkińskiej i Maratońskiej
• Kamień węgielny pod budowę osiedla Hufcowa (Botanik) u zbiegu ulic Retkińskiej i al. Wyszyńskiego
• Tablica ku pamięci Bartosza Głowackiego na ul. Retkińskiej przy ul. Florecistów
• Krzyż pamięci z 1983 roku na terenie parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi-Retkini
• Krzyż pamięci z 1996 roku na terenie parafii Najświętszego Serca Jezusowego w Łodzi-Retkini
• Cmentarz przy ul. Retkińskiej
• Kula "na wiaduktach" przy ulicach Maratońska i al. Waltera-Janke
• Pomnik "ośka" upamiętniający pierwszą linię tramwajową na Retkini na skrzyżowaniu ul. Retkińskiej z al. Wyszyńskiego - ufundowany przez Klub Miłośników Starych Tramwajów w Łodzi
• ulica Balonowa - fragment ulicy z dawną "wiejską" zabudową - zabytkowy drewniany dom zburzono latem 2007 r.
• Fragment ul.Olimpijskiej (dawniej ul. Zagrodniki) na osiedlu Zagrodniki
• Budowany pomnik kardynała Wyszyńskiego w rozwidleniu al. Wyszyńskiego przy zbiegu al. Bandurskiego i al. Waltera-Janke
• Nieistniejący już samolot MiG-15 umieszczony na specjalnym rusztowaniu przy przedszkolu nr 154

[edytuj] Osobliwości i miejsca charakterystyczne

• Rzeźba "bociany" u zbiegu al. Wyszyńskiego i al. Waltera-Janke - symbol "retkińskiego blokowiska"
• Rzeźba "Macierzyństwo" (zwana również: "matka z dziećmi" lub "Barbapapa") przy al. Wyszyńskiego

[edytuj] Na Retkini

Obiekty sportowe:

• Korty wraz ze ścianką do gry w tenisa ziemnego na Zagrodnikach oraz teren przyszkolny SP nr 137 oraz Gimnazjum nr 20
• Kompleks rekreacyjny na osiedlu Retkinia-Północ przy XXXIII LO
• Kompleks rekreacyjny na osiedlu Balonowa między SP nr 67 a Pałacem Młodzieży
• Lodowisko na osiedlu Balonowa
• Plac Bartosza Głowackiego z boiskiem do gry w piłkę nożną tzw. "Saharą"
• Tzw. "Dołek" na osiedlu Zagrodniki

Obiekty handlowe:

• Centrum Handlowe Piaski przy alei Wyszyńskiego
• Targowisko "Maratońska u zbiegu ulicy Maratońskiej i Retkińskiej oraz budowane obecnie hale targowe
• Największy na Retkini zespół pawilonów handlowych i usługowych, położony po obu stronach ul. Armii Krajowej, w tym m.in. tzw. "Niebieski Pawilon" oraz Centrum Handlowe "Pod Topolami"
• Markety: Lidl, Tesco (2), Biedronka (dawny Sobieradek) oraz Carrefour (dawny Champion) i Carrefour Express (dawne Globi)
• tzw. Okrąglak u zbiegu alei Wyszyńskiego i ul. Retkińskiej
• Centrum Handlowe Tęcza wraz z położonymi nieopodal pawilonami handlowymi

Pozostałe:

• Polana długości ok. 1,5 km. wzdłuż ul. Maratońskiej, miejsce spotkań i grillów a także opalania się i gier w piłkę nożną
• Stacja elektroenergetyczna GPZ 110kV/15kV "RETKINIA" na osiedlu Piaski przy ul. Króla z wjazdem od al. Bandurskiego
• Najdłuższy wieżowiec na Retkini nr 17: 12 kondygnacji, 10 klatek schodowych, 344 mieszkania
• Ogrodzony plac z ławkami na osiedlu Hufcowa (Botanik)
• Górka Retkińska (zwana również Górką na Brusie lub Śmieciową Górą) zlokalizowana w północnej części Retkini, u zbiegu ulic: Kusocińskiego, ul. Armii Krajowej oraz al. Kornika-Jaszczukiewicza

[edytuj] W najbliższej okolicy osiedla

• Łódzki Ogród Botaniczny im. Jakuba Mowszowicza
• Park na Zdrowiu (im. Józefa Piłsudskiego), a w nim:
  • Miejski Ogród Zoologiczny w Łodzi
  • Łódzki lunapark (Wesołe miasteczko)
  • Pomnik Czynu Rewolucyjnego
  • Rezerwat przyrody Polesie Konstantynowskie
  • Kąpielisko Fala (budowany Aquapark)
• Stadion Miejski w Łodzi na którym mecze rozgrywa drużyna Łódzkiego Klubu Sportowego
• Dworzec kolejowy Łódź Kaliska
• zajezdnia autobusowa MPK
• Port Lotniczy im. Władysława Reymonta
• Aeroklub Łódzki
• Koszary Oddziału Prewencji Policji - do 1990 roku koszary ZOMO
• Las Lublinek w Łodzi
• Fabryka żyletek koncernu Gillette
• Fabryka czekolady
• Grupowa Oczyszczalnia Ścieków w Łodzi

Przypisy

[edytuj] Zobacz też

• Osiedla Łodzi
• ulica Balonowa
• Dekanat Łódź-Retkinia
• Wybuch gazu w Łodzi na osiedlu Retkinia

[edytuj] Linki zewnętrzne

• Mapy: Autopilot • Google Maps • Szukacz • Targeo • Zumi

• Zdjęcia satelitarne: Google Maps • Wikimapia • Zumi

• Galerie zdjęć:
  • Galeria zdjęć Retkinii
  • Galeria zdjęć podosiedla Hufcowa (Botanik)
  • Galeria zdjęć podosiedla Retkinia-Północ
  • Galeria zdjęć podosiedla Symptyczna
• strona internetowa SKS Delfin przy Szkole Podstawowej nr 137